ဒူလာေရာဂါႏွင့္ အဆီမ်ား အဝလြန္ေရာဂါ ကုထံုး။
သဗၺေရာဂမူလံ အ,ဇိဏၰံ---
အနာေရာဂါအေပါင္းတို႔ ျဖစ္ေပၚစြဲကပ္ရျခင္းဟာ အစာေၾကခ်က္မႈ မမွန္ကန္ျခင္းေၾကာင့္ အစာအိမ္ကို အေျခခံျပီး ေရာဂါျဖစ္ေပၚလာရသလို ကံ၊ စိတ္၊ ဥတု၊ အာဟာရ သမု႒ာန္ေလးပါး ညီညြတ္မွ်တေအာင္ ေနထို္င္မႈမရွိရင္လည္း ေရာဂါ ရတတ္ၾကပါသည္။
အဲဒီအေၾကာင္းအခ်က္ေတြကို အေျခခံျပီး အမ်ိဳးသားမ်ား ျဖစ္တတ္တဲ့ ဒူလာေရာဂါအေၾကာင္းနဲ႔ က်ား/မ မေရြး ျဖစ္တတ္တဲ့ အဆီမ်ား အဝလြန္ေရာဂါ အေၾကာင္းေတြကိ္ု ေဆြးေႏြးဖို႔ ေတာင္ဥကၠလာျမိဳ႔နယ္
ေရာက္တဲ့အခါ ဆရာ ဦးေက်ာ္လႈိင္ဦး-နဲ႔ သြားေရာက္ ေတြ႔ဆံုခဲ့ပါတယ္။ ဆရာ ဦးေက်ာ္လႈိင္ဦးဟာ ဆင္ျဖဴကၽြန္း ေက်ာ္လႈိင္ဦး အမည္နဲ႔ စာေပေရးသားေနတဲ့ စာေရးဆရာတစ္ဦးလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
ဆရာ ဦးေက်ာ္လႈိင္ဦးဟာ ဟသၤာတျမိဳ႔က ဆရာႀကီး ဦးေထြး၊ ဆရာႀကီး ဦးေက်ာ္သန္း၊ ဦးတင္ျမ တို႔ရဲ႔ တပည့္တစ္ဦးျဖစ္ျပီး ဇလြန္ျမိဳ႔နယ္ တစ္ဖက္ကမ္း ေအးရြာေက်ာင္းႀကီးေက်ာင္း ဆရာေတာ္ ဦးသာဂိႏၵ-ထံမွ တိုင္းရင္းေဆးပညာ (၃)ဘာသာကို စာေတြ႔ လက္ေတြ႔ သင္ၾကားတတ္ေျမာက္ခဲ့သူတစ္ဦး ျဖစ္ပါတယ္။
ဆရာ ဦးေက်ာ္လႈိင္ဦးက အသက္ ၆၀-ႏွစ္ရွိျပီး ေဆးကုသက္ ၃၆-ႏွစ္ရွိေနျပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ဆရာ ဦးေက်ာ္လႈိင္ဦးနဲ႔ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြး ေမးျမန္းခဲ့သမွ် ျပန္လည္တင္ျပလိုက္ပါတယ္။
(ေမး) ဒူလာ ဆိုတဲ့ ေဝါဟာရရဲ႔ အဓိပၸါယ္ကို ေျပာျပေပးပါ ဆရာ။
(ေျဖ) ဒူလာဆိုတဲ့ ေဝါဟာရရဲ႔ အဓိပၸါယ္ကေတာ့ စာရကသံဟိတာအဥၥန နိဒါန္းနဲ႔ ျမန္မာ့လက္ေတြ႔ ကုထံုးက်မ္းႀကီးေတြမွာ မြန္ဘာသာ တြန္လာ-ဆိုတဲ့စကားက ကာလ ေရြ႔လ်ားလာျပီး ဒူလာလို႔ ေခၚၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။
အဓိပၸါယ္ကေတာ့-ေရွးဦးပင္ကို ဓမၼတာေရာဂါ ျဖစ္ပါတယ္။
တိုင္းရင္းေဆးေလာကမွာ အမ်ားေျပာေနၾကတဲ့ “ေယာက်္ားမွာ ဆီး၊ မိန္းမမွာ မီး”ဆိုတဲ့ စကားရပ္အတိုင္း ဒူလာေရာဂါ မွန္သမွ် ဆီးနဲ႔ပတ္သက္ေနပါတယ္။
ထံုက်ဥ္၊ ကိုက္ခဲ၊ ေညာင္းကိုက္ ေရာဂါဟာ ေျခဖဝါးက အထက္ကို တက္ျပီး ျဖစ္တာေၾကာင့္ “ဒူလာပါဒရက္ ေျခကတက္” ဆိုတဲ့ ဆိုရိုးရွိပါတယ္။ အခ်ိဳ႔က “ဝါတ”ေခၚတဲ့ ေလနဲ႔ “ရတၱ”ေသြးတို႔ ေဖာက္ျပန္ျပီး အေညာင္းအကိုက္ေရာဂါ ထံုက်ဥ္ေရာဂါျဖစ္လာတာေၾကာင့္ “ဝါတရက္”ေဝါဟာရက ေရြ႔လ်ားေျပာင္းလဲျပီး ပါဒရက္လို႔ ေခၚဆိုၾကျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
အဲဒီအေၾကာင္းအခ်က္ေတြဟာ ဒူလာေရာဂါ ေဝါဟာရနဲ႔ နိဒါန္း အေၾကာင္းအခ်က္ေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
*****
(ေမး) ဆီးဒူလာ၊ ေသြးဒူလာ ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းအခ်က္ေတြကို ဆက္ျပီး ေျပာျပေပးပါဦး။
(ေျဖ) ဆီးဒူလာ၊ ေသြးဒူလာ ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းအခ်က္ေတြကို ေျပာျပရရင္ လူရဲ႔ခႏၶာကိုယ္သႏၲာန္မွာ ေတေဇာဓာတ္မီးမ်ားျဖစ္တဲ့ ဥသၼာ မီး၊ ပါစက မီး၊ သႏၲပၸ မီး၊ ဒါဟ မီး၊ ဇီရဏ မီး ဆိုျပီး ေတေဇာဓာတ္မီး (၅)မ်ိဳးရွိတဲ့အနက္ ဥသၼာ-ေခၚ ပကတိကိုယ္ေငြ႔ထက္ လြန္ကဲတဲ့ အပူေရာဂါအမ်ိဳးမ်ိဳး
ျဖစ္ေပၚလာပါတယ္။
သႏၲပၸန မီးဟာ ပူတဲ့ ဥဏွမီး ျဖစ္တဲ့အတြက္ တစ္ခါတစ္ရံ ခႏၶာကိုယ္ရဲ႔ တစ္စိတ္တစ္ေဒသကုိ စြဲေလာင္ျပီး တစ္ခါတစ္ရံ တစ္ကိုယ္လံုး စြဲေလာင္တတ္ပါတယ္။
လူတို႔ရဲ႔ ခႏၶာကိုယ္ (၃၂)ပါးေသာ ေကာ႒ာသတို႔ထဲက ပထဝီဓာတ္ျခင္းရာ (၂၀)မွာ မပါတဲ့ ေက်ာက္ကပ္ဟာ နံရိုးေအာက္အထက္ ရွည္ေပါက္တဲ့ ေက်ာကုန္းရိုး အဆစ္အတြင္း ေက်ာကုန္းရိုးကို တစ္ဖက္(၂)ခ်က္ ညႇပ္ျပီး ေသြးေၾကာျပြန္တံနဲ႔ တြဲဆက္ေနပါတယ္။
ဒီေသြးေၾကာဟာ က်င္ငယ္အိမ္ကို စိုစြတ္ေစျပီး အနည္းငယ္ စိမ့္ဝင္တဲ့အတြက္ က်င္ငယ္ရည္နဲ႔ ေရာေႏွာျပီး အဲဒီက်င္ငယ္ရည္ဟာ ခပ္ဝါဝါအဆင္း ရွိတတ္ပါတယ္။ မေရာရင္ေတာ့ အျဖဴေရာင္အဆင္း ရွိပါတယ္။ ျဖဴတဲ့အဆင္းရွိတဲ့ ဆီးျဖဴေရာဂါကို ရိျဖဴေရာဂါ (သို႔) ဆီးဒူလာလို႔ ေခၚပါတယ္။
သႏၲပၸနေတေဇာ အားႀကီးျခင္းေၾကာင့္ ခါးမွာ အပူမ်ားျပီး အဲဒီအပူေၾကာင့္ ခါးနဲ႔နီးတဲ့ ေက်ာက္ကပ္ဟာ တျဖည္းျဖည္း ရိေၾကြကာ ေသြးျဖစ္ျပီး က်င္ငယ္ရည္ထဲ စိမ့္ဝင္ပါမ်ားတဲ့အခါ ရိနီေခၚတဲ့ ေသြးဒူလာေရာဂါ
ျဖစ္ေပၚေစပါတယ္။
ရိျဖဴအစ ဆီးပူက-ဆိုသလို ရိနီအစ ရိျဖဴက-လို႔ ေခၚရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ရိျဖဴကို ဆီးဒူလာလို႔ ေခၚၾကျပီး ရိနီကို ေသြးဒူလာ-လို႔ ေခၚၾကတာျဖစ္ပါတယ္။
*****
(ေမး) အဲဒီ ဆီးကို အေျခခံျပီး ဒူလာေရာဂါ ဘယ္ႏွစ္မ်ိဳး ရွိတယ္ဆိုတာ ဆက္ျပီး ေျပာျပေပးပါဦး။
(ေျဖ) အဲဒီ ဆီးကို အေျခခံျပီး ဒူလာေရာဂါအမ်ိဳ း(၂၀) ရွိပါတယ္။ အဲဒါေတြကေတာ့---
(၁) သလိပ္ေၾကာင့္ ျဖစ္တဲ့ ဒူလာသေရာနာ ပေမဟ ဆီးေရာဂါ (၁၀)မ်ိဳး။
(၂) သည္းေျခေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ ဒူလာသေရာနာ ပေမဟ ဆီးေရာဂါ (၆)မ်ိဳး။
(၃) ေလေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ ဒူလာသေရာနာ ပေမဟ ဆီးေရာဂါ (၄)မ်ိဳး ဆိုျပီး ဒူလာသေရာနာ ဆီးေရာဂါ အမ်ိဳး(၂၀) ရွိပါတယ္။
*****
(ေမး) ဒူလာေရာဂါ ျဖစ္ရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းကို ေျပာျပေပးပါဦး။
(ေျဖ) ဒူလာေရာဂါျဖစ္ရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းေတြကေတာ့ ေနပူမိုးရြာ မေရွာင္ အလုပ္လုပ္ျခင္း၊ အတြင္းအျပင္ ပထဝီကို တိုးပြားေစတဲ့ အဆီ၊ အဆိမ့္၊ အဖန္၊ စတဲ့ အစားအစာမ်ားကို လြန္ကဲစြာစားေသာက္ျခင္း၊ အခ်ိန္လြန္မွ အစားအစာ စားေသာက္ျခင္း၊ ခ်ိန္ခါမဟုတ္ ေရခ်ိဳးျခင္း၊ ပန္ကာေလ ေလေအးစက္နဲ႔ ေနထိုင္မႈမ်ားျခင္း၊ ဆီး, ဝမ္း, ေလ တို႔ အဟုန္ကို တားျမစ္ခ်ဳပ္တည္းျခင္း စတဲ့ အေၾကာင္းအခ်က္မ်ားေၾကာင့္ ခႏၶာကိုယ္တြင္းမွာရွိတဲ့ ပါစက ဝမ္းမီးဓာတ္ အားနည္းျပီး သည္းေျခဓာတ္၊ ေသြးဓာတ္မ်ား ေဖာက္ျပန္လာပါတယ္။
*****
(ေမး) ဒူလာေရာဂါရဲ႔ ပုဗၺရုပ္ လကၡဏာမ်ားကို ေျပာျပေပးပါဦး။
(ေျဖ) ဒူလာေရာဂါရဲ႔ ပုဗၺရုပ္ ေရွ႔ေျပးလကၡဏာမ်ားကေတာ့---
(၁) ေျခဖ်ား လက္ဖ်ား ေအးတတ္ျခင္း။
(၂) ဝမ္းခ်ဳပ္ျခင္း။
(၃) ေျခသလံုးသားမ်ား တစစ္စစ္ ကိုက္ခဲျခင္း။
(၄) အထိုင္အထ ေလးလံေႏွးေကြးျခင္း။
(၅) ေျခဖ်ား လက္ဖ်ား ထံုက်ဥ္ျခင္း။
(၆) စိတ္လက္ မၾကည္မသာျဖစ္ျခင္း၊ စိတ္တိုလြယ္ျခင္း။ စတဲ့ လကၡဏာမ်ား ျဖစ္ေပၚလာျပီဆိုရင္ ဒူလာေရာဂါ စြဲကပ္ေတာ့မယ့္ ေရွ႔ေျပးလကၡဏာမ်ားကို အတပ္သိႏိုင္ပါတယ္။
*****
(ေမး) ဒူလာေရာဂါရဲ႔ ကုထံုးေဆးခ်က္မ်ားကို ေျပာျပေပးပါဦး။
(ေျဖ) ေရာဂါမကုမီ လူနာကို ပထမ ခ်ဥ္းကပ္ေလ့လာရပါတယ္။ ကံ-စိတ္-ဥတု-အာဟာရ၊ အပူ အေအး၊ သက္-တက္၊ ပိတ္-ဖြင့္၊ ဆိုတဲ့ ေဒသနာနည္းနဲ႔ ခ်ဥ္းကပ္ျခင္း၊ နကၡတၱေဗဒအရ ဥတု၊ ရတု၊ ဝီထိ၊ ဓာတ္သက္၊ ေျခာက္လီတို႔ကို သိရျခင္း၊ အာယုေဗၺဒနည္းအရ ကာလ၊ အတၱ၊ ကမၼ၊ လြန္၊ ယုတ္၊ လႊဲမွားျပဳခ်က္ မ်ားကို ၾကည့္ျပီး ေဆးခ်က္ခ်ရပါတယ္။
ပထမ နံနက္ခ်ိန္မွာ အဘိညာဥ္ ႏွလံုးအားေဆး မန္က်ည္းေစ့ ၂-ေစ့ခန္႔ (ေလးပဲသား)ခန္႔ကို ေရေႏြးနဲ႔ တိုက္ရပါတယ္။
ေန႔လယ္ခ်ိန္မွာ ဒူလာေရာဂါ သက္သာေပ်ာက္ကင္းေစတဲ့ ဒူလာေဆးကို တိုက္ေကၽြးရပါတယ္။
အိပ္ရာဝင္မွာေတာ့ ဆီး၊ ဝမ္း၊ ေလ မွ်တေစတဲ့ ညေဆးကို ေရေအးနဲ႔ တိုက္ေကၽြးရပါတယ္။ လိုအပ္ရင္ အကိုက္အခဲေပ်ာက္ လိမ္းေဆးမ်ားကို လိမ္းေစပါတယ္။
တိုင္းရင္းေဆး အမွတ္မ်ားနဲ႔ ကုသမယ္ဆိုရင္ေတာ့ နံနက္(၇)နာရီမွာ
တိုင္းရင္းေဆးခန္းသံုး ေဆးအမွတ္ (၂၄) နာဂရာ (ေလးညႇင္းကလပ္ေဆး)၊ တိုင္းရင္းေဆးခန္းသံုး ေဆးအမွတ္(၁၅) သည္းေျခေဆး၊ တိုင္းရင္းေဆးခန္းသံုး ေဆးအမွတ္(၁၇) ေသြးေဆးနီႀကီးတို႔ကို ဆတူေရာစပ္ျပီး ေဆး-လက္ဖက္စားဇြန္း (၁)ဇြန္းခန္႔ ေရေႏြးနဲ႔ တိုက္ရပါတယ္။
ေန႔လည္ခ်ိန္မွာေတာ့---
တိုင္းရင္းေဆးခန္းသံုး ေဆးအမွတ္(၂၅) မတဲျမင္းမိုရ္ ကုန္းေဆးနဲ႔ တိုင္းရင္းေဆးခန္းသံုး ေဆးအမွတ္(၂၇)ျပည္လံုးခ်မ္းသာ ေဆးႀကီးကို ဆတူေရာစပ္ျပီး
ေဆး လက္ဖက္စားဇြန္း ၁-ဇြန္းခန္႔ ေရေႏြးနဲ႔ တိုက္ရပါတယ္။
ညအိပ္ရာဝင္ခ်ိန္မွာေတာ့---
တိုင္းရင္းေဆးခန္းသံုး ေဆးအမွတ္(၉) ဆီးဒူလာေဆး (သို႔)
တိုင္းရင္းေဆးခန္းသံုး ေဆးအမွတ္(၁၀) ဆီးရႊင္ ဝမ္းႏုတ္ေဆး တစ္မ်ိဳးမ်ိဳးကို ေရေအးနဲ႔ လက္ဖက္စားဇြန္း ၁-ဇြန္းခန္႔ ဝမ္းအေျခအေနကို ၾကည့္ျပီး တိုက္ရပါတယ္။
လိမ္းေဆး အေနနဲ႔ကေတာ့---
တိုင္းရင္းေဆးခန္းသံုး ေဆးအမွတ္(၄၃) အကင္း(၁၀)ပါးေဆးနဲ႔
တိုင္းရင္းေဆးခန္းသံုး ေဆးအမွတ္(၂၉) သဗၺေဇယ် ေဆးစပ္ႀကီးတို႔ကို ဆတူေရာစပ္ျပီး သနပ္ခါးရည္က်ဲက်ဲနဲ႔ တစ္ေန႔(၃)ႀကိမ္က (၅)ႀကိမ္ထိ လိမ္းေပးႏိုင္ပါတယ္။
ထံုက်ဥ္ကိုက္ခဲေနရင္---
တိုင္းရင္းေဆးခန္းသံုး ေဆးအမွတ္(၂၉)နဲ႔
တိုင္းရင္းေဆးခန္းသံုး ေဆးအမွတ္(၄၃)ကိုပဲ ဆတူေရာစပ္ျပီး နံ႔သာရည္ (သို႔) ႏွမ္းဆီ၊ မုန္ညင္းဆီ တစ္မ်ိဳးမ်ိဴးနဲ႔ ေရာစပ္ လိမ္းေပးႏိုင္ပါတယ္။ အစားအစာ အေနအထိုင္ ဆင္ျခင္ျပီး သက္ဆိုင္ရာေဆးမ်ားနဲ႔ တိုက္ေကၽြးကုသသြားရင္ ဒူလာေရာဂါ သက္သာေပ်ာက္ကင္းသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
*****
(ေမး) အဝလြန္ အဆီတိုးျခင္းဟာ ဘာေၾကာင့္ျဖစ္တာပါလဲဆရာ။
(ေျဖ) အဝလြန္ျပီး အဆီမ်ားေနတာ ေရာဂါလားလို႔ေမးရင္ တိုက္ရိုက္ေရာဂါေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ဝလြန္းျခင္းရဲ႔ ေနာက္ကြယ္မွာ စိုးရိမ္ဖြယ္ရာ ေရာဂါေတြ ေနာက္ဆက္တြဲ ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္တဲ့ ပင္မခႏၶာကိုယ္ႀကီး တစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။
အဆီမ်ား အဝလြန္ျခင္းဟာ ဘာေၾကာင့္ျဖစ္သလဲဆိုရင္---
(၁) ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈ နည္းျခင္း။
(၂) ေန႔အခါ အအိပ္မ်ားျခင္း။
(၃) ေၾကခဲ က်က္ခဲသည့္ ေအး၊ ခ်ိဳ၊ ဆိမ့္၊ ဖန္၊ ခၽြဲသလိပ္ ပြားေစတဲ့ အစာအာဟာရမ်ား လြန္ၾကဴးစြာ စားသံုးျခင္း။
(၄) ကိုယ္တြင္း ေဟာ္မုန္းဓာတ္မ်ား အေျပာင္းအလဲ ရွိျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။
အထက္ပါ အေၾကာင္းအခ်က္ေတြကို ရွင္းလင္းေျပာၾကားရရင္ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈ နည္းတာနဲ႔အမွ် ေသြးေၾကာ ေလေၾကာေတြ ထိုင္းမႈိင္း ပိတ္ဆို႔လာပါတယ္။
အထူးသျဖင့္ ဒုတိယအခ်က္ျဖစ္တဲ့ ေန႔အခါ အိပ္ျခင္းကို အထူးေရွာင္ၾကဥ္ဖို႔ လိုပါတယ္။ ေရွးေခတ္ တိုင္းရင္းသမားေတာ္ႀကီးေတြက “ေန႔အခါအိပ္မူ ေရာဂါထူ” လို႔ အဆိုအမိန္႔ရွိခဲ့ပါတယ္။
ဘာေၾကာင့္လဲဆိုရင္ ေန႔အခါမွာ ၾသကာသေလာကႀကီးဟာ ပြင့္လင္းေနပါတယ္။ ေန႔အခါ အိပ္ျခင္းဟာ ပြင့္လင္းမႈကို ပိတ္ဆို႔ရာ ေရာက္ပါတယ္။
အထူးသျဖင့္ ရုပ္ဝသူေတြ ေန႔အခါ အိပ္စက္ျခင္းဟာ ေရာဂါမ်ိဳးစံု ဖိတ္ေခၚရာ ေရာက္ပါတယ္။
နံပါတ္(၃)အခ်က္က ေအး၊ ခ်ိဳ၊ ဆိမ့္၊ ခၽြဲ၊ ေၾကက်က္ခဲတဲ့ သလိပ္ပြား အစားအစာမ်ား စားသံုးျခင္းဟာ စားသမွ်အစာ မေၾကဘဲ ပါစက ဝမ္းမီးညံ႔ျပီး ဥသၼာကိုယ္ေငြ႔ အားနည္းျခင္းေၾကာင့္ ေသြးခ်ိဳ ဆီးခ်ိဳေရာဂါ၊ အဆီတိုးျပီး ေသြးေၾကာက်ဥ္းေရာဂါ၊ အဆစ္အျမစ္ ကိုက္ခဲမႈေရာဂါေတြ ျဖစ္လာရပါတယ္။
ပထဝီ အာေပါဓာတ္ေတြ ကပၸေဒါသအုပ္စုေတြကုိ အေရထူ အေရပါးကေန ပိတ္ဖြဲ႔ေနတဲ့အတြက္ ခႏၶာကိုယ္တြင္းက ေလဓာတ္ေတြ အပုပ္အခိုးဓာတ္ေတြဟာ ထြက္ေပါက္မရွိဘဲ အက်ဥ္းမိျပီး ႏွလံုးအိမ္ကို ရိုက္ခတ္တဲ့အတြက္ ႏွလံုးတုန္၊ ရင္ခုန္၊ မူးေမာ္၊ ေမာပန္း၊ အသက္ရွဴမဝ ဆိုတာေတြ ျဖစ္ေပၚလာပါတယ္။
အဲဒါကို အားနည္းတယ္ထင္ျပီး အားရွိေအာင္ ႏြားႏို႔၊ ၾကက္ဥ စတဲ့ ဆိမ့္တဲ့ အာဟာရေတြ ထပ္စားမိတဲ့အတြက္ ေရာဂါ ပိုျပီး တိုးလာပါတယ္။
အမွတ္(၄)အခ်က္ျဖစ္တဲ့ ကိုယ္တြင္းေဟာ္မုန္းဓာတ္မ်ား အေျပာင္းအလဲရွိျခင္းတို႔ကို မသိဘဲ အထက္မွာ ေျပာခဲ့တဲ့ အခ်က္(၃)ခ်က္အတိုင္း ေနထိုင္စားေသာက္တဲ့အတြက္ အဆီတိုး အဝလြန္ေရာဂါ ျဖစ္ရျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ေအး, ခ်ိဳ,ဆိမ့္, ခၽြဲ၊ ေၾကက်က္ခဲကို၊ အျမဲစားလ်က္၊ ေန႔အိပ္စက္၍၊ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွား၊ လြန္နည္းပါးမူ၊ လူကား ဝ,၏၊ အားမရွိဘဲ၊ ဗ်ဝိထူေျပာ၊ ေရာဂါေပါသည္၊ ဝေသာ သူ၏ အျပစ္တည္း။
လို႔ ေရွးတိုင္းရင္း သမားေတာ္ႀကီးမ်ားက လကၤာျဖင့္ စပ္ဆိုမွတ္တမ္းတင္ထားခဲ့ပါတယ္။
*****
(ေမး) အဆီမ်ား အဝလြန္သူရဲ႔ ျဖစ္ဆဲ လကၡဏာမ်ားကို ဆက္ျပီး ေျပာျပေပးပါဆရာ။
(ေျဖ) (၁) အာေျခာက္ျပီး ေရ မၾကာခဏ ငတ္ျခင္း။
(၂) ဆီး အသြားမ်ားျခင္း။
(၃) ေခၽြး အလြန္ထြက္တတ္ျခင္း။
(၄) ကိုယ္သားေရ ေအးစက္ေနျခင္း။
(၅) အသားပြျခင္း။
(၆) ကိုယ္ေငြ႔မရ ဥသၼာဓာတ္ ေတေဇာ အားနည္းျခင္း။
(၇) ေမာပန္းလြယ္ျခင္း။
(၈) ေတာင္ကုန္းအျမင့္၊ အိမ္အျမင့္ မတက္ႏိုင္ျခင္း။
(၉) အစားအစာ မၾကာခဏ စားလိုျခင္း။
(၁၀) ငိုက္မ်ဥ္းျခင္း။
(၁၁) ေတြေဝျခင္း၊ မူးေနာက္ျခင္း၊ ေခါင္းကိုက္ျခင္း။
(၁၂) ကိုယ္သား ကိုယ္ေရ ယားယံျခင္း။
(၁၃) အေရျပားမွာ အနာေပါက္ျခင္း။
(၁၄) အသံျပာျခင္း၊ အသံတိမ္ျခင္း။
(၁၅) ဝမ္းဗိုက္သား စူထြက္ျခင္း၊ ဗိုက္ေခါက္ထူျခင္း၊ ဗိုက္ပူျခင္း။
(၁၆) ပန္းေသ ပန္းညႇိဳးေရာဂါ ျဖစ္တတ္ျခင္း စတဲ့ လကၡဏာမ်ားဟာ အဆီမ်ား အဝလြန္သူမ်ားရဲ႔ ျဖစ္ဆဲလကၡဏာမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။
*****
(ေမး) အဝလြန္ အဆီမ်ားသူမ်ား ျဖစ္ေလ့ျဖစ္ထရွိတဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲ ေရာဂါမ်ားကို ဆက္ျပီး ေျပာျပေပးပါဦးဆရာ။
(ေျဖ) အဝလြန္ အဆီမ်ားသူမ်ား ျဖစ္ေလ့ျဖစ္ထရွိတဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲ ေရာဂါမ်ားကေတာ့---
(၁) ယားနာအမ်ိဳးမ်ိဳး ေပါက္ျခင္း။
(၂) အစာမေၾကာေရာဂါႏွင့္ စိတ္ေရာဂါ ျဖစ္ျခင္း။
(၃) ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းေရာဂါ ျဖစ္ျခင္း။
(၄) ေသြးတိုးႏွင့္ ေလငန္းေရာဂါ ျဖစ္ျခင္း။
(၅) ဆီးခ်ိဳေရာဂါႏွင့္ ဆီးေရာဂါအမ်ိဳးမ်ိဳး ျဖစ္ျခင္း။
(၆) လိပ္ေခါင္းေရာဂါ ျဖစ္ျခင္း။
(၇) အနာႏွင့္အက်ိတ္အဖု ေပါက္ျခင္း။
(၈) ေခ်ာင္းဆိုး ရင္က်ပ္ေရာဂါ ျဖစ္ျခင္း။
(၉) ေသြးယားကြက္ ထျခင္း။
(၁၀) အဆစ္ေရာင္ အဆစ္ကိုက္ေရာဂါ ျဖစ္ျခင္း။
(၁၁) ေလားဖက္နာေရာဂါ ျဖစ္ျခင္း။
(၁၂) သည္းေျခအိတ္ေရာင္ေရာဂါ ျဖစ္ျခင္းတို႔ဟာ အဝလြန္ အဆီမ်ားသူမ်ားရဲ႔ ေနာက္ဆက္တြဲေရာဂါမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။
*****
(ေမး) အဝလြန္ အဆီမ်ားသူမ်ားအတြက္ ကုထံုးနဲ႔ ေဆးခ်က္မ်ားကို ေျပာျပေပးပါဦး။
(ေျဖ) အဝလြန္ေရာဂါ ျဖစ္သူမ်ားအတြက္ သီတနာ၊ သီတလကၡဏာလို႔ တစ္ဖက္သတ္ ဆံုးျဖတ္ျပီး အပူေဆးမ်ားကို မေပးသင့္ပါဘူး။ သီတဥဏွ အပူ အေအး မွ်တတဲ့ေဆးမ်ားကိုသာ ေပးသင့္ပါတယ္။
တိုင္းရင္းေဆး အမွတ္မ်ားနဲ႔ ကုသမယ္ဆိုရင္---
တိုင္းရင္းေဆးခန္းသံုး ေဆးအမွတ္(၁၇) ေသြးေဆးနီႀကီး (၁)က်ပ္၊
တိုင္းရင္းေဆးခန္းသံုး ေဆးအမွတ္(၂၈)သက္ရင္းကလာပ္ေဆးႀကီး (၁)က်ပ္၊
တိုင္းရင္းေဆးခန္းသံုး ေဆးအမွတ္(၂၉) သဗၺေဇယ် ေဆးစပ္ႀကီး (၁)က်ပ္၊
တိုင္းရင္းေဆးခန္းသံုး ေဆးအမွတ္(၂၇) ျပည္လံုးခ်မ္းသာေဆးႀကီး (၂)က်ပ္၊
တိုင္းရင္းေဆးခန္းသံုး ေဆးအမွတ္(၄၃) အကင္း(၁၀)ပါးေဆး (၂)က်ပ္၊
အထက္ပါ ေဆး(၅)မ်ိဳး၊ ေဆးခ်ိန္(၇)က်ပ္တို႔ကို စုေပါင္းေရာစပ္ပါ။
နံနက္နဲ႔ ေန႔လယ္ ေဆး လက္ဖက္စားဇြန္း (၁)ဇြန္းခန္႔ ေရေႏြးနဲ႔ ေသာက္ပါ။
ည အိပ္ရာဝင္ခ်ိန္မွာ---
တိုင္းရင္းေဆးခန္းသံုး ေဆးအမွတ္(၉) ဆီးဒူလာေဆး၊
တိုင္းရင္းေဆးခန္းသံုး ေဆးအမွတ္ (၁၀) ဝမ္းႏုတ္ေဆး၊
တိုင္းရင္းေဆးခန္းသံုး ေဆးအမွတ္(၁၂) စကၡဳပါလ ဝမ္းပုပ္ခ်ေဆး၊
တစ္မ်ိဳးမ်ိဳးကို ဝမ္းအေျခအေနၾကည့္ျပီး လက္ဖက္စားဇြန္း (၁)ဇြန္းမွ (၂)ဇြန္းထိ ေရေအးနဲ႔ ေသာက္ႏိုင္ပါတယ္။
ေနာက္တစ္ခ်က္က ပ်ားရည္ေဟာင္းနဲ႔ ေရက်က္ေအးကို ဆတူေရာစပ္ျပီး နံနက္ေစာေစာမွာ ေသာက္ရင္ အဝလြန္ေရာဂါျဖစ္ျခင္းကို ပယ္ဖ်က္ႏိုင္တယ္လို႔ ေရွးေဆးက်မ္းမ်ားမွာ ျပဆိုထားပါတယ္။
*****
(ေမး) ဒူလာေရာဂါရွင္မ်ားနဲ႔ အဝလြန္ အဆီမ်ားသူမ်ားအတြက္ ေဆးနည္းမ်ား ဒါနျပဳေပးပါဦး။
(ေျဖ) ဒူလာ အေညာင္းကိုက္ ေရာဂါ ေပ်ာက္ေဆးနဲ႔ အဆီက် အသားက်စ္ေဆး၊ ေဆးနည္း (၂)ခု ဒါနျပဳေပးပါမယ္။
ဒူလာ အေညာင္းအကိုက္ႏွင့္ အမ်ိဳးသား အားနည္းေရာဂါ ေပ်ာက္ေဆး---
၁။ ကေလာဆန္ ၄-ပဲသား
၂။ ေခ်းသီး ၄-ပဲသား
၃။ လိပ္ေက်ာက္ဆူး ၈-ပဲသား
၄။ ပင္လယ္ေရျမႇဳပ္ ၈-ပဲသား
၅။ ေၾကြပုပ္ ၂-က်ပ္သား
၆။ ႏြယ္ခ်ိဳ ၂-က်ပ္သား
၇။ ဇဝက္သာ ၃-က်ပ္သား
၈။ ဆားပုပ္ ၃-က်ပ္သား
၉။ သိေႏၶာ ၃-က်ပ္သား
၁၀။ အလိုက်ဴ ၅-က်ပ္သား
၁၁။ စမုန္နက္ ၅-က်ပ္သား
၁၂။ ၾကစု ၇-က်ပ္သား
၁၃။ ေပြးကိုင္း ၁၀-က်ပ္သား
ေဆး ၁၃-မ်ိဳး ေဆးခ်ိန္ ၄၁-က်ပ္ ၈-ပဲသား
အထက္ပါေဆးမ်ား အမႈန္႔ျပဳလုပ္ျပီး ေလလံုပုလင္းနဲ႔ ထားပါ။ ည အိပ္ရာဝင္ခ်ိန္ ေဆး လက္ဖက္စားဇြန္း (၁)ဇြန္းခန္႔ ေရေအးနဲ႔ ေသာက္ပါ။ ဒူလာ အေညာင္းအကိုက္ေရာဂါမ်ားနဲ႔ အမ်ိဳးသား အားနည္းေရာဂါမ်ား သက္သာေပ်ာက္ကင္းေစပါတယ္။
အဝလြန္ အဆီက် အသားက်စ္ေဆး---
၁။ အိမ္ေမြ႔သီး ၂-က်ပ္သား
၂။ ခ်င္းေျခာက္ ၂-က်ပ္သား
၃။ ယမ္းစိမ္း ၂-က်ပ္သား
၄။ သစ္ဆိမ့္သီး ၂-က်ပ္သား
၅။ ၾကစုသီး ၂-က်ပ္သား
၆။ ဆီးျဖဴသီး ၂-က်ပ္သား
၇။ ပိေတာက္ျမစ္ ၂-က်ပ္သား
၈။ ကန္႔ခ်ဳပ္နီ ၂-က်ပ္သား
၉။ နႏြင္းမႈန္႔ ၂-က်ပ္သား
ေဆး ၉-မ်ိဳး ေဆးခ်ိန္ ၁၈-က်ပ္။
အထက္ပါေဆးမ်ား အမႈန္႔ျပဳလုပ္ျပီး ပ်ားရည္ သင့္ရံုထည့္ေရာစပ္၍ ဆီးကင္းခန္႔ အလံုးေလးမ်ား လံုးျပီး ေနလွန္းပါ။ တစ္ႀကိမ္ေသာက္ ေဆး(၁)လံုး နံနက္၊ ေန႔လယ္၊ ညေန တစ္ေန႔ ၃-ႀကိမ္ ေသာက္ပါ။ ေဆး တစ္လ,ႏွစ္လ ေသာက္ပါက သက္သာေပ်ာက္ကင္းေစပါတယ္။
ေျမာင္းျမ-ေမာင္ယဥ္တင့္
(နကၡတၱ ၂၀၀၆-၃)
No comments:
Post a Comment