ပင့္ကူထိပ္ပိတ္
Leucas aspara (Willd.) Link.,
Family Lamiaceae
အခုရက္ပုိင္း အညာက ရြာကုိေရာက္စဥ္ျမင္ရေသာအပင္ေလးေတြပါ၊ လယ္ကြင္းစပ္ ရြာလမ္းနေဘး ေဖြးေဖြးလႈပ္ေအာင္ပြင့္ၾကတယ္၊ ရြာခံကေလးတေယာက္က အျဖဴေရာင္ပန္းေလးကုိခူးၿပီး ဖက္ဖက္ကေနစုတ္ယူေနလုိ႔ စပ္စုၾကည့္မိတယ္ ဆရာစုတ္ၾကည့္အရမ္းခ်ဳိတယ္၊ တကယ္လည္းခ်ဳိတယ္၊ အခ်ဳိ့က ေတာႏွမ္းေခၚျပန္တယ္၊ ပင့္ကူထိပ္တင္ လည္းေခၚၾကျပန္တယ္၊ တႏွစ္ခံပင္ေျပာ့ေလး ေတြပါ၊ပင္စည္အကုိင္းေတြက ေဒါင့္ေလးေဒါင့္ဆန္ပါတယ္၊အေမႊးေလးမ်ား႐ွိတယ္၊ အရြက္ေတြကရြက္ဆုိင္ထြက္ၾကတယ္၊ အရြက္ေတြက oblong lanceolate ပုံစံပါ၊ (အရြက္ပုံစံက မ်ဳိးစိတ္မ်ားခြဲျခားရာမွာအေရးပါလွတယ္) ရြက္နားက crenate ျဖစ္ၿပီး ciliate ျဖစ္ပါတယ္၊ ပန္းခုိင္က ထိပ္ထြက္ verticillaster ျဖစ္ၿပီး လုံးဝန္းေသာ ဦးေခါင္းငယ္ပုံပါ၊ သူက မ်ားစြာေသာ bracts မ်ားနဲ႔ ခံထားပါတယ္၊ ပြင့္ဖတ္အုံက ႁပြန္ပုံျဖစ္ၿပီး အဝက ရြဲ႕ေစာင္းေနတယ္၊ သြားပုံထိပ္ဝမွာ အနား ၁၀ခုပါလုိ႔ေနတယ္၊ ပြင့္ခ်ပ္အုံ က ႏႈတ္ခမ္းကြဲပုံ အျဖဴေရာင္ပါ၊ အေပၚဖက္အဝုိက္က ေထာင္ေနၿပီး hooded ပုံစံ concave ျဖစ္ကာ အနားမွာ အျဖဴေရာင္ အေမႊးမ်ားဖုံးထားပါတယ္၊ ေအာက္ဖက္အဝုိက္က ၃ခု႐ိွၿပီး အလယ္အဝုိက္က အႀကီးဆုံးပါ၊ဝတ္ဆံဖုိ ၄ခုပါၿပီး ပြင့္ခ်ပ္အုံကုိ အတြင္းကတြယ္ဆက္ထားတယ္၊ အေစ့အိမ္မွာအခန္း၂ခမ္းသာပါၿပီး တခန္းတလုံးသာပါပါတယ္၊ အဝုိက္ ၄ခုပါပါတယ္၊ အသီးကေတာ့ nutlets ပုံစံပါ၊ တုိင္းရင္းေဆးဝင္ေသာ အပင္ျဖစ္သည္၊Wikipedia ထဲမွာေတာ့ ဒီအပင္ေလးေဆးအစြမ္းကုိေဖာ္ျပထားတယ္၊
မႈိိသတ္ႏုိင္စြမ္း ပုိးသတ္ႏုိင္စြမ္း႐ွိလုိ႔ ေရာဂါပုိးေတြတားဆီးႏုိင္သည္။ ဓါတ္တုိးဆန္႔က်င္ပစၥည္း antioxidant ပါဝင္သည္။ ဆီးႀကိတ္ေရာင္ရမ္းျခင္း ႏွင့့္နာက်င္ျခင္းကုိတားဆီးေပးသည္။ ဖိလစ္ပုိင္ႏုိင္ငံတြင္ ကင္းၿမီးေကာက္ အကုိက္ခံရျခင္းကုိသက္သာေစရန္ ေဆးအျဖစ္သုံးၾကသည္။ အဖ်ားေရာဂါသက္သာေစသည္။ အပြင့္ႀကိတ္ေရကုိ ႏွာေခါင္းႏွင့္ ေခါင္းကုိက္ေရာဂါမ်ားတြင္သုံးသည္၊  ႏွာေခါင္းပိတ္ အေအးမိ ေျခာင္းဆုိး အဖ်ား ေခါင္းကုိက္ေရာဂါမ်ားေပ်ာက္၏၊ ကေလးမ်ား အူလမ္းေၾကာင္း႐ွိ သံေကာင္ တုတ္ေကာင္မ်ားဖယ္႐ွားႏုိင္၏၊ အျခားေသာ species ကြဲေသာ ပင့္ကူထိပ္ပတိ္တပင္လည္း႐ွိသည္၊ အပင္ ၂ ပင္က တူလြန္းလွသည္ သူ႔က Genus တူသည္ species သာကြဲသည္ အမည္က Leucas cephalotes ျဖစ္သည္၊ အရြက္ ေသးသြယ္ျခင္းမ႐ွိ broadly elliptic ဘဲဥပုံဆန္ဆန္ျဖစ္သည္ ပန္းခုိင္ထြက္ပုံ ပန္းပြင့္ပုံမ်ားက Leucas aspara နဲ႔ တူလွသည္၊ ဒီအပင္ကုိ လည္း ပင့္ကူထိပ္ပိတ္အေနျဖင့္သာ ေဆးသုံးၾကသည္၊ အပင္ ၂ ပင္ျဖစ္ေသာ္လည္း ေဆးဝင္ၾကပုံက သိပ္မကြဲျပားလွပါ၊ ဒီအပင္ေလးေဆးဝင္ပုံကုိ ေဆးက်မ္းတြင္အေသးစိတ္ေရးထားသည္၊  ျမန္မာ့ ေဆးက်မ္းအလုိအရ အပင္သည္ ပူစပ္၏ ခ်ဳိ၏ ဆိမ့္၏ ငန္၏ ဝမ္းကုိသက္ေစ၏ ႏႈတ္ကုိၿမိန္ေစ၏ ေလသလိပ္ကုိေၾကေစ၏ ကုိယ္တျခမ္းေသ ေရာဂါမ်ားေပ်ာက္ေစ၏ အရြက္သည္ခ်ဳိ၏ ေျခာက္ေသြ႕၏ သည္းေျခကုိပြားေစ၏ ကုိယ္ေရဝါေရာဂါ ေဖာေယာင္ျခင္း ဆီးလြန္ေရာဂါ အဖ်ားေရာဂါေပ်ာက္၏၊ ေဆးအသုံးျပဳပုံ တြင္ အရြက္သည္ ေႁမြကုိက္ေသာအနာကုိႏုိင္၏ အရြက္ကုိႀကိတ္ရေသာအရည္ကုိတုိက္ျခင္း ႏွာေခါင္းအတြင္းထည့္ျခင္းျဖင့္ ေႁမြဆိပ္က်ေစ၏၊အရြက္ႀကိတ္ေရကုိပိတ္ခ်င္းသီးမႈံ႕အနည္းငယ္ေရာေသာက္လ်ွင္ အေၾကာအဆစ္ေရာင္ေရာဂါေပ်ာက္၏၊ယားယံေသာေနရာကုိ အရြက္ႀကိတ္ေရလိမ္းလ်ွင္ေပ်ာက္ေစ၏၊ပဥၥငါးပါးႀကိတ္ေရကုိျငဳတ္ေကာင္းမႈံ႕ေရာ၍ နဖူးလိမ္းေသာ္ ေခါင္းကုိက္ေပ်ာက္၏၊ အပင္ျပဳတ္ေရကုိ ေလးညႇင္း ၁ ပြင့္၂ ပြင့္ခန္႔ထည့္ေသာက္လ်ွင္အဖ်ားေပ်ာက္၏၊ သုတ္ခမ္းေသာေရာဂါ အပင္ကုိျပဳတ္ေသာက္ရာ၏၊ ေဆးအျဖစ္သုံးလ်ွင္သၾကားအနဲငယ္စပ္၍ သုံးရသည္၊ အျခားအသုံးဝင္ပုံေတြကလည္းမ်ားစြာ႐ွိပါေသးသည္၊ အပင္ကုိရလ်ွင္ ေသျခာစြာ key ထုတ္ဖုိ႔ လုိလွပါတယ္ ၊ အခ်ဳိ႕အခ်က္ေလးမ်ားေၾကာင့္ species level ေျပာင္းႏုိင္ပါတယ္၊ ထင္႐ွားေသာ တုိင္းရင္းေဆးပင္ေလးမုိ႔ ေရးသားတင္ျပရတာပါ၊ ႏြယ္ျမက္သစ္ပင္ေဆးဖက္ဝင္လွပါတယ္.
Ref: Ashinnargathein, Wekipedia, Flora of Shwebo by Dr KhinHninYee.

မူရင္း facebook link. ဆရာ Kothetnaing Kothetnaingoo

https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=701585873274347&id=100002688236044

comment ေပးေသာ လူတစ္ေယာက္၏ လက္ေတြ႕။
ေႁမြဆိပ္နိုင္တာေတာ့္လက္ေတြ႕ပါဆရာ စစ္ကိုင္းအေနာက္ဖက္ အင္းထဲက ေရက်ၿပီးေခြေနတဲ့ေႁမြေပြးအကိုက္ခံရတဲ့မိတ္ေဆြတဦးကိုေလွသမားေတြကဒီအပင္အကုန္ဆြဲနႈတ္ႀကိတ္ေခ်အရည္ညစ္၊ ဥနွဲ႐ြက္လဲအရည္ညစ္ၿပီးေဆးရုံမေရာက္မခ်င္းလူနာကိုဒီအရည္ပဲတိုက္ပါတယ္ ေဆးရုံေရာက္ဖို႔လမ္းၾကာခ်ိန္ ၃နာရီေက်ာ္ေက်ာ္ၾကာခဲ့ပါတယ္ ။ ေႁမြပါဖမ္းခဲ့ၿပီး ေဆးရုံေရာက္တဲ့အထိ လူနာ ထူထူေထာင္ေထာင္ပါပဲ  အေၾကာင္းတိုက္ဆိုင္သလား အပင္စြမ္းေၾကာင့္လားမသိ ပါ သုေတသနျပဳသင့့္ပါတယ္။

" စပါးၾကီးသည္းေျခ စစ္မစစ္ စမ္းနည္း "

( သိမ္ျဖဴေဆးသိပၸံဆရာေတာ္ေရးသားေသာ သား-ငါး-ေက်း-ငွက္ ပုံျပေဆးအဘိဓာန္ ပဥၥမတြဲ ဒုတိယပိုင္း မွ ေကာက္ႏႈတ္ေဖၚျပခ်က္)

စပါးႀကီးသည္းေျခကို နည္းနည္းယူ၍ လက္ဖ၀ါးဘက္က ၾကပ္ၾကပ္ပြတ္ထားၿပီး
လက္ဖ၀ါးေပၚ ပါးစပ္ျဖင့္စုတ္လိုက္လွ်င္ ခါးလာသည္။ သို႔မွစစ္သည္။
မခါးလွ်င္မစစ္။

" စပါးႀကီးသည္းေျခယူနည္း "

စပါးႀကီးသည္းေျခသည္ တစ္ေနရာတည္း၌ အတည္မေနေခ်၊

မြန္းမတည့္မီစပ္ၾကားအခ်ိန္တြင္ ခ်က္မွေခါင္းပိုင္းအတြင္း၌
သည္းေျခကိုယူရသည္။

မြန္းလြဲၿပီးေနာက္ပိုင္း၌ ခ်က္မွ အၿမီးပိုင္းတြင္
သည္းေျခကို ယူရသည္။

၎ကိုယူရာ၌ ၀မ္းကိုခြဲၿပီး မေစ့ႏိုင္ေအာင္
ေဒါက္ေထာက္ၿပီးမွ သည္းေျခကို ရွာရသည္။

 ရွာခိုက္တြင္
အထက္ပိုင္းေအာက္ပိုင္းသြားေသာ ေသြးေၾကာကို စမ္းသပ္၍ မေတြ႕မခ်င္း
ေသြးသြင္းကာရွာလွ်င္ ေသြးေၾကာဆံုးရာ၌ သည္းေျခကို ေတြ႕ႏိုင္သည္။

ဤသုိ႔ရွာျခင္း(ေသြးသြင္း၍ ယူျခင္း)သည္ ရွိရင္းစြဲသည္းေျခထက္
ႀကီးထြားေသာသည္းေျခကို ရႏိုင္သည္။

သည္းေျခႀကီးထြား လာေအာင္
ျပဳလုပ္ျခင္းျဖစ္၍ ရွိရင္းစြဲသည္းေျခေလာက္ကား သတၱိထက္ျမက္မည္မဟုတ္ေခ်။

" စပါးႀကီး စပါးအံုးတို႔ျခားနားပံု "

စပါးႀကီးေျမြသည္ အၿမီးသြယ္၍ အကြက္ဆက္၏။
စပါးအံုးသည္ အၿမီးတိုတုတ္၍အကြက္ျပတ္၏။
စပါးႀကီးသည္ အင္းအိုင္ေရရွိရာ၌ ေနတတ္သည္။
စပါးအံုးသည္ကုန္း၌ေနတတ္သည္။

 စပါးႀကီး၏ သက္တမ္းကို သိလိုလွ်င္ႏွာေခါင္းေပါက္ကိုၾကည့္ရသည္။
 တစ္ႏွစ္သားမွာ ႏွာေခါင္းတစ္ေပါက္-စသည္ျဖင့္
ေရတြက္ရသည္။ ႏွာေခါင္း ၉-ေပါက္ အသက္၉-ႏွစ္တြင္ အဆံုးသတ္ရသည္။

" ေခါင္းပုိင္းအ႐ုိးဖြဲ႔စည္းပုံထူျခားခ်က္ "

ေလးေထာင့္ပုံ အ႐ုိးဖြဲ႔စည္းထားျခင္း
ေမး႐ုိးအသီးသီး၏ေနာက္ဖက္႐ွိအ႐ုိးသည္ လြတ္လပ္စြာခ်ိတ္ဆက္ထားသည့္အတြက္
ေမး႐ုိးသည္အေပၚေအာက္ႏွင့္ေဘးသုိ႔ေ႐ြ႕ႏုိင္ပါသည္။

ေအာက္ေမး႐ုိးမ်ား
ေအာက္ေမး႐ုိးသည္ေနာက္ဖက္တြင္ခ်ိတ္ဆက္မႈ႐ွိေသာ္လည္း
ေ႐ွ႕ဖက္တြင္ဆက္စပ္မႈမ႐ွိဘဲ သီးျခားဆီကြဲေနသည့္အတြက္
သီးျခားစီပုိ၍ေ႐ြ႕လ်ားႏုိင္ပါသည္။

" စပါးၾကီးသည္းေျခ၏အက်ဳိးအာနိသင္ "

( သိမ္ျဖဴေဆးသိပၸံဆရာေတာ္ေရးသားေသာ သား-ငါး-ေက်း-ငွက္ ပုံျပေဆးအဘိဓာန္ ပဥၥမတြဲ ဒုတိယပိုင္း မွ ေကာက္ႏႈတ္ေဖၚျပခ်က္)

   စပါးႀကီးသည္းေျခသည္ အလြန္ပူေသာအနာ၊ ေလသလိပ္သည္းေျခ အားႀကီးေသာအနာ၊
သလိပ္ေျခာက္ကပ္ေသာအနာ၊ မ်က္စိနာ၊ လွ်ာနာ၊ အဘိညာဥ္သႏၷိပါတ္
ဆိုက္ေသာအနာတို႔ကို ႏိုင္၏။

 ေ ဆးအသံုး -စပါးႀကီးသည္းေျခသည္ ဆီးေရာဂါ၊ စျမင္းခံေရာဂါ၊
လွ်ာႏွင့္သက္ဆိုင္ေသာေရာဂါ၊ မ်က္စိ ေရာဂါ၊ လည္ပင္းႀကီးေရာဂါ၊
ေသြးလံုးေလလံုးေရာဂါ၊ အဘိညာဥ္သႏၷိပါတ္ဖ်ားေရာဂါတို႔အတြက္ ေဖာ္စပ္ေသာ
ေဆးတို႔၌ ပါ၀င္၏။

ထက္ျမက္ေသာသတၱိရွိသည့္အေလ်ာက္ ေရာဂါသိမႈ၊ ေဆးသိမႈ၊
ဓာတ္သိမႈ၊ ခႏၶာေဗဒသိမႈတို႔၌ ကၽြမ္းက်င္သိျမင္ၿပီးေသာ သမားမ်ားအဖို႔
ဥာဏ္ရွိသလို ဖန္တီးအသံုးျပဳ ႏိုင္ၾကသည္
   စပါးႀကီးသည္းေျခပါ၀င္ေသာ ေဆးနည္းတို႔ကား ေဆးက်မ္းအသီးသီးတို႔၌
အထင္အရွားပါၿပီး ျဖစ္ေပသည္။ လိုရင္းအခ်ဳပ္မွ် သိသာရန္ အသံုးမ်ားေသာ
ေဆးနည္းအခ်ဳိ႕ကို ေဖာ္ျပအံ့။
ကုန္းေဘာင္ေခတ္ ဆင္ျဖဴရွင္မင္းလက္ထက္ မင္းအမိန္႔ျဖင့္ ဆက္သြင္းရေသာ
သမားစဥ္ ကုထံုးက်မ္းလာ ေဆးနည္း ၃-မ်ဳိးအနက္
 (၁) သူငယ္နာလွ်ာပြတ္ေဆး တြင္
ႏြယ္ခ်ဳိ၊ ပဲဆိမ့္နီ၊ စပါးႀကီး သည္းေျခ ဤ၃-မ်ဳိးျဖင့္ ေဖာ္စပ္၍
အေတာင့္လုပ္ထား၊ သူငယ္နာထေသာ ကေလးမ်ားအား ေဆးေတာင့္ကိုေသြး၍
လွ်ာပြတ္ေပးရသည္။

(၂) မဟာေသာ မိႆရေဆးႀကီးတြင္
   သႏၷိပါတ္-သည္းေျခအားႀကီး၍ ႏွလံုးဆူ၊ ႏွလံုးပူ၊ ထိတ္လန္႔သူမ်ားအား ေပးေသာ
မဟာေသာ မိႆရေဆးႀကီးတြင္ ေဆးအမယ္ေပါင္း ၃၁ မယ္ရွိရာ
စပါးႀကီးသည္းေျခပါ၀င္သည္။
သႏၷိပါတ္ငန္းနာ ႏွင့္တကြ မီးရပ္၊ မီးတြင္း၊
အပူမီးရပ္ေသြးၾကြင္းနာတို႔ကိုလည္းေကာင္း၊ မခိုင္ေသာ ၀မ္းမီး၊
ခိုင္ေသာ၀မ္း မီး၊ အစာမေၾကေသာ၀မ္းမီး၊
စျမင္းခံေသာ၀မ္းရွိေသာလူနာတို႔ကိုလည္းေကာင္း တိုက္ေကြ်းက ေပ်ာက္
ကင္းႏိုင္၏။

(၃) နိဗၺာနေဆးႀကီးတြင္
တူလာသေရာ၊ မုတၱကိစ္၊ မုတၱဃာတ္အားႀကီး၍ က်င္ေျပာသည္၊ အသြားလြန္သည္၊
တစက္စက္ရွိသည္၊ က်င္ခ်ဳပ္သည္၊ ေက်ာက္ရွိသည္၊ ကိုက္ခဲနာက်င္သည္၊
၀မ္းခ်ဳပ္သည္၊ မခံမရပ္ႏိုင္ ေအာင္ပူသည္တို႔ကိုေပးရာေသာ နိဗၺာနေဆးႀကီးတြင္
ေဆးအမယ္ေပါင္း ၂၄ မယ္ရွိရာ စပါးႀကီး သည္းေျခပါ၀င္သည္။
ဆိုခဲ့ေသာေရာဂါမ်ားအျပင္ အျခားေ၀ဒနာမ်ားကိုလည္း ေရလဲအမ်ဳိးမ်ဳိးေျပာင္း၍
ေပးေကၽြးက ဆိုင္ရာေရာဂါမ်ား ေပ်ာက္ကင္းႏိုင္၏။

စပါးႀကီးသည္းေျခသည္
သူငယ္နာမွစ၍ လူႀကီးေရာဂါအထိ ေရာဂါမ်ားကို အျခားေဆးဘက္မပါဘဲ
စပါးႀကီးသည္းေျခသက္သက္ျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ အျခားေဆးဘက္မ်ားတြင္
အဓိကအားျဖင့္ ပါ၀င္၍ ေဆးညႊန္းေပါင္းအျဖစ္ျဖင့္လည္း ေကာင္း၊
ေကၽြးေမြးေပးသြင္းရာ၌ အစြမ္းသတၱိထက္ျမက္ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း
သိေစရန္ေဖာ္ျပလိုက္ပါ သည္။

- ၀မ္းတြင္းသက္တန္႔ေရာဂါ၌ စပါးႀကီးဥကိုျပဳတ္၊ အေျခာက္လွန္း၊
ပ်ားရည္ႏွင့္ေသြးတိုက္၊ ေပ်ာက္၏။
-  အသည္းတေလွ်ာက္၌ျဖစ္ေသာ
၀မ္းတြင္းသက္တန္႔၏လကၡဏာကို ၾကည့္တိုက္ပါ။
(အသည္းေျခာက္လာသည္၊ ေအာင့္လာသည္၊
ေခ်ာင္းဆိုးလာသည္၊ ဤလကၡဏာမ်ားကား ၀မ္းတြင္း သက္တန္႔ လကၡဏာတို႔တည္း။)
- မက်က္ႏိုင္ေသာ အနာပ်က္မ်ား၌ စပါးႀကီးသားကို အမႈန္႔ျပဳလုပ္၍
အနာေပၚကျဖဴးေပးလွ်င္ ၂-ရက္ ၃-ရက္အတြင္း အသားျပည့္လာလိမ့္မည္။
- ေက်ာက္ေပါက္သူမ်ား မ်က္စိ၌ ေက်ာက္ဆိုးမထြက္ေစရန္ စပါးႀကီးသည္းေျခကို
ေဖ်ာ္၍ မ်က္စိ ၌ ကြင္းထားလွ်င္ ေက်ာက္ဆိုးမထြက္ေတာ့ေခ်။
က်ဥ္းေျမာင္းရာ၌
ေက်ာက္ဆိုးထြက္ခဲ့ေသာ္ က်ယ္ျပန္႔ေသာေနရာသို႔ ေက်ာက္ေရြ႕ေအာင္
စပါးႀကီးသည္းေျခကိုေဖ်ာ္ၿပီး လိုရာအရပ္သို႔ ၎ျဖင့္
လိမ္းသပ္လႊဲေျပာင္းေပးႏိုင္သည္။
- ကေလးမ်ားသူငယ္နာတက္ တက္ခဲ့ေသာ္ စပါးႀကီးသည္းေျချဖင့္ လွ်ာပြတ္ေပးပါက
ေပ်ာက္ ကင္းႏိုင္သည္။
- မ်က္စိနာသူမ်ားကိုလည္း ၎သည္းေျချဖင့္ မ်က္စိတြင္
ခတ္လဲခတ္ကြင္းလဲကြင္းေပး ေပ်ာက္၏။
-ေ ခ်ာင္းဆိုးေသြးပါအဆုတ္နာျဖစ္လွ်င္ မည္မွ်ပင္ ပုိးမ်ားေသာင္းက်န္း၍
မည္မွ်အထိ အႏၱရာယ္ ျဖစ္ေနေစကာမူ စပါးႀကီးဥကို ပ်ားရည္တစ္ပုလင္း
ဥတ၀က္ခန္႔(ေရာဂါျပင္းထန္က)တစ္ဥလံုး အမႈန္႔ျပဳ ထည့္၍
တစ္ေန႔တစ္ဇြန္းေသာက္ပါလွ်င္ ပ်ားရည္တစ္ပုလင္းမကုန္မီ ဧကန္ေပ်ာက္ကင္းမည္။
-ဆီးေရာဂါအတြက္ မုတၱကိစ္ဆီးထိုးေအာင့္ေသာ ေရာဂါျဖစ္ေစ၊
မုတၱဃာတ္-ဆီးရွိလ်က္ မဆင္း ေသာ ဆီးခ်ဳပ္ေရာဂါျဖစ္ေစ၊ စပါးႀကီးသည္းေျခကို
အရည္ေဖ်ာ္ေသာက္ရာ၏။ ျမစ္ခ်င္းၿပီးျဖစ္သည္၊
အျခားေသာန႔ံသာျဖဴေရျဖင့္လည္းေကာင္း၊
ျမင္းခြာရြက္ျပဳတ္ရည္ျဖင့္လည္းေကာင္း၊ သတၱဳရည္ျဖင့္ လည္းေကာင္း
စပ္၍ေသာက္ႏိုင္၏။
- ဆီးလမ္းေၾကာင္းမွ ေသြးဆင္းေသာေရာဂါအတြက္လည္း အလြန္
ေကာင္း၏။
ကေလးငယ္မ်ားျဖစ္မူ ခ်က္ကို ေသြးထားေသာစပါးႀကီးသည္းေျခအရည္ျဖင့္
၃-ပတ္ရစ္ လိမ္း၍ ေအာက္သို႔ က်င္ငယ္လမ္းေၾကာင္းတည့္တည့္ဆြဲခ်ပါ။
- ကေလးသူငယ္မ်ား အဖ်ားရွိန္ျပင္းထန္ လာေသာအခါ၌ မ်က္စိနီရဲလာျခင္း၊
နားႏွာေခါင္းပါးစပ္တို႔မွ ေသြးထြက္ျခင္း၊ အခ်ဳိ႕က်င္ငယ္လမ္းမွ
ေသြးထြက္ျခင္း၊ လည္ေခ်ာင္းခံတြင္းတြင္ ခြ်ဲပူထျခင္း၊ အေၾကာတြင္
၀င္ေရာက္ေလာင္ေသာအခါ၌ ေကာက္ေကြးလိမ္ဖယ္ၿပီး တက္တတ္သည္။
-စပါးႀကီးသည္းေျခကို ခံတြင္းသို႔လည္း တိုက္ခ်ပါ။ မ်က္စိကုိ
- မ်က္စဥ္းခတ္-ကြင္းေပးပါ။ နားထဲသို႔လည္း ေလာင္းထည့္ေပးပါ၊
အလြန္ျပင္းထန္ေသာ အႏၱရာယ္ျပဳႏိုင္ေသာ ကေလးေရာဂါသည္
စပါးႀကီးသည္းေျခတစ္မ်ဳိးတည္းျဖင့္ ေပ်ာက္ကင္းႏိုင္ပါ သည္။

အသား၏အက်ဳိးအာနိသင္
   ယုန္၊ ျဖဴ၊ ဖြတ္၊ ေျမြ၊ ၾကြက္္၊ ပတတ္တို႔သည္ တြင္းက်င္း၌
ေနတတ္(ေအာင္းတတ္)ေသာ ေၾကာင့္ ဗိေလသယတိရစၦာန္မ်ဳိးမည္၏။ ၎တို႔၏အသားသည္
ဆိမ့္၏၊ ၀မ္းမီးခ်က္ၿပီးေနာက္လည္း ဆိမ့္၏၊ ပူ၏၊ ေလကိုႏိုင္၏၊ ၀ေစတတ္၏၊
က်င္ႀကီးက်င္ငယ္ကို ခိုင္ေစတတ္၏။
   စပါးႀကီးသားသည္ ျမင္းသရိုက္နာႏွင့္ အလြန္သင့္၏။

မူရင္း page ၏ link.

https://m.facebook.com/theinphyufoundation/

ျမန္မာ့အာယုေဗၺဒ သိမ္ျဖဴေဆးသိပၸံဆရာေတာ္ 
ေရးသားေသာ " အုိမႈႏွင့္ဆုိင္ရာ ျပႆနာမ်ား "စာအုပ္ မွ

"              အမတ နာဠိေကရ
မအို၊ မနာ၊ မေသ အုန္းသီးအသက္ရွည္ေဆး "

အိုနာေသမႈ ေ၀းေအာင္ျပဳႏိုင္ရန္အတြက္ အေထာက္အကူျပဳႏိုင္ေသာ ေဆးနည္းေပါင္းမ်ားစြာတုိ႔ကို ေရးသားေဖာ္ေနရာ ယခုတစ္ဖန္ ျမန္မာ့႐ိုးရာတစ္ေလွ်ာက္လံုး တြင္က်ယ္စြာ အသံုးျပဳခဲ့ၾကေသာ အိုမႈသက္သာ၊ နာမႈသက္သာေရးကို ျပင္ေစႏိုင္သည့္"အမတ နာဠိေကရ" ေခၚေသာ အုန္း သီးအသက္ရွည္ေဆးအေၾကာင္းကို ေဖာ္ျပလိုပါေသးသည္။

ထူးျခားေသာေဆးအမည္

ထုိေဆး  "အမတ နာဠိေကရ"ဟူေသာအမည္သည္ ျမန္မာအမည္ မဟုတ္ပါ။ ပါဠိအမည္ျဖစ္သည္။ မူရင္း သိဟိုဠ္ဘာသာ"အမရိတာ နာဠိေကရ"မွ ပါဠိလို "အမတ နာဠိေကရ" ဟုေျပာင္းလဲေခၚေ၀ၚထားျခင္းျဖစ္ေပသည္။ အဓိပၸာယ္ကား၊ အမတ (ေသျခင္းကင္းေသာ (၀ါ) မေသေသာ (၀ါ) ေသမႈ မွ သက္သာေစႏိုင္ေသာ) နာဠိေကရ အုန္းသီးေဆးဟု အဓိပၸါယ္ရပါသည္။


ေဆး၏အက်ိဳးအာနိသင္

ေဆာင္ပုဒ္။။ "႐ုပ္သက္၊ နာမ္သက္၊ အေစာင့္ဖ်က္၊ သံုးခ်က္ေသၿပီမွတ္"
                          ဟုလည္းေကာင္း၊
                         "ပဋိသေႏၶ၊ အိုနာေသ၊ ေလးေထြဥသၼာအေျဖရွာဟူ၍
                            လည္းေကာင္း၊
                           "၀မ္းတစ္လံုးေကာင္း၊ ေခါင္းမခဲ"ဟူ၍လည္းေကာင္း၊
  က်န္းမာမႈအသက္ရွည္မႈအေသသက္သာမႈတို႔အတြက္အေရးႀကီးသည့္အခ်က္တို႔ကို ျမန္မာ့႐ိုးရာ၌ ေရွ႕တန္းထား အသံုးျပဳခဲ့ၾကသည္။

ဆိုလိုရင္းမွာ ေရာဂါျဖစ္သမွ်တု႔ိသည္ "ေရာဂါမူလံ အာဇိဏၰကံ" ေရာဂါဟူ သမွ်တို႔သည္ မေက်က်က္ေသာပ်က္စီးေဖာက္ျပန္ေသာ ၀မ္းမီးကို အေျခခံ၍ ျဖစ္ၾကရသည္ဟု ဆိုလိုရင္းျဖစ္ပါသည္။

ထို႔ေၾကာင့္ တစ္စံုတစ္ရာ အနာေရာဂါ တို႔ကို အျမစ္ျပတ္ကုသလိုလွ်င္ ထိုေရာဂါ၏ အစျဖစ္ေသာ ၀မ္းမီးကို အဓိက ထား၍ ကုသၾကရမည္ျဖစ္ေပသည္။

၀မ္းမီးဖ်က္ဆီးရာ၌ (၇)မ်ိဳးေသာ အေၾကာင္းတို႔ေၾကာင့္ ပ်က္စီးပံု(၅) မ်ိဳးအေနျဖင့္ ပ်က္စီးၾကရေလသည္။

၀မ္းမီးကို ပ်က္စီးေသာအေၾကာင္းရင္း မ်ားကား၊
(၁) ေလေၾကာင့္ လည္းေကာင္း၊
(၂) သည္းေျခေၾကာင့္လည္းေကာင္း၊
(၃)သလိပ္ေၾကာင့္လည္းေကာင္း၊
(၄)ေလႏွင့္ သည္းေျခႏွစ္ခုယွဥ္တြြဲ အျပစ္ ျပဳေသာေၾကာင့္ လည္းေကာင္း၊
(၅) ေလႏွင့္သည္းေျခ ယွဥ္တြဲအျပစ္ျပဳေသာေၾကာင့္ လည္းေကာင္း၊
(၆) သည္းေျခႏွင့္သလိပ္ ယွဥ္တြဲ အျပစ္ျပဳေသာေၾကာင့္ လည္းေကာင္း၊ (၇)ေလသည္းေျခသလိပ္ သံုးမ်ဳိးစလံုး ယွဥ္တြဲအျပစ္ျပဳေသာေၾကာင့္လည္းေကာင္း ျဖစ္ၾကရေလသည္။

၀မ္းမီးပ်က္စီးပံု (၅)မ်ိဳး

(၁)မႏၵ၀မ္းမီး၊ (၂)တိကၡ၀မ္းမီး၊ (၃)မႏၵ၀ိသမ၀မ္းမီး၊ (၄) တိကၡ၀ိသမ၀မ္း မီး၊ (၅) ဘသၼ၀မ္းမီးတို႔ ျဖစ္ၾကသည္။

(၁) တိကၡ၀မ္းမီး
တိကၡ၀မ္းမီးသည္ သည္းေျခေဒါသ ေလာင္းကြၽမ္းအျပစ္ျပဳေသာ ေၾကာင့္ ပ်က္စီးေသာ ၀မ္းမီးျဖစ္၏။ ထုိတိကၶ၀မ္းမီးေၾကာင့္အစာအိမ္ေျခာက္ ျခင္း၊ အစာအိမ္ပူေလာင္ျခင္း၊ ေလခ်ဥ္မ်ားတက္ျခင္း၊ အစာအိမ္အခ်ဥ္ေပါက္ ျခင္း၊ အသည္း၊ အဆုတ္၊ ႏွလံုး၊ အသက္႐ွဴလမ္း စသည္မ်ား တင္းေရာင္ျခင္း၊ အသားအေရ ေျခာက္ေသြ႔က်ံဳလွီျခင္း၊ ဆံပင္ကြၽတ္ျခင္း၊ ဆံပင္ႀကမ္းျခင္း၊ လက္ဖ၀ါး လက္မ်ားပူျခင္း၊ ေျခဖ၀ါးပူျခင္း၊ အေၾကာမ်ား ေတာင့္တင္းျခင္း၊ ေခြၽးေျခာက္ အသားပူျခင္း၊ ၀မ္းလြန္ခ်ဳပ္ျခင္း၊ ပ်က္လိုလွ်င္လည္း၊ ပ်က္စီးျခင္းတို႔ျဖစ္တတ္သည္။ အထူးသျဖင့္ တိကၡ၀မ္းမီးရွိေသာသူ၏ က်င္ႀကီးသည္ ဆိတ္၏ က်င္ႀကီးကဲ့သို႔ ေျခာက္၍ မာေၾကာေနတတ္၏။ ရံခါတြင္ အူေျခာက္ ေနတတ္သည္။ ထိုေျခာက္ေသြ႔မာေၾကာေသာ ၀မ္းမီးစျမင္းတို႔ေၾကာင့္စအို ကြဲျခင္း၊ စအိုမွ ေသြးပါျခင္း၊ စသည္မ်ား ျဖစ္တတ္ၾကေလသည္။

(၂) မႏၵ၀မ္းမီး
မႏၵ၀မ္းမီးကား သလိပ္ဖြဲ႔စည္းမႈ လြန္ကဲေသာ ၀မ္းမီးျဖစ္သည္။စားသမွ်ေသာ အာဟာရတို႔သည္ ေကာင္းစြာေၾကညက္ျခင္းသို႔မေရာက္ဘဲ မေၾကညက္ေသာ အရိအရြဲ ၀မ္းအျဖစ္သို႔သာေရာက္ရေလသည္။ စားသမွ် အာဟာရသည္ ေသြးသားမျဖစ္ အဆီအညစ္အေၾကးႏွင့္ မေၾကညက္ေသာ က်င္ႀကီးတို႔ ျဖစ္ရေလသည္။ ဥပမာအားျဖင့္ ၀က္၊ ဘဲ၊ ကြၽဲတုိ႔၏ က်င္ႀကီး ကဲ့သို႔ ေပ်ာ့သြက္ၿပီး မေၾကမညက္ျဖစ္ၾကရေလသည္။ ထိုမႏၵ၀မ္းမီးပ်က္ေၾကာင့္ မီးယပ္၀မ္းပ်က္၊ဒူလာ၀မ္းပ်က္၊ သူငယ္နာ၀မ္းပ်က္ သက္ႀကီးဓာတ္မီးအားနည္း ၀မ္းပ်က္ သက္ႀကီး၀မ္းမလံု ၀မ္းပ်က္၊ စသည္မ်ားျဖစ္ၾကရေလသည္။ထို၀မ္း ပ်က္ေရာဂါတို႔သည္ ေျခေအး၀မ္းေရာင္ဆိုသည့္စကားပံုအတိုင္း ေျခမ်ားသည္ ေအးေနတတ္၏။ ႐ုပ္၀စိုေျပေနတတ္၏။ ၀က္သား၊ ဘဲသား၊ စသည္မ်ား အုန္း ႏို႔စသည္မ်ား စားမိသည္ႏွင့္တစ္ၿပိဳင္နက္ ၀မ္းပ်က္ရတတ္ေလသည္။ အသား ေအးစက္ေနတတ္၏။၀မ္းအၿမဲလိုလို ေဖာေနတတ္၏။
၀မ္းပ်က္လ်င္လည္း မထိန္းႏိုင္မသိမ္းႏိုင္ ျဖစ္လာရတတ္၏။ နံနက္အိပ္ ယာထသည္ႏွင့္ တစ္ၿပိဳင္နက္ တစ္စံုတစ္ရာ မည္သည့္ကိစၥမွမျပဳမီ ၀မ္းအရင္း သြားရ၏။ အခ်ဳိ႕ အေရးတႀကီး မႏိုင္မနင္းျဖစ္သည္အထိ ေတြ႕ရသည္။ အခ်ဳိ႕ အစာစားၿပီးသည္ႏွင့္ သို႔မဟုတ္ ၀မ္းထဲသို႔ အစာ၀င္သည္ႏွင့္ ၀မ္းပ်က္တတ္ေလ သည္။ ထိုသို႔ေသာ ၀မ္းပ်က္ျခင္းသည္ "မႏၵအဇိဏၰမ" ေၾကညက္ေသာ ၀မ္းပ်က္ ျဖစ္၏။ ထိုသို႔ပ်က္ရာ၌လည္း ၀က္၊ ဘဲတို႔၏ က်င္ႀကီးကဲ့သို႔ မေၾကမက်က္ ပြ ေရာင္းဖြယ္လ်က္ သက္ဆင္းပ်က္က်ရေလသည္။ ထိုသူမ်ဳိးကို ျမန္မာ့႐ိုးရာ၌ "သာလိကာ၀မ္း"ဟု ေခၚၾကသည္။

(၃) တိကၡ၀ိသမ၀မ္းမီး
တိကၡ၀ိသမ ၀မ္းမီးပ်က္သည္ကား သည္းေျခႏွင့္ ေလယွဥ္တြဲအျပစ္ ျပဳေသာ ၀မ္းပ်က္ျခင္းမ်ိဳးျဖစ္၏။ ရံခါ ၀မ္းတြင္ အလြန္ခ်ဳပ္ေနတတ္၏။ သက္ လွ်င္လည္း နည္းနည္းႏွင့္ မၾကာမၾကာမေၾကညက္ေသာ၀မ္းမ်ား သက္ဆင္း တတ္၏။ ၀မ္းဗိုက္တစ္ေလွ်ာက္၌လည္း ရစ္နာတတ္၏။ ၀မ္းကိုက္ျခင္း၊ ေသြး ပါျခင္း၊ အစာအိမ္ အူသိမ္တို႔၌ ေရာင္ရမ္းျခင္း၊ အသည္း၊ အဆုတ္၊ ႏွလံုး၊ သရက္ ရြက္၊ အူေခြတို႔၌ထိုမေၾကညက္ေသာ ခ်ဳပ္ပ်က္၀မ္းမီးေၾကာင့္ တင္းျခင္း၊ ေရာင္ျခင္း၊ထိုးေအာင့္ျခင္းမ်ား ျဖစ္လာတတ္ေပသည္။ ထိုမွတစ္ဆင့္ မေၾက ညက္ေသာ ၀မ္းမီး၏ အငုပ္အခိုးတို႔ကို တိကၡသည္းေျခဓါတ္က အထက္သို႔ ေဆာင္ယူသျဖင့္ မ်က္ႏွာတင္းျခင္း၊ ေလးျခင္း၊ ယားယံျခင္းတို႔ျဖစ္လာတတ္ေလ သည္။ ရံခါ၌လည္း ၀မ္းသည္ ၾကာရွည္ခ်ဳပ္ေနတတ္၏။ ပ်က္လွ်င္လည္း အ လြန္ပ်က္တတ္ေလသည္။

(၄) မႏၵ၀ိသမ ၀မ္းမီး
၎သည္ မေၾကညက္ေသာ၀မ္းမီႏွင့္ ေဖာက္ျပန္ေသာေလတို႔ ပူး ေပါင္း အျပစ္ျပဳျခင္းျဖစ္သည္။ ၀မ္းခ်ဳပ္လွ်င္ အလြန္ခ်ဳပ္ၿပီးေနာက္ မၾကာမီ မ်ားစြာ သက္ေလွ်ာတတ္ေလသည္။ အူသိမ္၊ အူမ၊အစာေဟာင္းအိမ္တစ္ေလွ်ာက္ ၌ အဓိကပ်က္စီးတတ္ေလသည္။ထိုမႏၵ၀ိသမ ၀မ္းမီးရွိေသာ သူတို႔သည္လည္း  ႐ုပ္၀စိုျပည္ေနတတ္၏။ ေသြးတြင္ အဆီကစီမ်ားေနတတ္၏။ လူသည္ တျဖည္း ျဖည္း၀လာတတ္သည္။ လူ၀သည္ႏွင့္အမွ် ႏွလံုးအားနည္း၊ ေသြးအားနည္း၊ ျဖစ္လာတတ္၏။ အျပစ္ျပဳေသာ ေလဓါတ္သည္ ပြားမ်ားလာၿပီးလ်င္ မ်ားစြာ ေဖာက္ျပန္ေသာေလေဒါသ၏ အျပစ္တို႔ကို ျပဳတတ္ၾကေလသည္။ ထိုမႏၵ၀ိ သမ ၀မ္းမီး၏အျပစ္ျပဳမႈေၾကာင့္ အူသိမ္၊အူမ၊ အစာေဟာင္းအိမ္တို႔၌ ထုိး ျခင္း၊ ေအာင့္ျခင္း၊ ပြကယ္ျခင္း၊ က်င္ႀကီးသြားရာ လမ္း၌ အနာတရျဖစ္ျခင္း၊ က်င္ႀကီး၌အဆီ၊ သလိပ္၊ စသည္မ်ား ၀မ္းေလမကြဲ ေလေရာ ၀မ္းပါ၊ ပါ၀င္ လာတတ္ျခင္းတုိ႔ ျဖစ္လာတတ္သည္။ ထို႔ထက္ဆိုးရြားေသာ "ဒုႏၵေမဒေရာဂါ "(ဒု-ပ်က္စီးေသာ၊ ေမဒ-အဆီတို႔သည္ အစာေဟာင္းအိမ္က်င္ႀကီးလမ္း တို႔မွ စုေအာင္းလ်က္ စအိုတစ္ေလွ်ာက္ သက္ဆင္းလာေသာ ေရာဂါမ်ား ျဖစ္လာ တတ္ၾကသည္။ ထုိပ်က္စီးေသာ အဆီအခြၽဲတို႔ႏွင့္အတူ ျပည္သလိပ္ပုပ္မ်ား လည္း ေရာေႏွာ သက္ဆင္းလာတတ္ၾကေလသည္။

(၅) ဘသၼ (ျပာ)၀မ္းမီး
၎၀မ္းမီးသည္ ပူေလာင္ေျခာက္ေသြ႔ၿပီး၊ စားသမွ်အစာတို႔သည္ ေသြးသားမျဖစ္အာဟာရဘ၀၌ပင္လွ်င္ ေလာင္ကြၽမ္းေျခာက္ေသြ႔ၿပီး ေပ်ာက္ ပ်က္သြားရျခင္းျဖစ္သည္။ ႐ုပ္လကၡဏာ ပိန္ခ်ဳံးေျခာက္ေသြ႕ၿပီးေနတတ္၏။ ကိုယ္သားကိုယ္ေရ လက္ဖ၀ါး၊ ေျဖ၀ါး၊ ေခါင္းကို အၿမဲပူေနတတ္၏။ ေခြၽးမ ထြက္၊ ေမာဟိုက္ပင္ပန္းေနတတ္၏။ ေသြးအား၊ အသားအားတို႔သည္ တစ ထက္တစ္စ ခန္းေျခာက္လာတတ္၏။
စားသမွ်အစာ ေလာင္ကြၽမ္းၿပီး အပူ၀မ္းေလွ်ာျခင္း၊ ၀မ္းကိုက္ေသြးပါျခင္း၊ ေသြးခ်ည္းသက္သက္ ဆင္းျခင္း၊ အစာသစ္အိမ္၊ အူသိမ္တစ္ေလွ်ာက္၌ ပူ ေလာင္ျခင္း၊ အနာတရျဖစ္ျခင္း၊ စသည္မ်ား ျဖစ္လာတတ္ၾကေလသည္။ ေနာင္အဆင့္ျမင့္လာေသာအခါ မစားရ မေနႏိုင္၊ရင္တြင္း၌ လြန္စြာပူေလာင္ ၏။ အလြန္ေၾကညက္လြန္ၿပီး၊ သက္ျခင္းျဖစ္တတ္သည္။

၀မ္းမီးပ်က္ (၅)မ်ဳိး ေၾကာင့္ျဖစ္ရေသာေရာဂါတို႔ကိုေရာဂါ၏ေရာက္ေၾကာင္းအလိုက္ ခံစား လ်က္၊ အလုိက္ ေရာက္ရာအလိုက္ အုပ္စု (၅)မ်ဳိးခြဲယူႏိုင္သည္-

(၁)ေရာဂါငယ္ကား   -အာဂႏၲဳက အာဟာရမွား၊ ဥတုမွား၊
ပူစပ္ခ်ဥ္တို႔ကို အစာမွားၿပီးျဖစ္တတ္၏။

(၂)ေရာဂါလတ္ကား  -မေၾကက်က္ေသာ အာဟာရတို႔ကိုစား
ေသာက္ျခင္း၊ အေၾကာ္အေလွာ္စေသာ ေျခာက္ကပ္ေသာ အာဟာရတို႔ကို စား
ေသာက္ျခင္းႏွင့္ ေအးျမစြတ္စိုေသာ  ဥတုႏွင့္ဆံုၿပီး အျပစ္ျပဳျခင္းျဖစ္၏။

(၃)ေရာဂါႀကီးကား    -ထိုပ်က္စီးေသာ ၀မ္းမီးသည္အာဟာရ
ကိုခ်က္လုပ္ရာ၌ မသန္႔ရွင္းေသာေသြးတို႔ကိုသာျဖစ္ေစၿပီး၊ ထုိေသြးကုိ အေျချပဳ
၍ ျဖစ္ေပၚလာေသာ ၀မ္းမီးျဖစ္သည္။

(၄)ေရာဂါလြန္ကား     - ထုိပ်က္စီးေသာ၀မ္းမီးသည္ အစာသစ္
အူသိမ္တစ္ေလွ်ာက္၌ ျပင္းထန္စြာေဖာက္  ျပန္ပ်က္စီးလ်က္ ထို၀မ္းမီးကိုပင္လွ်င္
စြဲၿပီး၊ အျပစ္ျပဳေသာေရာဂါမ်ိဳးျဖစ္၏။

(၅)ေရာဂါဆံုးကား     -ထိုသို႔ ၀မ္းမီးကို အေျခဆိုက္ပ်က္စီးၿပီးေနာက္ ထိုမွတစ္ဆင့္
၀မ္းမီး၏အရွိန္ျဖစ္ေသာ ေရာဂါမ်ဳိးျဖစ္၏။ အသား ေပအး  စက္ေနျခင္း၊ ေခြၽးေစး၊
 ေခြၽးေအးမ်ား ထြက္ျခင္း၊ တစ္စံုတစ္ရာ မသိတံုးကဲ့သို႔ျဖစ္ေနျခင္းတို႔ကို ေတြ႔ရသည္။

ေရာဂါဆံုးအဆင့္သို႔ေရာက္ေသာအခါ၌ ခုခံအားလည္း ပ်က္စီးေနၿပီးျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အခ်မ္းအပူ၊ ဥတုဒဏ္ကိုလည္း မခံႏိုင္ျဖစ္လာတတ္သည္။

တခ်ိဳ႕လည္း၊ နံနက္ ေခါင္းကိုက္၊ တခ်ဳိ႕ေနထြက္ေခါင္းကိုက္၊ တခ်ဳိ႕ ေန႔လယ္ ေခါင္းကိုက္၊ တခ်ိဳ႕လည္း ေခါင္းတစ္ျခမ္းကိုက္စသည္ျဖင့္ အမ်ဳိးမ်ဳိးျဖစ္တတ္ ၾကကုန္၏။

ထိုထက္ အဆင့္ျမင့္ ပ်က္ေသာအခါ ၀မ္းခ်ဳပ္ရာမွပ်က္၊ ပ်က္ၿပီးသည့္ ေနာက္ ေဖာေရာင္တင္းျဖစ္လာတတ္ၾကကုန္၏။

အခ်ိဳ႕အေထြေထြေသာ ေရာဂါတို႔ျဖစ္ၿပီးသည့္ေနာက္တြင္ ေဖာေရာင္လာတတ္ကုန္၏။ အခ်ိဳ႕လည္း ၀မ္းပ်က္လာတတ္၏။

ထိုသို႔ေသာအျဖစ္မ်ဳိးကိုပထ၀ီပ်က္သည္ဟုလည္း ေကာင္း၊ ေရာဂါဆံုးအဆင့္သို႔ ေရာက္ၿပီဟုလည္းေကာင္း သတ္မွတ္ၾက  သည္။

 ထိုသို႔ျဖစ္လာျခင္းသည္၀မ္းမီး၏ စြမ္းရည္ျဖစ္ေသာ ေစာင့္ေရွာက္ မႈ ဓာတ္မီး၊ (ဥသၼာေတေဇာ) ပ်က္စီးျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေပသည္။

 ေနာက္ဆံုး တြင္ အသားေအးစက္လာျခင္း၊ ေခြၽးေအး၊ ေခြၽးေစးမ်ားထြက္လာျခင္း၊ တစ္ကိုယ္လံုးညိဳညစ္မဲလ်က္၊ ႀသဇာဓာတ္ပ်က္ျခင္း၊ အခ်ဳိ႕ေနရာ၌ ျဖဴကြက္ေန ျခင္းတုိ႔ကို ေတြ႕ရသည္။
ထိုသို႔ျဖစ္လွ်င္ ေရာဂါအဆင့္ျမင့္ေနၿပီဟု မွတ္ယူရ သည္။

ထိုဆိုခဲ့ေသာအစံုစံုေသာေရာဂါ၊ အဆင့္ဆင့္ေသာေရာဂါတို႔သည္၀မ္းမီး ပ်က္ (၅)မ်ိဳးကို အေျခခံ၍ ျဖစ္လာရျခင္းျဖစ္သည္။
ထုိေရာဂါတို႔၏ မူလအရင္း အျမစ္မွာ၊ ၀မ္းမီးကို ေကာင္းေအာင္ ျပဳျပင္ရန္သာျဖစ္ေပသည္။

ထိုေရာဂါတို႔ ႏွင့္ ဆန္႔က်င္ဘက္ျဖစ္ေသာ ၀မ္းမီးေကာင္း၏ လကၡဏာမ်ားကား -
အဆံုးငါးပါး၊ ပူသည္၊ ေအးသည္မရွိ  ၊ ေခြၽးေအးမထြက္၊
ႏွစ္ႀကိမ္စားလ်က္  တစ္ႀကိမ္၀မ္းသက္ သည္။ သက္ေသာ၀မ္းသည္လည္း သန္႔ရွင္း၏။ ေပက်ံျခင္း၊ ၀မ္းက်န္ေနျခင္း မရွိေခ်။
 ေခြၽးထြက္၏ ကိုယ္သားကိုယ္ေရ သန္႔ရွင္း၏။
 ေရေသာက္ေကာင္း၊ စားေကာင္း၊ အိပ္ေပ်ာ္၏။ ထို (၃)ခ်က္ကို သတိထားၿပီး စဥ္းစားရသည္။ ထို ဆိုခဲ့ေသာ လကၡဏာတို႔သည္ သမမွ်တေသာ ဝမ္းမီး လကၡဏာမ်ားျဖစ္ၾကေလသည္။

ထိုသို႔ ၀မ္းမီးပ်က္ (၅)မ်ိဳးမွ လြတ္ကင္းေစလ်က္ သမမွ်တေသာ ၀မ္းမီး ျဖစ္ရန္ အစဥ္တစိုက္ ျပဳအပ္ေသာ ေဆးသည္ "အမတနာဠိေကရ" ေခၚ အုန္း သီးအသက္ရွည္ေဆးပင္ျဖစ္သည္။

ေဆးနည္းေဖာ္စပ္ပံု

(၁)သစ္ဆိမ့္သီးအဆံ  ၁က်ပ္ ၄ပဲ
(၂)ၾကဇုသီး                     ၁က်ပ္ ၄ပဲ
(၃)ဆီးျဖဴသီးအသား    ၁က်ပ္ ၄ပဲ
(၄)ကံ့ေကာ္၀စၦံ               ၁က်ပ္ ၄ပဲ
(၅)ႏြားျမက္ရင္းေခါင္း ၁က်ပ္ ၄ပဲ
(၆)င႐ုတ္ေကာင္း          ၁က်ပ္ ၄ပဲ
(၇)လင္းေန                     ၁က်ပ္ ၄ပဲ
(၈)ဖာလာ                        ၁က်ပ္ ၄ပဲ
(၉)အိပ္ေမြ႕သီး               ၁က်ပ္ ၄ပဲ
(၁၀)ပိတ္ခ်င္းသီး           ၁က်ပ္ ၄ပဲ
(၁၁)ကန္႔ခ်ဳပ္နီ                                ၁၀ဲ
(၁၂)နံ႔သာနီ                                     ၁၀ဲ
(၁၃)ဆင္တံုးမႏြယ္                         ၁၀ဲ
(၁၄)ႏွမ္းဆီ                           ၂က်ပ္
(၁၅)ေထာပတ္                     ၂က်ပ္
(၁၆)ပ်ားရည္                         ၂က်ပ္
(၁၇)သၾကား                        ၂၅က်ပ္
(၁၈)ထန္းလ်က္                   ၁၀က်ပ္
(၁၉)အုန္းသီးတျခမ္း၏ႏို႔ရည္       ၂၀က်ပ္
(၂၀)အုန္းသီးတစ္ျခမ္း၏အဖတ္(ေလွာ္ထည့္)
(၂၁)အုန္းသီးတစ္လံုးရည္

ေဖာ္စပ္ပံု
(၁)အုန္းသီးကိုျခစ္ပါ။ ၿပီးလွ်င္ ထိုအုန္းရည္ျဖင့္ ႏို႔ညစ္ယူပါ။က်န္
ေသာအဖတ္ကို မီးကြၽမ္းေအာင္ေလွာ္ပါ။
(၂)အုန္းသီးေလွာ္ဖတ္ႏွင့္တကြ နံပါတ္ (၁)မွ (၁၄)အထိ ေဆးဖက္
မ်ားကို အမႈန္႔ႀကိတ္ပါ။


ေဆးခ်က္ပံုအဆင့္ဆင့္

သံဒယ္အိုးျဖင့္ ေထာပတ္ကို ဆီသတ္ပါ။
ဆီေသလွ်င္ ေအာက္သို႔ခ်ၿပီး ပ်ားရည္ထည့္ေမႊပါ။
 ၎တြင္ ႏွမ္းဆီသတ္ၿပီး ထည့္ပါ။
ထန္းလ်က္ကို ေၾက ေအာင္ႀကိတ္ၿပီး ထည့္ေမႊပါ။
၎ေနာက္ အုန္းႏို႔ကိုထည့္ေမႊပါ။
က်က္က်က္ ဆူေသာအခါ သၾကားကို ထည့္ေမႊပါ။
 ေၾကညက္ၿပီးမွ ေဆးမႈန္႔မ်ားကိုထည့္ ပါ။
 ၿပီးလွ်င္ မီးမွ်င္းမွ်င္းျဖင့္ တျဖည္းျဖည္း လက္ေကာ္ရေအာင္ ဆီျပန္လာ ေအာင္ ခ်က္ပါ။

ထိုအခါ သံုးေဆာင္ရန္သင့္ေသာ " အမတ နာဠိေကရေဆးအျဖစ္သို႔ေရာက္ ရွိၿပီးျဖစ္သည္။

ထုိေဆးကို စားေသာက္ေသာအခါ၌ နံနက္ေစာေစာတြင္ ၈ပဲ သားခန္႔ (ကြမ္းသီးျခမ္း) ေရေႏြးႏွင့္ေသာက္ပါ။ ေဆးေသာက္ၿပီးသည့္ေနာက္ တြင္ အႏုပါနအေနျဖင့္ ေကာ္ဖီျဖစ္ေစ၊ႏြားႏို႔ျဖစ္ေစ၊ သားျပဳတ္ရည္ တစ္ခုခု ျဖစ္ေစ၊ ထမင္းရည္ျဖစ္ေစေသာက္ပါ။

ထုိေဆးကို စားေသာက္သံုးေဆာင္ျခင္းေၾကာင့္ အထက္၌ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ ၀မ္းမီးပ်က္၊ (၅)မ်ိဳးမွ ကင္းလြတ္ၿပီး အထူးသျဖင့္ မႏၵ၀ိသမ ၀မ္းမီးတို႔မွ ကင္း လြတ္ၿပီး၊ သမေသာ ၀မ္းမီးကို ရရွိလ်က္ က်န္းမာျခင္းအသက္ရွည္ျခင္း အေသသက္သာျခင္း အက်ိဳးတို႔ကို ဧကန္ရရွိလာၾကမည္ျဖစ္ေပသည္။

နာတာရွည္စြဲဖ်ား၊ ငွက္ဖ်ား၊ အငုပ္၊ ၀မ္းကိုက္အငုပ္၊ ေသြးအား၊အသား အားနည္းသူတို႔အတြက္ အသင့္ေတာ္ဆံုးျဖစ္သည္။

 ၀မ္းတစ္လံုးေကာင္း ေခါင္း မခဲဟူေသာ စကားပံုကို ထင္ရွားစြာ သ႐ုပ္ေဖာ္ေသာေဆးျဖစ္သည္။

ထို႔ေၾကာင့္ က်န္းမာေရး၊ အသက္ရွည္ေရး၊ အေနသက္သာေရးတို႔အတြက္ လိုအပ္ေသာသူအေပါင္း လိုက္နာက်င့္သံုး လိုသူအေပါင္းတို႔အတြက္ က်န္း မာသက္ရွည္၊ အေသသက္သာမႈကို ေပးစြမ္းႏိုင္ေသာ "အမတနာဠိေကရ"
ေဆးနည္းကို ေရးသားေဖာ္ျပလိုပါသတည္း။

မူရင္း page ၏ Link.

https://m.facebook.com/theinphyufoundation/

ျမန္မာ့အာယုေဗၺဒ သိမ္ျဖဴေဆးသိပၸံဆရာေတာ္
ေရးသားေသာ " အုိမႈႏွင့္ဆုိင္ရာ ျပႆနာမ်ား "စာအုပ္ မွ

" ၀မ္းမီးႏွင့္ အခါးဆက္စပ္ပုံ "

၀မ္းမီးႏွင့္အခါးဆက္စပ္ပုံအေၾကာင္းကုိ အက်ဥ္းခ်ဳံး၍ ေဖာ္ျပလုိပါေသး သည္။
၀မ္းမီးဟုေခၚလုိက္ေသာ္လည္း စင္စစ္ "ဂဟဏီ"ေခၚေသာ ၀မ္းမီး ကုိ
ဆုိလုိျခင္းျဖစ္ေပသည္။
ထုိ၀မ္းမီးသည္ ဘ၀၏ အစျဖစ္ေသာ ကမၼဇေတ ေဇာ၏
အဟုန္ျဖစ္ေပသည္။

ခ်က္၌တည္ေသာ ေလအဟုန္သည္ ၀မ္းမီး၏ ေတာက္ပ၊ ထက္ျမက္မႈကုိ
အေထာက္အကူေပး၏။ ၀မ္းမီးႏွင့္ေလသည္ အၿမဲ တမ္း မိတ္ေဆြျဖစ္၏။

"မီးေလာင္ရာေလပင့္ဟူေသာ စကားပုံအတုိင္း မီး ေတာက္ေလာင္ေအာင္ ျပဳလုပ္လုိလွ်င္ေလကုိအသုံးခ်ရမည္ ျဖစ္ေပသည္။

ထုိမီးႏွင့္ေလတုိ႔ သဟဇာတျဖစ္ၾကပုံကုိလည္း
"မီးႏွင့္ကားေလ၊ ေရႏွင့္ေျမ၊ မိတ္ေဆြေတာ္ၾက သဟာယ"ဟူေသာ
႐ုိးရာေဆာင္ပုဒ္ျဖင့္ ေဖာ္ျပေနေလသည္။

ပါဠိစာေပတုိ႔၌လည္း မီးႏွင့္ေလသည္ေပါ့ပါးေသာ လဟုဓာတ္၊ ေရႏွင့္ေျမ သည္
 ေအးေလးေသာ ဂ႐ုဓာတ္ျဖစ္သည္ဟု ေဖာ္ျပၾကကုန္၏။

မီးႏွင့္ေလ ဆက္သြယ္ေနပုံမွာ ေလာကမ်က္ျမင္အေနျဖင့္လည္း ေလမရွိ လွ်င္
မီးေသရ၏။
ေလလြန္လွ်င္လည္း မီးသည္ပ်က္စီးရေလသည္။ ထုိ၀မ္း မီးတြင္ရွိေသာ
မီးႏွင့္ေလတုိ႔သည္ကား မီး၏ေသသေဘာလကၡဏာႏွင့္ တူ ေသာေၾကာင့္
မီးဟုလည္းေကာင္း၊ ေလ၏သေဘာလကၡဏာႏွင့္တူေသာ ေၾကာင့္ ေလဟုလည္းေကာင္း ခဲြျခားေဖာ္ထုတ္ျခင္းျဖစ္ေပသည္။

 ျပင္ပမွ မီးေလတုိ႔သည္ဥတုဇၾကာင့္ျဖစ္၏။

ခႏၶာကုိယ္ထဲ၌ရွိေသာ ေလသည္ ကား ကမၼဇကုိ
အေၾကာင္းခံၿပီး ေပၚေပါက္လာရျခင္း ျဖစ္ေပသည္။

 ကံ၊ စိတ္၊ ဥတု၊
အာဟာရတုိ႔ကုိ အေျခခံေနေပသည္။ ထုိ၀မ္းမီးဟူေသာ ပါစက သည္းေျခသည္ က်န္ေနေသာ
သည္းေျခ ၅-မ်ဳိးတုိ႔ကုိ ေထာက္ကူ အက်ဳိးျပဳေပသည္။

ပင္မျဖစ္ေသာ၀မ္းမီးကုိ
ပါစကဂၢိဟု တစ္နည္းအားျဖင့္ ေခၚၿပီးလွ်င္ ထုိ၀မ္းမီး၏အရွိန္ျဖစ္ေသာ
ၾကြင္းေသာသည္းေျခ ၅-မ်ဳိးတုိ႔အား ဓာတြဂၢိဟု (၀ါ) ဓာတ္မီးဟုေခၚသည္။

ဓာတ္မီးသည္ ရသရည္အစရွိေသာ ဓာတ္တုိ႔တြင္ ဦးေဆာင္ပါ၀င္ေနေသာ အစိတ္အပုိင္း
မီးမ်ားျဖစ္သည္။ ထုိ ဓာတြဂၢိဟုေခၚေသာ ဓာတ္မီးတုိ႔ကုိလည္း
ေလဓာတ္သည္ေကာင္းစြာ ေစာင့္ ေရွာက္ေပးေလသည္။

ထုိမွ်မကေသး ၀မ္းမီးက
ခ်က္လုပ္ေသာဓာတ္တုိ႔ကုိ ေလဓာတ္က ေဆာင္ယူေပးရေလသည္။ ထုိဓာတ္တုိ႔ အဆင့္ဆင့္
ခ်က္လုပ္၊ ေၾကညက္ၿပီးေသာ ရသာရည္အာဟာရ အားလုံးတုိ႔ကုိလည္း အာေပါဓာတ္ က
ေပါင္းစည္းတည္ေဆာက္ေပးရန္အတြက္ ဆုိင္ရာဓာတ္တုိ႔ကုိ ဆုိင္ရာ
ေနရာတုိ႔သုိ႔ေရာက္ေအာင္ ေလဓာတ္က ပုိ႔ေဆာင္ေပးရေလသည္။

ထုိဓာတ္ ၇-ပါးတုိ႔
ခႏၶာကုိယ္ႀကီးတြင္ လုိအပ္သမွ်တုိ႔ကုိ တည္ေဆာက္ၿပီးေသာအခါ၌
က်န္ရွိေနေသးေသာ အညစ္အေၾကးမလတုိ႔ကုိ ခႏၶာကုိယ္အျပင္သုိ႔စြန္႔ထုတ္
ရန္အတြက္လည္း ေလသည္ အဓိကအက်ဆုံးျဖစ္ပါသည္။ ထုိေလသည္ က်င္ႀကီး၊ က်င္ငယ္၊
သုက္၊ ဥတုေသြး၊ ကုိယ္၀န္တုိ႔ကုိ ထုတ္ေဆာင္တတ္ ေလသည္။

ထုိ႔ျပင္
ေမြးညင္းတုိ႔မွ အျပင္သုိ႔ထြက္ေသာ ေခြၽးႏွင့္အခုိးတုိ႔ကုိ လည္း
အၿမဲထုတ္စြန္႔ေနရေလသည္။

ထုိေလသည္ သဘာ၀အစျဖစ္ေသာ ကမၼဇေတေဇာ စသည္မွ တစ္ၿပဳိင္ တည္း
စတင္ခဲ့ရေသာေလျဖစ္သည္။ ထုိကုိလည္း ကမၼဇေလဟုပင္ ေခၚဆုိ ေလသည္။

မေမြးဖြားမီ၌ ကမၼဇေလက ေထာက္ကူေပးသကဲ့သုိ႔ ေမြးဖြားၿပီး ေနာက္
ပါစကမီးကုိလည္း ဥတုဇ၀ါေယာ၊ အာဟာရဇ၀ါေယာ၊ စိတၱဇ ၀ါေယာတုိ႔က
ေထာက္ကူအားျဖည့္ေပးေနၾကေလသည္။

ထုိသို႔ ၀မ္းမီးကုိ
တည္ေဆာက္ေထာက္ကူေပးႏုိင္ေသာ ေလဓာတ္ကုိ ဥတုဇအေနျဖင့္ကား အသက္႐ွဴေသာေလမွ
ရရွိ၏။ စိတၱဇေလအေနျဖင့္ကား စိတ္၏လႈပ္ရွား တက္ ၾကြလန္းဆန္းမႈတုိ႔မွ
ရရွိၾက၏။

အာဟာရေလအတြက္ကား ခါးငန္ႏွစ္ပါး၊ ၀ါေယာထားဟူသည့္အတုိင္း ခါးငန္
ႏွစ္ပါးတုိ႔မွ ရရွိၾကေလသည္။ ထုိတြင္ အငန္သည္ အဖ်က္၀ါေယာကုိသာ
ျဖစ္ေစျပီး အျပစ္မ်ားေစတတ္ေသာေၾကာင့္ အဓိက က်ေသာ အာဟာရမွာ အခါးအာဟာရပင္ျဖစ္ေပသည္။

ထုိအခါးအာဟာရ တြင္ ပူခါး၊ ေအးခါး၊ မွ်တေသာအခါးဟု ၃-မ်ဳိးရွိၾကရာတြင္
မိမိ၏၀မ္းမီးသည္ ပူခါးႏွင့္မွသင့္မည္၊ မိမိ၏၀မ္းမီးသည္
ေအးခါးႏွင့္သင့္မည္၊ မိမိ၏၀မ္းမီးသည္ မွ်တေသာအခါးႏွင့္မွ သင့္မည္တုိ႔ကုိ
ႏႈိင္းခ်ိန္ေ၀ဖန္လ်က္ စားေသာက္သုံး ေဆာင္တတ္ရန္ လုိေပသည္။

၀မ္းမွာအခါးဟူသည့္အတုိင္း ၀မ္းမီးအတြက္ အေထာက္အကူျပဳေသာ အခါးကုိ
စိစစ္ေ၀ဖန္ၿပီး မိမိႏွင့္ သင့္ေတာ္ရာကုိ စားေသာက္ျခင္းျဖင့္ ၀မ္းမီး သည္
အစဥ္သျဖင့္ အားရွိၿပီး ရသာရည္စေသာ ဓာတ္ ၈-ပါးတုိ႔ရွိေသာ ဓာတ္ မီးတုိ႔ကုိ
အစဥ္သျဖင့္ ေစာင့္ေရွာက္လ်က္ မလုိအပ္ေသာ အညစ္အေၾကး တုိ႔ကုိ အစဥ္သျဖင့္
စြန္႔ထုတ္လ်က္ သက္ရွည္က်န္းမာ၊ အုိမႈမွေ၀းကြာလ်က္ တည္ေနရမည္
ျဖစ္ေၾကာင္းကုိ ေၾကာင္းက်ဳိးဆက္သေဘာဉာဏ္ပါပါျဖင့္  ေရးသားေဖာ္ျပအပ္ပါသည္။
I
အုိမႈအားနည္းမႈတုိ႔ကုိ ကုစားကာကြယ္ရန္အတြက္ အေျခအျမစ္ႏွင့္တကြ ခုိင္မာေသာ
ကုထုံးဥပေဒတုိ႔သည္ ျမန္မာ့႐ုိးရာတြင္ မ်ားစြာပင္ရွိၾကကုန္၏။

မိမိႏွင့္သင့္ေလ်ာ္ရာကုိ ေရြးခ်ယ္ၿပီးလွ်င္ စြဲၿမဲစားေသာက္ရန္သာ
လုိေပသည္။ ထုိသုိ႔ေသာ အေျခအျမစ္ခုိင္မာလ်က္ ရွာေဖြရ၊
စုေဆာင္းေဖာ္စပ္စားေသာက္ ရလြယ္ကူေသာ ေဆးနည္းမ်ားကုိ ႀကဳိတင္ကာကြယ္
ေဘးမတြယ္ပုိင္း၌ ေရး သားေဖာ္ျပသြားပါမည္။ ဆုိလုိသည္မွာ
၀မ္းမီးႏွင့္ေလ်ာ္ကန္ၿပီး၊ ဓာတ္မီးႏွင့္ လည္း ေလ်ာ္ကန္ေစ၊
ေရာဂါတုိ႔ႏွင့္လည္းေလ်ာ္ကန္ေသာ ေဆး၀ါးဓာတ္စာ၊  အာဟာရတုိ႔ကုိ
ေရြးခ်ယ္စားေသာက္တတ္ရမည္ျဖစ္ေပသည္။

စားေသာက္ေသာ ေဆးသည္လည္း အစာသေဘာသုိ႔ ေရာက္လ်က္ ႐ုပ္ ခံဓာတ္ခံလည္း
ေလ်ာ္ညီရမည္ျဖစ္သည္။

ဤအခ်က္ ၃-ခ်က္သည္ အသက္ ရွည္ရာ အနာကင္းေ၀းေရးအတြက္
အေရးႀကီးဆုံးျဖစ္ေပသည္။

သုိ႔မဟုတ္က ေဆးနည္းၫႊန္ၾကားခ်က္ကုိသာၾကည့္၍
မိမိေရာဂါ၊ ႐ုပ္ခံ၊ ဓာတ္ခံႏွင့္ မတုိင္း တာႏုိင္ဘဲ
ေဆးနည္း၏အက်ဳိးေဖာ္ျပမႈကုိသာ အားကုိးသမႈျပဳလ်က္ သုံး ေဆာင္ၾကသျဖင့္
"ေပါ့ေစလုိ၍ ေၾကာင္႐ုပ္ထုိး၊ ေဆးအတြက္ပုိေလး"ဆုိေသာ
ျမန္မာစကားပုံကဲ့သုိ႔ လုိိရာအက်ဳိးမၿပီး၊ အခ်ည္းအႏွီးအလဟႆ အခ်ိန္ကုန္
လူပန္း ေရာဂါကြၽမ္းျဖစ္တတ္ၾကေလသည္။

ထုိ႔ေၾကာင့္ ေဆးနည္းတစ္ခု၏ အေျခအေနအရပ္ရပ္ကုိ သုံးသပ္ၿပီး မိမိ ၀မ္းမီး၊
ဓာတ္မီး၊ ႐ုပ္ခံ၊ ဓာတ္ခံတုိ႔ႏွင့္ ေလ်ာ္ကန္မည္ျဖစ္ေသာ ေဆးကုိသာ
စြဲၿမဲလ်က္ ဇြဲနပဲျဖင့္ စားေသာက္သင့္ေပသည္။

 ျမန္မာ့႐ိုးရာ၌ "လမ္းဆုံးလွ်င္ ရြာေတြ႕မည္"ဟု စကားပုံရွိ၏။
 ေလွ်ာက္ေသာလမ္းသည္  လမ္းမွန္ျဖစ္ရန္သာ လုိေပသည္။
ယခုေဖာ္ျပလတၱံ႕ေသာ ေဆးနည္းတုိ႔သည္ နည္းမွန္လမ္းမွန္မ်ား သာ ျဖစ္ၾကကုန္၏။
 မိမိ၀မ္းမီးစသည္ႏွင့္ ေလ်ာ္ရာကုိသာ ေရြးခ်ယ္လ်က္ ဇြဲ ႏွင့္စားေသာက္ၾကရန္သာ
လုိေပသည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံ၌ က်န္းမာသက္ရွည္ အေထြေထြေသာ အားတုိးေဆးတုိ႔ကုိ ေခတ္အလုိက္
စားေသာက္ၾကသည္ကုိ ေတြ႕ရေပသည္။

တစ္ခုခု စြဲၿမဲစြာ
စားသုံးျခင္းမ်ဳိးမဟုတ္ဘဲ တစ္ဦးဦးက ေကာင္းလွသည္ဟု ေဖာ္ျပလုိက္သည္ ႏွင့္
အားလုံးကလုိက္လုပ္ၾကျခင္းမ်ဳိးျဖစ္သည္။

သင့္ေလ်ာ္ရာေရြးၿပီး ဇြဲနပဲႏွင့္
စြဲၿမဲစြာ စားေသာက္ၾကျခင္း မဟုတ္ေသာေၾကာင့္ လုိရာအက်ဳိးမၿပီးသူတုိ႔သာ
မ်ားလွေၾကာင္း ေတြ႕ရေပသသည္။

မူရင္း = page ၏ link.

https://m.facebook.com/theinphyufoundation/

ဆရာ - မင္းမင္းထက္သာ။

က်မ္းမာေရးသုတပေဒသာ
ျမန္မာ့ေဆးပညာစပ္မိစပ္ရာ
*************************
(ခါးနာကိုက္ခါးကိုက္အရိုးအဆစ္နာကိုက္ကုထုးံ)
-----------------------------------------
   အေမးစကားအေတြမ်ားစြာေဆးနည္းေလးညႊန္ဖို႕အ
ကူအညီေတာင္သူမ်ားရိွပါတယ္ေဆးနည္းေပးဖို႕လြယ္တယ္စနစ္တက်ကုသစားဖို႕ေတာ့ခက္တယ္
ခုတစ္ေလာက်ေနာ္ျမန္မာေဆးပညာရဲ႕(ေရာဂါျဖစ္
ေၾကာင္းအေျခခံအေၾကာင္းတရား)ကိုနဲနဲရွင္ျပခ်င္
တယ္
       &*ရိုးရိုးခါနာခါးကိုက္အေၾကာတင္ျခင္း  ခါးတင္
မကတစ္ကိုယ္လုးံအရိုးအဆစ္အေၾကာေတြနာတာ
ကိုက္တာေတြအဆုးံစြန္ေျပာရရင္ဒီေန႕
  (အရိုးအဆစ္နာကိုက္လိုအိပ္စ္ေရးဓါတ္မွန္ရိုက္ေဆး
စစ္ေဆးေသြးစစ္အစရိွသျဖင့္စစ္ေဆးေတာ့
၁။အရိုးက်ီးေပါင္းတက္ျခင္း
ႋ၂။ေလးဘက္နာေဂါက္ေရာဂါပိုးေတြ႕တာ
၃။ယူရစ္အက္စစ္ဓါတ္လိုတာထက္မ်ားလို႕ျဖစ္တာ
ႋ၄။အာရုံေၾကာညွပ္တာအားနည္လိုျဖစ္တာ   စသျဖင့္
ေပါ့ေလသိရေတြ႕ရမွာျဖစ္ပါတယ္  
      ျမန္မာေဆးပညာအေျခခံအဆင့္မွာတင္အရိုး အဆစ္ အေၾကာ  ေတြေတာင့္တာတင္းတာကိုက္တာ
ခဲတာဘာေၾကာင္ျဖစ္တာလဲ?????ေမးခြန္းအတြက္
၁။ပထဝီနဲ႕အာေပါဓါတ္ ၂ပါးလြန္လိုျဖစ္တာ
          အရိုးအဆစ္ေတြမွာအဆီအေစးေတြကပ္ညွိ႕
သင့္တာထက္ပိုလြန္ကပ္ညွိျပီး(ပြားစည္းျခင္း)ဆိုတဲ႕
သေဘာေၾကာင္အရိုးေတြမွာမလအညစ္အေၾကးကပ္တာ အရိုးမွာကပ္အကြလိုျဖစ္က်ီးေပါင္းေပါ့ ေခတ္မွီစက္ကရိယာနဲ႕စမ္သပ္ဓါတ္မွန္အစအန္ထရာေဆားင္း ဓါတုေဆးရည္ေတြနဲ႕ဓါတ္ခြဲအေျမထုတ္
အထက္ကေဖၚျပတဲ႕ေလးဘက္နာပိုး   ယူရစ္အက္
စစ္မ်ားတာအာရံေၾကာအစအမ်ားၾကီးအေျဖထြက္လာ
တယ္ျမန္မွာေဆးပညာကေတာ့အရိုးအဆစ္အေၾကာ
နာတာေတာင့္တာတင္းတာကိုက္ထာခဲတာအဲ႕ဒါပထဝီနဲ႕အာေပါဓါတ္လြန္တာ  အင္  အေၾကာညွပ္လြဲတင္
ႏွိပ္ထုတ္လိုက္ျပန္တည့္ဖိုအေၾကာျပင္ ဟ ဒါေတာ့
မရဘူးေဟ  (ပထဝီအာေပါဓါတ္အရိုးစြဲတာ)ေဆး
ေသာက္ေဆးလိ္မ္း ဒီလိုကုမွရမယ္
       ေရးရင္းလိုရင္မေရာက္ေတာ့ဘူးခါးနာခါးကိုကအ
ရိးက်ီေပါင္းတက္စသျဖင့္ေရာဂါျဖစ္ျခင္းအစုစုသည္
(ဝမ္းတစ္လုံးေကာင္းေခါင္မခဲ႕ဘူး)ဆိုတဲ႕ျမန္မာစားပုံ
လိုဘဲ ျဖစ္သမ်ွေရာဂါအစာအိမ္ကလာတာကဲဘာလုပ္
မလဲ႕?????
၁။ဝမ္းမခဴ္ပ္ ဝမ္းဓါတ္မွန္ဖို႕
၂။အခိုးအာကာသပြင့္သင့္တဲ႕ေနရာပြင့္ဖ္ု႕လုပ္
၃။အပူလြန္အေအးလြန္အစားအေသာက္အေနအထိုင္
    မဴိးမျဖစ္ေအာင္စားေသာက္ေနထိုင္
၄။ထြက္သင့္တဲ႕မလအညစ္အေၾကးေတြသဘာဝအ
    တိုင္ထြက္ဖိုၾကိဳးစာေနထိုင္စားေသာက္ဒါဘဲေပါ့
         အေျပာလြယ္တယ္လိုက္နာဖို႕ခက္တယ္
ကဲဗ်ာအရင္ကလဲေဖၚျပျပီးတဲ႕ေဆးပါဘဲထပ္တင္မယ္
&က်ီးေပါင္းအပါဝင္အရိုးအဆစ္မွန္သမ်ွနာကိုက္
   --------------------------------------
               လိမ္းေသာေဆး
               ------*------
၁။ငဖုန္းေဆး                     ၁က်ပ္သား
၂။ပန္းရင္း                                ။
၃။နံသာနီ                                 ။
၄။ကံ႕ေကာ္ဝတ္ဆံ                   ။
၅။နႏြင္းဥ                                  ။
၆။ဥပသကာ                             ။
၇။ေလးညွင္း                     ၂က်ပ္သား
၈။ငရုပ္ေကာင္း                 ၂က်ပ္သား
၉။ေဆးပုလဲ                   ၁၀က်ပ္သား
        ႋ&*မိမိလိုသေလာက္အေလးခ်ိန္အတိုင္းေဖၚပါ။
&*လိမ္းေဆးေသာက္ေဆးရူေဆးအျဖစ္အသုးံးျပဳနိင္သည္။
ေသာရန္။   ။ ၂ပဲသားေကာ္ဖီ၁ြန္းေရေေႏြးျဖင့္။
                   အခိုးပိတ္ဖ်ာအေအးပတ္ေညာင္းကိုက္
                  အစားမွားအစာမေၾကလဲေသာက္နိုင္သည္
လိမ္းရန္။   ။ ခါးနာခါးကိုက္ဒူနာဒူးကိုက္တစ္ကိုလုးံ
                ကိုက္ခဲေသာေဆးေကာ္ဖီ၂ဇြန္းသနပ္ခါး
              ခ်င္းေသြးအရည္နဲ႕မပ်စ္မက်ဲေဖ်ာနာကိုက္
              တဲ႕ေနရာအားမထူမပါးလိမ္း တစ္ေန၃ၾကိမ္
              အနည္းဆုးံထားလိမ္း။
              အရိုးက်ီးေပါင္းတက္ေသာ္
            ၁။လည္ပင္းပုခံုးအလယ္ေက်ာရိုးမျဖစ္ေသာ္
                ေဆးႏွင္႕ငရုပ္ေကာင္း၅ေစ့ၾကိတ္ေခ်ပါးပါး
             လိမ္းျပီးေရေႏြအိပ္၁၀မိနစ္ခန္႕ကပ္ေပးပါ
             တစ္ေန႕၂ၾကိမ္အနည္းလိမ္းေပးပါ။
            ** ခါးဆစ္တင္ပခြက္ေပါင္ရင္းျဖစ္ေသာ
                       ေဆးကိုပိတ္ခ်င္းသီး၃ေတာင္ေလာက္
              နဲ႕အညက္ၾကိတ္ေရေႏြးနဲေဖ်ာ္လိမါးေရေႏြ
                 အိပ္ကပ္ေပး။
                 ႋ*ဒူးႏွင္ေျခဖ်ားထိျဖစ္ေသာ္ ခ်င္းႏွင္ေသြး္၍
                လိမ္းပါ။
                          ေဆးခ်ည္းလိမ္းလဲရပါသည္။ေရ
                ေအးေရေႏြၾကိုက္သလိုေဖ်ာ္လိမ္း။
                &* ႏွမ္းဆီမူန္ညွင္းဆီႏွင့္ေရာျပီးအဆစ္လြဲ
                 အေၾကာထုးံတင္ဒဏ္နာမ်ားလိမါးနိင္ပါ၏
&*ေရခဴိးျပီးမန္းက်ီးတစ္ေစ့ေရေႏြးျဖင္ေသာက္ေသာ္
    အခိုးပြင္ေစသည္။သတိပိန္သူမ်ာအပူလြန္သူမ်ားမ
ေသာက္ရ။ဆီးခဴိေသြးခဴိရိွသူမိားေသာက္နိင္၏
              ***************
&*ေလမုန္တိုင္ေဆး(ဝါယုဗလ)
      ************************
၁။ဇါသီး                             ၂ပဲသား
၂။ေလးညင္း                                ။
၃။ပန္းႏု
၄။ပန္းမပြင့္
၅။ကြကၠရာ
၆။ေဆာင္းေမခါး
၇။ဇီယာျဖဴ
၈။ႏြယ္ခဴိ
၉။ၾတိကဋဳတ္
၁၀။စမုန္မဴိး ၅ ပါး
၁၁။ကံေကာ္ဝတ္ဆံ
၁၂။သစ္ၾကံပိုး
၁၃။ကရေဝးရြက္
၁၄။ကရေဝးသီး
၁၅။ဖါလာခ်ဥ္ေပါင္
၁၆။စျမိတ္
၁၇။လက္ခ်ား
၁၈။လင္းေန
၁၉။ပဒဲေကာၾကီး
            အထက္္ပါေဆး၁၉မဴိးတစ္မဴိးလ်ွင္ေဆးအ
ေလးခ်ိန္(၂ ပဲသား)စီအမ်ွစီယူပါ။ထို႕ေနာက္
၂၀။ၾကဇဳ               ၃က်ပ္၂ ပဲသား
၂၁။သိေႏၶာ           ၆က်ပ္ ၄ပဲသား
၂၂။စမုန္နက္         ၈က်ပ္၄ ပဲသား
၂၃။ေဆးပိုးတီ       ၁၂က်ပ္ ၈ ပဲသား
၂၄။ဇဝက္သာ          ၄က်ပ္ ၄ ပဲသား  
            ေဆးအားလုးံစုျပီးအမူန္ျပဳပါ။
ေဆးအားမိမိလိုသေလာကေဖၚယူနိင္သည္။ေဆးက်မ္းအရသာေဖၚျပျခင္းျဖစ္ည္။
ရသ            ေအးဆိမ့္ခ်ဥ္ငန္ခါး
ဝိပါကေက်က်က္ျပီးေနာက္             ေအးခဴိခ်ဥ္စပ္
အကဴိးသြား        အတြင္းပထဝီအာေပါဓါတ္တိုကို
                 ပ်က္ေစ၏ဝါေယာေလဓါတ္ကိုေခ်ာက္ခ်ား
                 ေစ၏ ဆီး ဝမ္း ေလ တိုကိုသက္ေစ၏
အသုးျပဳပုံေဆးပမာဏ      တစ္မတ္သား
                                     (ေကာ္ဖီ၂ဇြန္း )ေရေႏြးျဖင့့္
                        ေသာ္၎ ေရွာက္ေရႏွင့္ေသာ္၎
                    အဓိကေန႕  ၁နာရီခန္႕ေသာက္ေဆး
                  ေသာက္ျပီးေနာက္ဝမ္းတြင္းေလမ်ားမုန္
                  တိုင္းပမာေမႊမည္ထၾကြမည္ဝမ္းဓါတ္
            မ်ားသြာျပီးပါကေပ်ာက္ကင္းသြားမည္။
&*ေရာဂါအတြက္ေဆးညြႊန္း
                ခါးနာကိုက္ခဲထုံက်င္ေညာင္းညာအရိုးအ
အဆစ္ေလေဖါက္ျပန္၍ျဖစ္ေသာေရာင္ရမ္းကိုက္ခဲ
ျခင္းမွစ၍(ယူရစ္အက္စစ္မ်ားခ်င္း   ေဂါက္ေလးဘက္
နာျဖစ္ျခင္း  ေလထိုးေလေအာင္ေလနာေလတက္
ေသြးတိုးမူး ေခါင္အုန္ဇက္ေၾကာတက္  ေလဓါတ္အား
နည္ေဖါက္ျပ္ခ်င္ေၾကာင္ျဖစ္ေသာေဝဒနာ်လနက္ေလအန္မူးႏွင္(အစာအိမ္ကင္ဆာ)ဆီးခဴပ္ေရာဂါရရွင္မ်ား
ေက်ာက္ကပ္သန္႕ရွင္းလိုသူမ်ား(ေန႕ ၁ နာရီေရွာက္
ရည္ဈွင္ေသာက္)ေတးႏွင္အစာေဝးပါေစ။
*****************
         ကဲလူတိုင္းနားလည္ေအာင္ေးလိုက္တာပါ
&*စကားအနည္းငယ္မွာပါရေစ
             ျမန္မာ့ေဆးမွာသိႏၶာဇဝက္သာဆားပုတ္
ဆိုတာေတြပါပါတယ္အဲ႕ဒီအခါအေမးျပႆနာတစ္ခုရိွတယ္(ေသြးတိုးရိွလိုအငနါနဲ႕ျဖစ္မမလားးတဲ႕
&*ျမန္မာ့ေဆးပညာမွာ(ဝိပါက=အစာေက်က်က္ျပီး
ေနာက္  အသက္ခႏၶအတြက္ၾသဇာအာဟာရေသြး
ဓါတ္အျဖစ္ေရာက္ရိွတဲ႕အခါ  ေသြးထဲအခဴိအငန္
အဖန္အစပ္အခါးအခ်ဥ္ဆိမ္ဆိုတဲ႕ၾသဇာဓါတ္ေတြ
ျဖစ္ဖ္ု  အစာေၾကခ်က္ျပီးတဲ႕အခါမွာ(ဓါတ္ေျပာင္းလြဲ
ျခင္းကို  ပါဠိလုိ  ဝိပါက  ျမန္မာလိုဓါတ္ျပဳျဖစ္ခ်င္းျပီး
ေနာက္မွာစားတဲ႕ခဴိခ်ဥ္ဖန္စပ္ခါးဆိမ္ေတြဟာရသၾသဇာဓါ္ျဖစ္တဲ႕ခါ  ဓါေျပာင္းသြားပါတယ္။
ခုေဆးဥပမာလိုေပါ့   ေဆးရဲ႕လ်ာွေပၚတင္တဲ႕ရသဓါတ္က(ေအးဆိမ္ခ်ဥ္
   *ငန္)ရသာဓါတ္ခံစားတယ္
&*ဝိပါက  ေကၾကက်က္ျပီးၾသဇာရသျဖစ္တဲ႕အခါ
        (ေအးခဴိခ်ဥ္စပ္္  )ၾသဇါရသ ၄မဴိးဘဲျဖစါက်န္ခဲ႕
      တယ္  တစ္ဖန္  ေသြးထဲကတဆင့္အဆင္ဆင့္
ေသာဓါတ္ျပဳမူနဲ႕အခဴိဓါတ္ဟာအသားအေရျပားတင့္
တယ္စ္ုေျပမူ႕အတြက္ခြဲထြက္သြားေတာ
(ေအးခ်ဥ္စပ္)ဲ႕ဘဲက်န္ေနျပီး(ပထမအငန္ပ်က္သြား
တယ္ဒုတိယအခဴိပ်က္သြားတယ္)ဒီေနရာမွာေဆးအေခၚ(ပဘာဝသတၲိ==ေဆး၏ထူးေသာအစြမ္း
သတၲိ  ေရာဂါကိုဖယ္ရွာပယ္ရွားေစတတ္ေသာအကဴိး
သတၲိျဖစ္ေစမဲ႕(ေဆး၏ဣဒၶိပါတ္)စြမ္းအားအာပဘာဝ
အျဖစ္ေေရာဂါကိုတိုက္ဖ်က္တယ္။
     **ခုေရာဂါမွာအရိုက်ီေပါင္ျဖစ္ျဖစ္အေၾကာအဆစ္
        ကိုက္ခဲနာက်င္ေတာင့္တင္းခါးနာဒူနာတာဟာ
ပထဝီဓါတ္နဲ႕အာေပါဓါတ္လြန္တာေၾကာင္ျဖစ္တယ္
ေလ်ာနည္းပ်က္စီးေနတာက  ေတေဇာဓါတ္နဲဝါေယာ
ေလဓါတ္ဘဲေဆးေၾကက်က္တဲ႕ဝိပါကအဆင္မွာ
ေဆးအာနိသင္က    ခ်ဥ္ စပ္ ရသ ၂ပါးဘဲက်နမယ္
(ေတေဇါဓါတ္နဲ႕ဝါေယာဓတ္ေပါင္းရင္ရသတစ္ခုထြက္ရမယ္(အစပ္ရသ)အဲ႕ဒီ  ဓါတ္ဟာ ေရာဂါျဖစ္တဲ႕
ေနရာေရာကါခ်ိန္အနာျဖစ္ေနတဲ႕ေနရာေရာက္ခ်ိန္
*အစပ္ဓါတ္ဦးေဆာင္တဲ႕ဟာေရာက္ျပီး   အခ်ဥ္ဓါတ
လဲပါေတာ့အရိုးစြဲနာမလအညစ္အေၾကးကိုိုအက္စစ္လို
အခ်ဥ္္ကခြါမယ္ စားျပတ္မယ္ကြာလာတဲ႕အညစ္အ
ေၾကးကို  စပ္ခ်င္းဓါတ္ကအပူရိွန္ပါေတာ့ အခ္ုးအေငြ႕
အျဖစ္အာကာသအေခါင္းအေပါက္ေမႊးညွင္းေပါက္က
ေခ်ြး ေသး ေခ်းေတြအျဖစ္ထုတ္မယ္ဒါဘဲ
         &*ေျပာအုန္းမွ
          ေတေဇာဆိုတဲ႕ဓါတ္နဲ႕အာေပါဓါတ္ေပါင္းရင္
(အငန္)ဓါတ္ျဖစ္တယ္ကဲအစားထဲရွာၾကည့္
*အလြယ္ေျပာစုို   အုန္းရည္အုန္သီးဆရင့္
     *ေဆးက်မ္းတစ္ခဴိ႕မွာ    ေတေဇာအာေပါလြန္
           အသီးမျဖစ္တယ္(အာေပါေတေဇာအသီးေပါ့္
          *စားစဥ္ရသ     ခဴိဆိမ္ တယ္
               *ဝိပါက     ေၾကက်က္ျပီးေတာ့ၾသဇာဓါတ္
               ျဖစ္ေတာ့    ငန္တယ္   ကဲေသြးတိုသမား
                အုန္းနိ႕ပါတာစားရင္ေသြးတိုးမယ္
အဲ႕ဒီေလာက္ဆိုသေဘာတရားနားလည္ေလာက္ျပီ
ထင္ပါတယ္။
      %&*ေက်ာက္ကပ္နဲ႕ပတ္သက္တဲ႕ေဆးတစ္ခုရိွ
ဇဝက္သာ   သိေႏၶာ  ဆားပုတ္   အငန္၃မဴိးပါတယ္
ေသြးတိုးသမားကေျပာတယ္မေသာက္ရဲဘူးငန္လို႕
တဲ႕အဲ႕ဒါေတြေၾကက်က္သြားတဲ႕အခါ အငန္ဓါတ္
ေပ်ာက္ျပီး  ခ်ဥ္ဆိမ့္ ေအးခါးဆိုတဲ႕ဝိပါကရသျဖစ္ျပီး
ပဘာဝအရ   ခ်ဥ္ေအးခါး သက္ေစတဲ႕ ေဆးမယ္ပါ
လာတယ္စမုန္မဴိး၅ပါး   စင္ၾကယ္ေစ၏အေပါက္အ
ေခါင္ပိတ္ေသာ  တနည္းအာကာသပိတ္ေသာအနာ
ကိုပြျပီးအာကာသပြင္ေစ၏အလတိုက္ုစင္က်ယ္ေစေသာ ေဆးဂုဏ္သတၲိ(ပဘာဝအစြမ္သနၲိရေစ၏
        ငန္တိုင္းအငန္မျဖစ္ဘူး
ခဴိတ္ုင္းအခဴိမျဖစ္ဖူး
ခါးတိုင္းအခါးမျဖစ္ဖူး
စပ္တိုင္းအစပ္မျဖစ္ျဖစ္ဘူး
ခ်ဥ္တိုင္းအခ်ဥ္မျဖစ္ဖူး
ဖမ္တိုင္းအဖန္မျဖစ္မျဖစ္ဖူး
        ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ     ဝိပါကက  ေၾကက်က္ျပီးေနာက္  ဓါတ္ေျပာင္ျပီးၾသဇာရသဓါတ္္
ျဖစါခ်ိန္ေဆးရဲ႕ဂုဏ္သတၲိကို ရေစတဲ႕ျပေစတဲ႕ဦး
ေဆာင္ေဆးရသ ဟာေရာဂါဆီေရာက္ဖို႕ပါဘဲ။
    &*ျမန္မာေဆးေရာစပ္ေဖၚတဲ႕အခါတစ္ခုကိုတခု
အျပန္အလွန္ထိန္းခဴပ္ျပီး  အဆိပ္ျဖစ္ေစတတ္တဲ႕
ေဘးထြက္ဆိုးကဴိးကိုအတတ္နိင္ဆုးံထယ္ရွာထားတယ္
     &*စိန္တစ္တင္း  ခ်င္းတစ္တက္တဲ႕
               ဟဲဟဲျမန္မာတိုင္းရင္းေဆးအမွတ္၄ပန္းနာခ်ြဲ
ယိုင္ေဆးဟာ     စိန္  ေဆး   ဗ်ာ သံပုရာအလုး၁၀၀
အရည္နဲ႕ေဖၚတာ    စိန္အဆိပ္ကိုဖ်က္တဲဟာနဲ႕ေရာ
ထည့္ေတာ့ အသက္ကယ္ေဆးျဖစ္ေရာဗ်ာ
&*အဆိပ္လဲေဆး
&*ေဆးလဲအဆိပ္ျဖစ္တတ္တယ္
&*ဒါေၾကာငါ့  တန္ေဆး  လြန္ေဘး  တဲ႕
       ကဲက်မ္းမာပါေစ။

ဆရာ - မင္းမင္းထက္သာ။

က်မ္းမာေရးသုတပေဒသာ
ျမန္မာ့ေဆးပညာစပ္မိစပ္ရာ
*******************-******
(ေမး၍ေျဖသည္)
   ေမးထားတာကေရာဂါအေၾကာင္းသိခ်င္တဲ႕
ေမးခြန္းပါဗဟုသုတအျဖစ္ေဖၚျပပါမယ္
*အေမး(၃)ခုပါဆရာChit Oo Maungေမး
ထားတာပါ။
(က)ဂူနာေရာဂါဆိုတာဘာလဲ??
(ခ)ပါဒရက္ေရာဂါဆိုတာဘာလဲ??
(ဂ)ပိုးေရာဂါဆိုတာဘာလဲ????
(၃)မဴိးေသာေမးခြန္းပါလိုတ္ရွင္းေျဖလိုရေပမဲ႕ေဆးက်မ္းအေစာင္ေစာင္နဲ႕ညွိျပီသင္ခဲ႕ရသမ်ွ
မက်ဥ္းမက်ယ္ေလးေဖၚျပေပးလိုက္ပါတယ္။
*(က)ဂူနာ(ဝါ)ဂူလုးံေရာဂါ
 *ဂူလုးံေရာဂါ=ဝမ္းဗိုက္အတြင္းအလုးံအခဲျဖစ္
                       ေသာေရာဂါကိုေခၚပါတယ္။
&*ဂူလံုးေရာဂါျဖစ္ရျခင္းအေၾကာင္းရင္း
        သာရေကာမုဒေဆးက်မ္းအစေရာဂါ
နိဒါန္းေဆးက်မ္းအစုံတူညီတဲ႕ျဖစ္ေၾကာင္း
အေျခခံ(အေၾကာင္းတရား)ကိုေဖၚျပပါမည္။
   ဂူလုံးနာေခၚဝမ္းဗိုက္အတြင္းမလုးံအခဲျဖစ္
ေသာအေၾကာင္းရင္းတရားမွာ*(မသင့္ေသာအစာအာဟာရကိုထပ္ခါထပ္ခါစားမိျခင္း
*အလြန္လိုအပ္ေသာအားထုပ္မူ႕ထက္ပို၍
အၾကိမ္ၾကိမ္အားစုိက္ထုတ္မိျခင္း*မေလ်ာက္
ပတ္ေသာေနထိုင္မူ႕အျပဳအမူကိုျပဳမိျခင္းဆိုေသာအေၾကာင္းတရားကိုသာျပဆိုထားသည္
အမွန္ေတာ့(ေဖါက္ျပန္ေသာေလ သည္းေျခ
သလိပ္-အာယုေဗဒေဆးက်မ္းလါႏွင့္ေဒသနာ
နယေဆးပညာေရာဂ့ျဖစ္ျခင္းစစ္တမ္းကအပူ
အေအးေဖါက္ျပန္ျခင္းေၾကာင့္ပထဝိဝါေယာ
ေတေဇာအာေပါဓါတ္တို လြန္ကဲေဖါက္ျပန္လို
ဝမ္းဗိုက္အတြင္းအလုးံအခဲတည္ေရျခင္းျဖစ္
၏ေဒသနာနယေဆးက်မ္းအရ(ေလ)အဓိကဟုျပဆိုထားသည္ကိုလည္းေတြရသည္။မည္
သိုပင္ဆိုေစကာမူ(ဂူလုံးနာ-၅ မဴိး)ကိုေဖၚျပ
လိုက္ပါသည္။
1/ေလလုးံ   (ေလတဂူ-နာေရာဂါ)
2/သည္းေျခလုံး(သည္းေျခတဂူနာေရာဂါ)
3/သလိပ္လုံ(သလိကဖဂူလုးံေရာဂါ)
4/သႏၷိပါတ္လုံး(သလိပ္သည္းေျခ ေလ၃မဴိး
                      ေပါင္းစုံျဖစ္ေသာဂူလုးံေရာဂါ)
5/*ေသြးလုံး(ေသြးတဂူ-ရတၲဂူလုးံေရာဂါ)
      ထိုေရာဂါ၅မဴိးလုးံမိန္းမ-ေယာက္က်ားတို႕
ျဖစ္တတ္ၾကပါသည္။
     &*နံပါတ္ ၅ေသြးလုးံေသြးတဂူေရာဂါမွာ
**မိန္းမမ်ားသာျဖစ္သည္ဟုက်မ္လာႏွင္လက္
ေတြကုထုးံပိုင္းအရသိရပါသည္။
   ေသြးဂူလုးံက်မ္မ်ားဖြင့္ဆိုခ်က္
         မိန္းမမ်ားေသြးဂူလုးံေသြးလုးံျဖစ္ရျခင္း
သည္ဆင္းသက္ဒေသာမီးယပ္ေသြးဥတုမ်ား
အကုန္အစင္မဆင္းရာမွၾကြင္းက်န္ေသာေၾကာင့္ ေသြးလုးံတည္ျခင္းျဖစ္ရ၏လို*သုႆုတ
က်မ္းမွ၎ရံဖန္ရံဖန္ေယာက္က်ားတို၌၎ျဖစ္တတ္၏
 &*ေဒသနာနယေဆးက်မ္းလာ
      ဂူလုးံေရာဂါ=အလုးံအခဲအျပင္ျပဆိုပုံ
       ျမန္မာ့ေဆးပညာစစ္စစ္ေဒသနာနယ
ေဆးက်မ္းမ်ားမွာဤဂူလုးံေရာဂါျဖစ္ရျခင္း
သည္ ေလမဴိး(၈၀)ရိွသည့္အထဲကေအာက္
ေဖၚျပပါေလတိုေၾကာင့္  ဂူလုးံေေရာဂါျဖစ္ရ
ေၾကာင္းျပဆိုသည္။
(က)အမာသယေလ
        ထိုေလသည္တစ္ျပင္တည္းစုေဝးေစ
ေသာေလျဖစ္၏ဥပမာျပေသာ္လူတစ္ေယာက္က္ အေလးခ်ိန္၇ပိသာခန္ရိွေက်ာက္
တုးံအားကုတ္း၍မရာ အားအျဖစ္အဓိကဝမ္း
ဗုိက္ၾကြက္သားကိုတင္းေစေတာင့္ေစေသာ
ေလအဟုန္ကစုျပီး အားထည့္စိုက္စဥ္ေလဗူး
ေဗါင္းရုတ္ျခည္းေဖာင္းၾကြသလိုေလသည္တစ္
စုတည္းစုျပီးၾကြက္သားမ်ွင္မ်ားကိုေတာင့္တင္း
ေစသဲ႕သို ေလအဟုန္အားထုတ္ရေသာေလ
ကိေခၚသည္သည္ဟုဆရာ့ဆရာၾကီးမ်ားက
လက္ေတြ႕ေက်ာက္တုးံမေစျပီးသင္ျပေပးဘူး
သည္။  ထိုသိေနပူ ဥတုပူမွာအၾကိမ္ၾကိမ္မျပီး
ရုတ္ျခင္းလိုေရေအးခဴိးျခင္းမၾကာခဏျပဳမိသူ
သည္ဖြဲ႕ခဴပ္မိျပီး ဝမ္းဗိုက္တစ္ျပင္ုးလုးံမည္
သည့္ေနရာမဆိုေလလုးံေလျပင္ေလအခဲစုမီတတ္ျပီး ေလလုးံအုျဖစ္တည္ျခင္းကိုေလတဂူ
နာဟုေခၚသည္။ေလပ်ဥ္ဟုလဲေခၚသည္။
**တစ္ခဴိေဗလုးံဟုလည္းေခၚသည္။
(ခ)ေဂါလဝါတေလ
          ထိုေလသည္အလုးံအခဲအျဖစ္တည္
ေလျဖစ္၏ထိုေလေဖါက္ျပန္သျဖင့္ရင္ေခါင္း
ခ်ကအထက္္ ရင္ညြန္႕နံပါးေစားင္းတို၌ဇီးျဖဴ
သီးသံပုရာသီး ေရွာက္သီးလုးံခန္ထိၾကီးထြား
ျပီးဂူနာအျဖစ္လဲတည္တတ္၏ထိုေဂါလဝါသ
ဂူလုးံနာသည္ရင္ညြန္႕မွာအတည္မ်ားျပီးအပူရိွန္ရိွသည္။ထိုဂူနာျဖစ္ပါကကုသရန္ခဲယဥ္း၏
အျမဲလိုေလပူထရင္ပူထျပီးတျဖည္းျဖည္းအ
ေသြးအသားအရည္ညိူးရိခမ္းေျခာက္ျပီးျမစ္
ေျခာက္နာလိုျဖစ္ခါေသသည္အထိျပင္းထန္သည္။
     ဒါကဂူလုးံနာ=ဝမ္းဗိုက္ျပင္၌အလုးံအခဲျဖစ္
ေသာဂူလုးံနာေရာဂါကိအက်ဥ္းမ်ွသိရုံေဖၚျပတာပါ။ တစ္ခဴိအေတာမ်ားမ်ားျဖစ္တတ္ပါ
ေနရာေရြ႕ျပီး အလုးံကေလးျဖစ္ေတာ အဲႈဒါ
ေလတဂူနာလိုေခၚပါတယ္တစ္ေနရာထည္း
မရိွဘဲေရြ႕ေနတတ္ပါတယ္။(အပူနာလိုမွတ္ျပီး
အေအးေဆးအေအးစာေက်ြးေပးကုရပါတယ္
ေနာက္မွေဆးကုသပုံရွင္းျပခြင္႐င္ရွင္းပါမည္။
&**ဒုတိယေမးခြန္းေျဖပါမယ္
ေမး။  ။ပါဒရက္ေရာဂါဆိုတာဘာပါလဲ?????
ေျဖ……   ပါဒရက္ေရာဂါ
      ပါဒသဒၵအရ (ပါဒ=ေျခ--ေရာဂ=ျဖစ္ေသာ
အနာ။ပါဒရက္+ေရာဂ=ပါဒေတာရုဇတီတိ)
ဒီလိုလာပါတယ္တယ္ အနက္ဖြင့္ဆိုလိုက္ရင္
(*ေျခမွစ၍နာက်င္ေတာင့္တင္းေသာေရာဂါလို
ၾကံစည္ေျပာၾကေပမယ္ အမွန္တကယ္ေတာ့့
*ပါဒရက္သည္ ဝါတရက္(ဗာတရက္)သဒၵအ
တိုင္ျပန္ဆိုရင္(ဝါတရတၲ=ေသြးလြန္ေလလြန္
ေရာဂါ)ဟုျျပန္ဆိုရမွာျဖစ္ေသာ္လည္းေရွးျမန္
မာ့ေဆးပညာမွာ(ပါဒရက္ေရာဂါ)ဟုအေခၚျပဳ
ရိွႏွင့္ျပီးျဖစ္သျဖင္ ေဘသဇၨမဥၨဴသာေဆးက်မ္း
ကိုျမန္မာျပန္ဆိုခဲ႕ေသာဗဂၤလားဆရာေတာ္က
ဒုတိယေျမွာက္ျပန္ဆုစဥ္ ပါဒရက္နာဟုသာ
ျမန္မာလိုတိုက္ရိုက္ျပန္ဆိုခဲ႕ျခင္းသာျဖစ္သည္
မူလ(ဝါတရတၲေရာဂါ)ေရွးျမန္မာေဆးပညာရွင္မ်ားကခုလို (ပါဒရက္ေရာဂါကိုဖြင့္ဆိုျပါတယ္)
          &*ပါဒရက္ေရာဂါနိဒါန္း
       ပါဒရက္ေရာဂါဟုအမည္တြင္ေခၚ ျဖစ္ေပၚ
ျခင္းရာျပသရာတြင္ ေျခဘဝါးျပင္မွပူ၍တက္
ျခင္း/ေအး၍တက္ျခင္းအပူအေအး၂ပါးေရာ
၍တက္ျခင္း  ထုံက်င္ျခင္း ကိုက္ခဲေညာင္း
ညာျခင္း ေျခဖဝါးေျခသလုးံသားမ်ားတစ္စုံ
တစ္ရာကပ္ထားသကဲ႕သ္ို႕ထင္ျခင္းတင္းက်ပ္ျခင္းေအာင္နာျခင္းတင္းမာေတာင္တင္းျခင္း
ေျခာက္ေသြ႕ျခင္းဖဝါးမ်ားကြဲအက္က်ိန္းစပ္ျခင္းနာျခင္း ေျခဆီမထြက္ျခင္းဦးထိပ္ေခါင္က်ိန္း
တတ္ျခင္းေခါင္းကိုက္ျခင္းမ်က္စိမူန္ျခင္းဖက္
သခ်ာလိုက္ျခင္း(ေျခဒရြတ္ဆြဲ)ကိုယ္ေယာင္ျခင္းဝမ္းဗိုက္ေခါက္ထူျခင္းအသြားတတ္မလွမ္းတတ္ျဖစ္ျခင္းေျခလက္ေသျခင္းေလးျခင္းက်င္
ၾကီးက်င္ငယ္ပိတ္ဆိုသကဲ႕႕သိုရိွျခင္း(စျမင္း
ခံ/ဆီးခဴပ္ေအာင္တစက္စက္ဆီးထြက္ျခင္း)
*အေၾကာမ-ၾကီးေသျခင္းအလူပ္နိုင္ေတာျခင္း
ကိုယ္ကိုကိုယ္ေသအံထင္ျခင္းအစရိွေသာလကၡဏာမ်ားသည္(ပါဒ=ေျခေထာက္)ေျခဖဝါး(ေလ)၃ပါးကိုမီ၍ျဖစ္ရျခင္းဟုကိမ္းဂန္မ်ားက
ျပဆိုသည္။
      တစ္ခဴိက်မ္းမွာ(၈)ပါးပိုင္းျပီးျပဆိုထား၏
&*အခဴပ္မွာ(ပါဒအေကၠာ -ဒိြ တံေရာဂံ)ဟုသာ
ယူရမည္တနည္း ပါဒရက္ေရာဂါ၂မဴိးသာယူ
ပါေရာဂါ၂မဴိးသာရိွ၏)ဟုဖြင္ဆိုသည္။
(က)ဗဟိဒၶ  အျပင္၌ပ်က္ေသာအနာ
(ခ)အစၨ်တ  အတြင္းမွာပ်က္ေသာအနာ
ထို၂မဴိးသာယူရာ၏လိုျပဆိပါသည္။
      &*ဗဟိဒၶ အျပင္အပပ်က္ေသာပါဒရက္နာ
သည္အေရအသားကိုမွီ၍ျဖစ္ရ၏ေျခပူေျခကြဲ
လက္ပူလက္ဖဝါးဝါးပူဥပမာတည္
      $*အစၨ်တၲအတြင္း၌ပ်က္ေသာပါဒရက္
ေရာဂါသည္ဝမ္းတြင္းအူအသဲကလီစာအားလုးံကိုမီျပီးျဖစ္ရသည္ေျခပူေယာင္ေပါသ္သလုးံသားပူ/ေအးေဖါေယာင္နာကိုက္ တိုအမ်ား
စုေယာက္က်ားသည္ ေက်ာက္ကပ္ကလီကိုမွီ
ျပီးျဖစ္ရ၏မိန္းမတို႕သည္သားအိမ္ႏွင္တကြအျခားကလီစာမ်ားမွီျပီးျဖစ္ရ၏
      && အဓိကမွာပါဒရက္ေရာဂါစြဲကပ္သူ
     တိုိင္းအသားအေရအဆင္မလွ ညိူးေျခာက္
       ႏြမ္းေဖ်ာ့ျခင္းကိုယ္တြင္ေသြးကြက္ေသြး
       ပြက္က္ထျခင္း ေျခဖ်ားလက္ဖ်ားေရာင္
        ယမ္းျခင္း(ဥပမာေလးဘက္နာေခၚေဂါက္
          နာ။
      &****အထူးမွတ္ရန္ကပါဒရက္နာကို
       ေရာဂါအစုတစ္ေပါင္းတည္းျဖင္ဒူလာ
           ေယာက္က်ားျဖစ္က/မိန္းမျဖစ္က
         မီးယပ္နာထဲထည့္ျပီးမီးယပ္ကဴိးခ်ိေဖါ
           ေယာင္နာဟုေခၚေၾကာင္းတင္ျပပါ
            သည္။
%#*ဆရာChit OoMaung ေမာင္ေမးတဲ႕
ေနာက္ဆုးံေမးခြန္းက (ပိုး)ေရာဂါအေၾကာင္း
ပါ
အေျဖ။ ။ေျဖရမယ္ဆိုသခၤ်ာတြက္ရေအာင္ဗ်ာ
******    ပထမေဒသနာနယေဆးက်မ္းဗုဒၶ
        က်မ္းမွာျပဆိုတာအၾကမ္းျပင္းေပါ့ေနာ္
        (*ပိုအမဴိး=၈၀) မူရင္းပိုးေတြေပါ့ေနာ္
  *ဒီလိုေတြးဆပါ ေလေဒါသ သည္းေျခေဒါသ
    သလိပ္ေဒါသဆိုတဲ႕အဖ်က္ေဒါသ၃ပါးနဲ႕
(၈၀×၃=၂၄၀)ပိုးအမဴိးေပါင္း၂၄၀
&*ေနာက္သႏၷိပါတ္ေခၚေဒါသ၃ပါးလုးံစုမိျပီး
ေပါက္ဖြားတဲ႕ပိုးသစ္၁မဴိနဲေစာေစာကပိုး၂၄၀
နဂိုပိုး၈၀နဲ႕အဲဒီမူလ၈၀ေသာပိုးနဲ႕အသစ္ေပါက္တ္ဖြားတဲ႕ပိုးထပ္ေျမွာက္ဗ်ာ၈၀×၁=၈၀
*မူလပိုး                              ၈၀
*ေလသလိပ္ေရာပိုး             ၈၀
*ေလသည္းေျခေရာပိုး          ၈၀
*ေလသလိပ္ေရာပိုး                ၈၀
*သလိပ္+သည္းေျခပိုး          ၈၀
*ေလ+သည္းေျခ+သလိပ္ပိုး ၈၀
                                        -----------
    ပိုးစုစုေပါင္းအေရအ       ၄၈၀
အတြက္ေပါ့  
&*တစ္မဴိစီ၃မဴိးပြားက        ၂၄၀
ဒါလဲထပ္ေပါင္းရမွာဘဲ    ---------
                                         ၇၂၀ ေသာပိုး
*ကံ၂ပါးေၾကာင္အသစ ္        × ၂
  ျဖစ္ေသာပိုးနဲ႕ထပ္ေျမွာက္---------
                                          ၁၄၄၀ပိုးေပါင္း
       အဲ႕ဒါခႏၶကိုယ္အတြင္းထဲမွမူလ၈၀
ကေနေပါက္ဖြါးတဲ႕ပိုးဘဲရိွေသးတာေနာ္
ဒီေနေခတါသစ္သိပၸံနဲ႕ရွာေတြ႕ထားတဲ႕
ေရာဂါပိုးေတြထပ္ေပါင္းဗ်ာ  ခင္ဗ်ာသခၤ်ာ
တြကါေပါ့ေနာ္  (ရီရာေျပာတာပါ)ပိုးကအနႏၲပါ
ဗ်ာဒါေၾကာင္ (ျမန္မာ့ေဆးပညာစစ္ေဒသနာ
နယေဆးပညာမွာအျတါေျပာထားတယ္
&*သန္း၏ဦးေခါင္း ပမာဏရိွေသာအရြယ္မွ
မူန္ညွင္းေစအထိ၎တစ္ခဴိ၄လကၼ{သံေကာင္}အထိ၎ တစ္ခဴိေသာပိုးတို႕သည္ အဏုျမဴ
ပမာဏေလာက္ေသးငယ္ျပီး  အဆုးံစြန္း
သေဗၺညုတျမတ္စြာဘုရားရွင္အတုမရိွေသာ
ဒိဗၺစကၡဳမ်က္စိေတာ္မွာျမင္နိုင္စြမ္းေသာပိုးမဴိး
တို႕သည္တလံမ်ွရိွေသာခႏၶာကမၻၾကီးကိုမွီခိေနထိုင္ၾကေလကုန္၏  တဲ႕ ဒါကေဒသနာက်မ္း
လာေရာဂါပိုးေနာ္
&*သာရေကာမုဒိက်မ္းလာ(ကိမိေရာဂါနိဒါန္း)
   ေဆးက်မ္း  မွာျပတဲ႕(ပိုးေရာဂါ)ကိုထုတ္ေဖၚ
   တင္ျပေပးမယ္ေက်နပ္လိမ္မယ္ထင္ပါတယ္
&*ကိမိေရာဂါပိုးနိဒါလာပိုး
(က)ဗာဟိရ -အျပင္အပအနာမွာမွျဖစ္ေသာပိုး
(ခ)အစၨ်တၲ-အကိုယ္အတြင္း၌ျဖစ္ေသာပိုး
    (၂)မဴိးထဲျပပါတယ္။
       ထိုပိုး၂မဴိးရိွသည္ပိုးအနက္ဝမ္းတြင္းရိွ
ေသာပိုးဖ်က္ေသာအနာတိုသည္အျပင္အပအနာမည္၏ထင္ရွားေစအံ  
       *အေရအသားအရိုးအဆီတိုမွလႊတ္၍ဝမ္း
၌သာေနေသာ(အတိဝိသ/အတိသုကၡ်စေသာ
အမည္အားျဖင္၂၀ရိွေသာႏွမ္းေစ့ပမာဏရိွမညး္နက္ေသာအဆင္း မ်ားေသာအေမြးမ်ား
ေသာ ေျခသည္းရိွေသာပိုးမဴိးတို႕သည္ေဖါက္
ျပန္ကုန္၍ေခ်ြးကိုစားျခင္းသလိပ္ကိုစားျခင္း
ေသြးကိုစားျခင္းက်င္ၾကီးက်င္ငယ္တို႕ကိုစား
ျခင္းအားျဖင့္ ထို ဗာဟိရ အပနာပပိုး၄မဴိးရိွ၏
       &-ေရာဂါပိုးတို၏လကၡဏာ
     ဝမ္း၌ေနေသာပိုးမဴိး၂၀တို႕သည္ေခ်ြးသ
လိပ္က်င္ၾကီးက်င္ငယ္တိုကိုစားသျဖင့္ေအာ့
အန္ျခင္း ပင္ပန္းျခင္း ေခ်ာင္းဆိုးျခင္းႏွာေခ်
လြန္းျခင္းက်င္ၾကီးက်င္ငယ္ခဴပ္ျခင္းတက်ည္က်ည္ဝမ္းကိုက္ခဲျခင္းၾကံဳလွီေျခာက္ကပ္ျခင္းရိွ၍ထိုပိုး၂၀မွအျမားအျပားေပါက္ဖြားလာျခင္းမဴိးဗီဇသစ္ေထာင္ေသာင္းသိန္းသန္းအထိ
ပြားမ်ားလာျခင္းျဖစ္ကုန္၏အထူးသျဖင့္တစ္ခဴိပိုးတို႕သည္ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း ႏွာေျခဆတ္ျခင္း
တိုမွတစ္ဦးထံတစ္ဦးကူးစက္ပ်ံႏွံေစေသာ
ေရာဂါပိုးမ်ားအျဖစ္ေပါက္ဖြားခါကူးစက္ရာ
တစ္ခဴိ႕ပိုးတို႕သည္ အလြန္လ်င္ျမန္စြာလူကို
ေသေစနိုင္၏ဥပမာ တုတ္ေကြးပိုးဝမ္းကိုက္ပိုး
လည္ေခ်ာင္ေယာင္ယမ္းေခ်ာင္ဆိုးပိုးတို႕သည္လ်င္ျမန္စြာကူးစက္နိင္ေပသည္။
 &*ထိုပိုးတိုကိုနိင္ေသာအဓိကေဆးမယ္
မ်ားစြာထဲတြင္ပင္လယ္ကသစ္ရြက္အရည္
*ေကမုက(ပန္းဥတစ္မဴိး--စာေရးသူထိုဥအား
စုံစမ္းရာမသိဟုသာအေျဖထြက္၏)ေတာင္နံကတိုးျမစ္ရည္/ၾကက္ဆူဆီႏွင့္အျမသည္၎
ေမ်ာက္ေလွခါးရြက္(ေမ်ာက္ေခါက္ေရွးကြမ္း
ယာစားရာတြင္ထည့္သည္)အိပ္ေမြေမြ႕သီး
အစရိွေသာေဆးဘက္ဝင္အပင္မ်ားသည္
ဝမ္းတြင္ပိုးတစ္ခဴိကိုေသေစနိုင္စြမ္းသည္
ဟု(ကိမီေရာ-ပိုးေရာဂါကုထုးံ)ကိုျပဆိုထား
ပါေၾကာင္း Ko ChitOoMaungေမးေသာေမး
ခြန္းအား တတ္သမ်ွမွတ္သမ်ွဖတ္မွတ္သင္
ၾကားေလ့လာမိသမ်ွ ဖတ္မွတ္မိသမ်ွက်မ္းစာ
မ်ားမွ  ရွာေဖြတင္ျပလိုက္ပါသည္။
     &*ေက်နပ္နိင္ပါေစ
   ****
      @*အက်ြန္သိရာ
          ေဆးအျဖာျဖာ
          ျပန႕့္ပါေစေၾကာင္း
          ရည္ရြယ္ေၾကာင္းသာ
          စိတ္ထားျဖဴမွန္း
         ေစတနာလမ္းမွာ
          ဖတ္ၾကသူငွာ
         ရပါေစ(က်ြန္တင္သည့္စာ)
     *ေဆးအဆိပ္မျဖစ္ပါက
  ေက်နပ္ပါေၾကာင္း ေလာကေ ဝါ
နတ္ျဗဟၼာတို႕ သိေစေသာဝ္။ ။
               

ဆရာ - ရာဝဏ

**ရွားေစာင္းခ်ဥ္

ပံုသ႑ာန္။ ။၄င္းကိုရွားေစာင္းမ်ဳိး၌ထည့္
သြင္းေခၚေဝၚၾကေသာ္လည္းရွားေစာင္းႀကီးစသည္တို႕ကဲ႔သို႕အရသာပူေလာင္ျခင္း အေစး
မ်ားထြက္ျခင္းမရွိျဖစ္ေလ၏။
၄င္းအပင္မွာေျမကပ္၍ေပါက္ေသာအပင္ငယ္
မ်ဳိးျဖစ္သည္။ပင္စည္မွာအရင္းႏွင့္အဖ်ားညီ
ညြတ္စြာတၿဖိဳးတည္းေနသည္ေျမေကာင္း
လွ်င္တစ္ေပမွ်ျမင့္သည္၄င္းေနာက္ေျမသို႕
ေထာက္ၿပီးလွ်င္ပင္စည္မွအျမစ္မ်ားထြက္၍
အပင္မ်ားထပ္၍ေပါက္၏။
ပင္စည္၌ဆူးေယာင္အဖုကေလးမ်ားရွိသည္။
အပြင့္မွာအခ်ဥ္း ၁၂ ပဲမွ်ရွိ၍ညိဳေရာင္သန္း၍
ျပာေသာအေရာင္ရွိသည္ ။
ယင္းကိုရြရြထုၿပီးလဘက္သုပ္၌ထည့္စားၾကသည္။

ဂုဏ္ႏွင့္စြမ္းရည္။ ။မ်က္စိမ်ားပူေလာင္ျခင္း
ယားယံျခင္း ထိခိုက္ေသာဒါန္ေၾကာင့္ေရာင္
ရမ္းျခင္း မ်က္ရည္ပူမ်ားယိုျခင္း မ်က္စိနာျခင္း
တို႕ကို ရွားေစာင္းခ်ဥ္ ေက်ာက္ခ်ဥ္ မန္က်ည္း
ရြက္ၾကမ္း၄င္း ၃ မ်ဳိးကိုဆတူစု၍အနည္းငယ္
မွ်ႀကိတ္ၿပီးလွ်င္ က်ပ္ထုပ္လုပ္၍မီးေႏြးေႏြး
ျဖင့္က်ပ္ထုပ္ထိုးေပးမူ အထက္ပါေရာဂါမ်ား
လွ်င္ျမန္စြာေပ်ာက္ကင္း၏။
၄င္အျပင္ ရွားေစာင္းႀကီး မရိုးစေသာပူေလာင္
ေသာအေစးမ်ားမ်က္စိအတြင္းသို႕ဝင္မူ
ရွားေစာင္းခ်ဥ္၏သတၱဳရည္ကိုခပ္ေပးပါမူ
မ်က္စိမ်ားပူေလာင္ျခင္းမွၿငိမ္းေအး၍ျမန္စြာ
သက္သာရာရေလ၏။

Comments

     *ရွားေစာင္းခါး

ပံုသ႑ာန္။ ။ရွားေစာင္းခ်ဥ္ကဲ႔သို႕ပင္ငယ္
မ်ဳိးျဖစ္သည္ ၄င္းသည္အုပ္စုဖြဲ႕၍အလိုအ
ေလွ်ာက္ေပါက္တတ္ေသာအေလ့ေပါက္အ
ပင္မ်ဳိးျဖစ္သည္။၄င္းသည္ရွားေစာင္းခ်ဥ္ကဲ႔
သို႕ပင္စည္ရိုးတန္အထက္ေအာက္တေျပး
တည္းမဟုတ္ အရင္းတုတ္၍အဖ်ားေသး၏
ရွားေစာင္းခ်ဥ္ကဲ႔သို႕ဆူးႏွင့္တူေသာအဖုမ်ား
မရွိအေစးလည္းမရွိျဖစ္၏။

ဂုဏ္ႏွင့္စြမ္းရည္။ ။ရွားေစာင္းခါးသည္
ေအးေသာအခိုးရွိသည္ အပူကိုၿငိမ္းေစ၏
ေျခဖ်ား လက္ဖ်ားမ်ားေအး၍အထက္သို႕
ေဆာင္ေသာေလကိုၿငိမ္းေစ၏ သည္းေျခ
ေဖာက္ျပန္ျခင္း ေသြးဆိုးမ်ားေဖါက္ျပန္ျခင္း
ကိုလည္းၿငိမ္းေအးေစ၏။
ဓာတ္ ဆီး ေလတို႕ကိုလည္းမွန္ကန္ေစ၏
ရွားေစာင္းခါးကို ဟင္းအျဖစ္ေၾကာ္ခ်က္၍
လည္းစားၾကသည္ လြန္စြာႏႈတ္ၿမိန္သည္
ဝမ္းမီးကိုလည္းေတာက္ေစ၏ ဝမ္းခ်ဳပ္မႈကို
လည္းကာကြယ္သည္ ေဆးလည္းျဖစ္ အစာ
လည္းျဖစ္၏။

**မွတ္ခ်က္။ ။ရွားေစာင္းခ်ဥ္-ရွားေစာင္းခါး
ရွားေစာင္းလက္ဆက္တို႕သည္အဆိပ္ျဖစ္
ေသာရွားေစာင္းမ်ဳိးမဟုတ္ေခ် ဟင္းလွ်ာ
အေနျဖင့္ အမ်ားသူငါစားၾကေသာ ရွားေစာင္း
မ်ဳိးျဖစ္၏။

 ရွားေစာင္းလက္ဆက္။

Sii Thuu

ဆရာ-Kothetnaing  Kothetnaingoo

ၾကယ္ပဲSACHA INCHI, Plukenetia volubilis
မ်ဳိးရင္း Euphorbiaceae
Sacha Peanut, Mountain Peanut or INCA-PEANUT
မေန႔က မိတ္ေဆြ မဘုတ္ဘုတ္တို႔ လင္မယား ဖိတ္ၾကားလို႔ သူတို႔ ယာေတာေလးကိုေရာက္ခဲ့တယ္၊ သဘာဝ ေတာင္က်စမ္းေခ်ာင္းေလးနေဘး မွာရွိတဲ့ ယာေတာေလးက အရမ္းကိုေအးခ်မ္းလွတယ္ ၊ စားပင္သီးပင္ေတြကလည္းစုံလွတယ္၊ ထန္းေတာအရိပ္ နားေနတုံး " ၾကယ္ပဲ လဘက္ရည္နဲ႔ " ဧည့္ခံပါတယ္၊ တခါမွ မေသာက္ဖူးလို႔ စမ္းေသာက္ၾကည့္တာ မဆိုးဘူး အရသာရွိလွတယ္၊ မခါးဘူ၊ ႐ိုး႐ိုး လဘက္ရည္ၾကမ္းလိုပါဘဲ၊ ၾကယ္ပဲပင္ဆိုတာ ၾကားသာၾကားဖူးၿပီး အျပင္မွာမျမင္ဖူးဘူး၊ အပင္ကို လက္ေတြ႕ျမင္ရေအာင္ လိုက္ၾကည့္ရင္း ဓါတ္ပုံ႐ိုက္ရတယ္၊ ကိုယ္လိုဘဲ မျမင္ဖူးတဲ့သူေတြအတြက္ ဗဟုသုတ မွ်ေဝျခင္စိတ္ေပၚလာမိတယ္၊ ၾကယ္ပဲပင္ဟာ မ်ဳိးရင္း Euphorbiaceae ထဲမွာပါဝင္တယ္၊ Euphorbiaceae ဆိုတာ ၾကက္ဆူပင္မ်ိးရင္းပါ။ ဒါ့ေၾကာင့္လည္း ၾကယ္ပဲကို အပူပိုင္းေဒသမွာ စိုက္ပ်ဳိးလို႔ ရႏိုင္တယ္လို႔ မွတ္ယူႏိုင္တယ္၊ ၾကယ္ပဲရဲ႕ trade name က SACHA INCHI လို႔ အသိမ်ားပါတယ္၊ အျခားအမည္ေတြက Sacha Peanut, Mountain Peanut or INCA-PEANUT လို႔လည္း ေခၚၾကတယ္၊ ဒီအပင္ရဲ႕ မူရင္းေဒသေတြက South America (Suriname, Venezuela, Bolivia, Colombia, Ecuador, Peru, and northwestern Brazil) ျဖစ္ၾကတယ္ ၊ ဒါ့ျပင္ Windward Islands in the Caribbean မွာလည္းစိုက္ၾကတယ္၊ ပီ႐ူးႏိုင္ငံရဲ႕ အေမဇုံအၿမဲစိမ္းသစ္ေတာႀကီးထဲမွာ ေဒသခံေတြက လြန္ခဲ့ေသာ ရာစုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာကတည္းက စိုက္ပ်ဳိးခဲ့တာပါ၊ ၾကယ္ပဲေတြဟာ ပူေႏြးေသာဥတု အျမင့္ေပ ၅ ေထာင္ေက်ာ္ မွာ ေကာင္းစြာျဖစ္ထြန္းၾကတယ္၊ ေရစီးေရလာေကာင္းၿပီး အက္ဆစ္ဆန္ေသာေျမ နဲ႔ ျမစ္နားနီးေသာ alluvial flats လိုေနရာမ်ဳိးကို သိပ္ႀကိဳက္တယ္၊ အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ ၾကယ္ပဲေတြကို South East Asia မွစတင္ၿပီး စိုက္ပ်ဳိးလာၾကဘီ။ အမ်ားဆုံးစိုက္ပ်ဳိးေနတာကေတာ့ ထိုင္းႏိုင္ငံ ျဖစ္ပါတယ္ ၊ ၾကယ္ပဲအေစ့ကို SUPER FOOD လို႔လည္း ေခၚၾကတယ္၊ ၾကယ္ပဲပင္ေလးေတြက ႏွစ္ရွည္ခံ အပင္အမ်ဳိးအစားပါ၊ ပင္စည္မွာ အေမႊးေလးေတြပါၿပီး ထင္ရွားေသာ အစင္းေၾကာင္းေတြပါတယ္၊ အရြက္ေလးေတြက ရြက္ထီးျဖစ္သလို ရြက္လႊဲထြက္ၾကတယ္၊ သိသာေသာ အခ်က္တခုကေတာ့ ရြက္ညႇာ ရဲ႕ ထိပ္ဖ်ား ရြက္ျပားနဲ႔ ဆက္တဲ့ေနရာမွာ အစိမ္းေရာင္ ဂလင္း ၂ ခုကို ထင္ရွားစြာျမင္ရတာပါ၊ အရြက္ပုံစံက ဘဲဥပုံရွိၿပီး အရြက္အရင္းက ႏွလုံးပုံလို အတြင္းဖက္ဟိုက္လို႔ေနတယ္ ၊ ရြက္သားကအနဲငယ္ထူၿပီးၾကမ္းတယ္ ၊ ရြက္နားကေတာ လႊသြားပုံ အနားေလးေတြနဲ႔ဆင္ယင္ထားတယ္၊ ထင္ရွားေသာ ရြက္ေၾကာႀကီး ၃ ခုက ျမင္ေနရပါတယ္၊ အပင္က တပင္တည္း လိင္စုံ monoecious အပင္ေလးပါ၊ monoecious ဆိုတာ လိင္မစုံေသာ ပန္းပြင့္ေလးေတြ တပင္ထဲ၊ တခိုင္ထဲမွာရွိတာကိုဆိုလိုပါတယ္၊ ပန္းခိုင္ေလးေတြက ၾကားထြက္ ေရစင္း ပန္းခိုင္အမ်ဳိးပါ၊ အဖိုပြင့္ ေလးေတြက ပန္းခိုင္ အေပၚဖက္မွာ အစီအရီလိုက္ပြင့္ေနၿပီး ပန္းခိုင္ရဲ႕ အေျခပိုင္းမွာ အမပြင့္ေလး ကိုေတြ႕ရပါတယ္၊ အဖိုပြင့္ေလးေတြက စိမ္းဝါဝါအေရာင္ျဖစ္ၾကတယ္၊ ပန္းပြင့္ခ်ိန္မွာ ပြင့္ရြက္ ၅ ခုပါဝင္ပါတယ္၊ ဝတ္ဆံဖိုမ်ားစြာပါတယ္၊ အမပြင့္ေလးေတြက တခိုင္မွာ တပြင့္သာပါပါတယ္ တခါတေလ ၂ ပြင့္ပါတတ္ပါတယ္၊ အမပြင့္မွာ ထူးျခားေနတာကေတာ့ အေျခပိုင္းမွာ ၾကယ္ပုံစံ အေစ့အိမ္ စိမ္းစိမ္းေလးရွိသလို အဆမတန္ရွည္ထြက္ေနေသာ ဝတ္မႈံခံတိုင္ ကိုျမင္ရမွာပါ၊ အဝါေရာင္ ဝတ္မႈံခံ ၅ ခုကို ကိုလည္းျမင္ရပါတယ္၊ အဖိုပြင့္ ၅၀ ေက်ာ္နဲ႔ အမပြင့္ တပြင့္ထဲရွိေသာပန္းခိုင္ဆိုေတာ့ ဘဲအုပ္ကတရာ ၂ ရာ မေဗဒါကတပင္ထဲဆိုသလိုျဖစ္ေနတယ္၊ အခ်ိန္တန္ရင္ ဝတ္မႈံေတြ က်လာရင္ ခံဖို႔ ဝတ္မႈံခံ ကေကြးၫႊတ္ေတာင္ေနပါတယ္၊ အပူပိုင္းေဒသမွာစိုက္ရင္ အပင္ေလးေတြမွီတြယ္ဖို႔ အေထာက္အပံ့လိုပါတယ္၊ ဒီဖက္မွာ သြပ္နန္းႀကိဳးလိုတယ္ ၊ စပ်စ္စိုက္ပုံနဲ႔ ဆင္ပါတယ္၊ ၾကယ္ပဲအသီး ရင့္မဲ့လာရင္ အဝိုက္အဝိုက္နဲ႔ တကယ္ကို ၾကယ္ပုံစံ ျဖစ္လာပါတယ္၊ အသီးျဖစ္သည္အထိ တည္ၿမဲ ဝတ္မႈံခံက ေႂကြက်မသြားပါဘူး၊ အဝိုက္က ၄ ခုကေန အမ်ားဆုံး ၇ ဝိုက္အထိရွိပါတယ္၊ တေျဖးေျဖးရင့္လာေလေလ ညိဳရာမွ အနက္ေရာင္ေျပာင္းလဲလာပါတယ္၊ အသီးက အက္ကြဲသီး capsules အမ်ဳိးအစားပါ၊ အသီးမွဲ႕ရင္ အသီးထဲမွာ ႏုညံ့ၿပီး အနက္ေရာင္ pulp ပါေနပါတယ္ ဒီအပိုင္းက စားလို႔မရပါဘူး၊ ေအာင္ျမင္ေသာ ၂ ႏွစ္သားအပင္တပင္ကေန တႏွစ္မွာ အေစ့ေပါင္း ၄၀၀ ကေန ၅၀၀ အထိ ထုတ္ေပးႏိုင္ပါတယ္၊ အေစ့ေတြက အညိဳေရာင္ရင့္ရင့္ျဖစ္ၿပီး ဘဲဥပုံဆန္လွတယ္၊ အစိမ္းလိုက္စားလို႔မရေပမဲ့ ဖုတ္ ကင္စားရင္ေတာ့ ရႏိုင္တယ္၊ ၾကယ္ပဲ အေစ့မွာ ပ႐ိုတင္း ၂၇% ၊ အဆီ ၃၅- ၆၀% အထိပါဝင္တယ္၊ ၾကယ္ပဲဟာ အပင္အားလုံးထဲမွာ Omega fatty acids အမ်ားဆုံးပါေသာ အရင္းပင္တပင္ပါ၊ omega တခုထဲသာမက ၃ ခုေတာင္ပါတယ္ ၊ သူ႔ထဲမွာ Omega 3 (48%), Omega 6 (36%), Omega 9 (9%). အထိပါဝင္ေနတယ္၊ ဒါ့ျပင္ fiber, iodine , vitamin A နဲ႔ vitamin E လည္းပါဝင္ေနပါတယ္၊ nine special amino acids လည္းပါဝင္ေနတယ္ ၊ ၾကယ္ပဲကို super food အေနနဲ႔ south America မွာ အမ်ားဆုံးအသုံးျပဳခဲ့ၾကတယ္၊
Sacha Inchi ကို super food လို႔ေခၚတာ အေၾကာင္းရွိပါတယ္၊ သူ႔မွာ တကယ္ကို အေရးပါတဲ့ fatty acids ေတြပါေနလို႔ပါ၊ ဒါေတြက omega 3 နဲ႔ ၿပီးျပည့္စုံေသာ ပ႐ိုတင္းမ်ားပါလို႔ပါ ဒီပစၥည္းေတြက အမ်ဳိးမ်ဳိးေသာ က်မ္းမာေရး အတြက္ physical တင္သာမက mental အပိုင္း အထိ အက်ဳိးျပဳေနေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္၊ ဒီအဆီက ရနံ႕သင္းသင္း ျဖစ္ၿပီး ခါးသက္မႈမရွိပါဘူး၊ Sacha Inchi oil ကို သားသတ္လြတ္စားသူေတြအတြက္ vegetarian diets အေနနဲ႔သုံးၿပီး အဓိကက Omega-3 fatty acids ရဖို႔ စားသုံးၾကတယ္၊ Omega-3 fatty acid ဟာ လူ႕အေရျပားကို မ်ားစြာ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈ ရွိေစတယ္၊ သူ႔မွာ antioxidant properties လည္းရွိပါတယ္၊ အေရျပားအေပၚ long-lasting positive effect သက္ေရာက္ေစတယ္၊ သူဟာ skin hydration, freshness and comfort ကိုလည္း ပိုမိုေကာင္းမြန္ေစတယ္၊ အဆီဟာ အိုမင္းရင့္ေရာ္ျခင္းကို တားျမစ္ၿပီး အရြယ္တင္ႏုပ်ဳိေစတယ္၊ ဒါ့ေၾကာင့္လည္း သူ႔ကို အလွကုန္ပစၥည္းေတြမွာ အဓိက ထည့္သြင္းအသုံးျပဳၾကတယ္ ဥပမာ facial powders, blushes, lipsticks, & mask ေတြမွာလည္းသုံးၾကတယ္၊ ဆံပင္ကိုလည္းအားေပးတယ္၊ ဆံပင္သန္ေဆးအျဖစ္ shampoos and conditioners. ေတြမွာလည္း သုံးၾကတယ္၊ Peruvian Amazon အရပ္က မိန္းမ ေတြက အဆီကို flour meal နဲ႔ ေရာကာ special cream အျဖစ္ အသုံးျပဳၿပီး လိမ္းရင္ အေရျပားဟာ ငယ္ရြယ္သူတေယာက္လို ျပန္လည္ရရွိေစႏိုင္ပါတယ္၊ ဟုတ္မဟုတ္စမ္းၾကည့္ေစလိုတယ္၊ အေစ့ကို အမႈံ႕ အဆီထုတ္ၿပီး သုံးစြဲခဲ့ၾကတယ္၊ အေစ့ကိုႀကိတ္ဖတ္ေတြကို Peruvian Amazon ေဒသံေတြဟာ အစားအစာတင္မက ကၽြဲနားစာအတြက္လည္းသုံးၾကတယ္၊ ပီ႐ူးႏိုင္ငံက ေဒသခံေတြဟာ ဒီအေစ့ေတြဟာ ႐ိုးရာအရ ေရွးကတဲက စားသုံးခဲ့ၾကတယ္၊ မီးဖုတ္ထားေသာ အေစ့မ်ားကိုစားျခင္းျဖင့္ ခြန္အားမ်ားကို ျပန္လည္ျပည့္ျဖဳိးလာေစၿပီး စြမ္းအင္အားတိုးေဆး tonic အေနနဲ႔လည္းသုံးစြဲခဲ့ၾကတယ္၊ အေစ့ကိုစားၿပီး လုပ္ငန္းခြင္ အလုပ္ေတြပိုမိုလုပ္ေဆာင္ႏိုင္တယ္လို႔ ယုံၾကည္ၾကတယ္၊ အဆီကို အေရျပားလိမ္းေစျခင္းျဖင့္ ႂကြက္သားမ်ားက်မ္းမာလာေစၿပီး အဆစ္အျမစ္နာျခင္းတို႔ ေပ်ာက္ကင္းေစသည္ဟုယုံၾကည္ခဲ့ၾကသည္၊ အဆီမွာပါေသာ omega 3 fatty acid ပါဝင္ေနျခင္းေၾကာင့္ ကင္ဆာ ေရာဂါ မ်ားမျဖစ္ေအာင္ ႀကိဳတင္ကာကြယ္ႏိုင္သလို cardiovascular disease မ်ားကိုလည္း ကာကြယ္ႏိုင္ပါတယ္၊ အေစ့တင္သာမက အရြက္မ်ားကလည္း ေဆးဖက္ဝင္လွပါတယ္၊ ၾကယ္ပဲအရြက္ေျခာက္ကို လဘက္ရည္လိုေန႔စဥ္ ေသာက္သုံးျခင္းျဖင့္ အ႐ိုးမ်ားသန္မာျခင္း အဆစ္အျမစ္ေရာဂါမ်ားသက္သာျခင္း ေသြးတြင္း ကိုလက္စထေရာက်ေစၿပီး အစာစားျခင္စိတ္မွ်တေစၿပီး ခႏၶာကိုယ္အေလးခ်ိန္ထိမ္းညႇိေပးျခင္း အသားအေရပ်က္စီးမႈနဲၿပီး အရြယ္တင္ႏုပ်ဳိေစျခင္း ဆံပင္သားမ်ားေကာင္းျခင္း၊ ဆီးခ်ဳိ ေသြးတိုးကာကြယ္ေပးႏိုင္ျခင္း၊ ႏွလုံးေရာဂါ ေရာဂါမ်ားျဖစ္ပြားမႈကိုကာကြယ္ေပးႏိုင္ျခင္း၊ ကင္ဆာေရာဂါျဖစ္ပြားမႈ ၾကဳိတင္ကာကြယ္ႏိုင္ျခင္း၊ အာ႐ုံေၾကာအားတိုးေစၿပီး မွတ္ဉာဏ္စြမ္းအားတိုးလာေစျခင္း မ်က္ေစ့အားေကာင္းလာေစျခင္း ၊ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္ ေသြးဆုံးခ်ိန္တြင္ျဖစ္တတ္ေသာေရာဂါမ်ားတားဆီးႏိုင္ျခင္းတို႔ကိုရေစႏိုင္ပါတယ္၊ ၾကယ္ပဲလဘက္ရည္ က်က် တခြက္ကို တစိမ့္စိမ့္ေသာက္ရင္း ဒီ post ေလးကို ေရးမိပါတယ္ ၊ ၾကယ္ပဲ လဘက္ေျခာက္ထုပ္ လက္ေဆာင္ေပးေသာ မိတ္ေဆြမ်ားကို အထူးေက်းဇူးတင္မိတယ္၊ ေသြးတိုးရွိတာမို႔ ၾကယ္ပဲ လဘက္ရည္ကိုေန႔စဥ္ေသာက္ဖို႔ စိတ္ကူးမိေတာ့တယ္၊ ကဲ မိတ္ေဆြမ်ားေရာ့ ၾကယ္ပဲ လဘက္ရည္ေသာက္ၿပီးဘီလား....ဆီေလ်ာ္ေအာင္ဘာသာျပန္ရတာမို႔ လိုအပ္ခ်က္မ်ားရွိလွ်င္ျဖည့္စြက္ အၾကံျပဳေပးပါ.......

Hufstader, Chris (Winter 2009). "Looking to Sacha Inchi for their future". Oxfam Exchange 9 (1): 2–3. Guillen D. Maria, et al. "Characterization of Sacha Inchi (Plukenetia volubi L.) by FTIR Spectroscopy and 1H NMR. Comparison with Linseed Oil." Journal of the American Oil Chemists' Society. 2003.
Ref: Apollo Botanical Technologies from Facebook. Wikipedia

ဆရာ - မင္းမင္းထက္သာ။

က်မ္းမာေရးသုတပေဒသာ
ျမန္မာ့ေဆးပညာစပ္မိစပ္ရာ
**************************
     *ရင္သားအက်ိတ္
    က်ား/မ မေရြး သားျမတ္ရင္သားအက်ိတ္
ေတြ႕ရင္မေပါ့ဆေစျခင္ဘူး(ထိုအတူ)ခ်က္ျခင္း
ကင္ဆာအက်ိတ္လို႕လဲမယူဆေစျခင္ဘူး
တီဘီက်ိတ္ /ေသြးက်ိတ္/ေလက်ိတ္/အဆီက်ိတ္အမဴိးမဴိးျဖစ္နိင္ပါတယ္။ေသခ်ာ
စစ္ေဆးစမ္းသပ္ျပီးတတ္သိနားလည္တဲ႕
ဆရာေတြရဲ႕လမ္းညႊန္ကုသမူ႕ခံယူပါ။
    &*ကင္ဆာအက်ိတ္အျဖစ္ကူးေျပာင္း
      လာမဲ႕လကၡဏာေလးေတြပါ
၁။အျမစ္တြယ္လာမယ္
၂။နာက်င္ကိုက္ခဲလာမယ္။
၃။လြန္စြာေရာင္တင္းလာမယ္
၄။သားုမတ္ဝန္းက်င္အက်ိတ္မ်ားထပ္ေပၚလာ
   မယ္။
၅။အအိပ္အစားပ်က္လာမယ္
၆။အားအင္ကုန္ခန္းျခင္းစတဲ႕လကၡဏာေတြ
   ေပၚလာမယ္။  
         ရိုးရိုးအက်ိတ္ကေနျပီးေဆးမွားတဲ႕
ေဆးပေယာဂ/မက်ြမ္က်င္တဲ႕သမားပေယာ
ဂေတြေၾကာင့္ အက်ိတ္အဆင့္ကေန
    &*အေရထူအေရပါးပ်က္ျပီးေသြးျပည္ထြက္
ျခင္း/အနာေပါက္ပြင့္သြားျပီးကုစာရခက္ကင္
ဆာအဆင႔္ေရာက္တတ္ပါတယ္။
      &*အဖုအက်ိတ္အဆင္ဆိုရင္ေတာ့
ေကာက္ေဖၚျပပါေဆးကိုစနစ္တက်ေသာက္ျခင္းလိမ္းျခင္းျပဳေပးပါ။ေဆးနည္းကိုေတာ့ေဆးဒါနgpထဲမွာဆရာၾကီးဦးအုံးေရႊ  ေဆးနည္းကို
ရွာျပီးေဖၚၾကပါကုန္။
ကုသနည္း
*********
၁။*အပုတ္ခ်ေဆး
 (က)   က်ားျဖစ္လ်င္အပုတ္ခ်ေဆးေသာက္။
(ခ)မ-ျဖစ္လ်င္မိယွေလာဟိတအပုတ္ခ်ေဆး
       ေသာက္ေပးပါ။
&*အမဴိးသမီးျဖစ္ကသၾကားကဲမီးယပ္ေဆး
   ေသာက္ပါ။
၂။အက်တိေၾကေဆးေသာက္ပါ။
၃။အဏုျမဴမန္းေဆးလိမ္းပါ။
၄။အဏုျမဴသိႏၶဝေတလာေဆး၂ေရြးက
    ေသာက္။ေရေအးႏွင္က်ဲက်ဲေဖ်ာ္လိမ္းပါ။
       အေရးၾကီးတာကအနာမျဖစ္ခင္အက်ိတ္
အဖုအမဴိးမဴိးခႏၶာကိုယ္မွာျဖစ္ရင္ေသာက္နိုင္
လိမ္းနိင္ပါတယ္။
     &*မီးယပ္ေသြးငုတ္/ခဴပ္ရင္
      ************************
     ေဆးနည္းေတြေတာ့မေရးေတာ့ဘူးအသိ
နဲ႕ဗဟုသုတအျဖစ္ေရာ ေဆးကု/ေဆးဝယ္/
ေဆးေဖၚစားတဲ႕အခါသတိျပဳစရာ၂ခ်က္ဘဲ
ေရးျပမယ္ေနာ္အမွာပါရင္လဲခြင့္လႊတ္ဗ်ာ
&*ဝတဲ႕သူမ်ားမီးယပ္ငုတ္/မီးယ္ေသြးခဴပ္
  -------------------------------
      ဝသူေတြေသြးထိန္ငုတ္ခဴပ္ရင္ေတာ့တိုင္း
ရင္းေဆး အပူအစပ္ကိုဘဲစားသုးံနိုင္ပါတယ္
ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာဝတဲ႕အမဴိးသမီးမ်ား
ေသြးခဴပ္ ေသြးထိန္ ေသြးငုတ္တာ*သီတအ
ေအးဓါေၾကာင့္ျဖစ္တာ၉၅%ျဖစ္လိုပါ။ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ဝတဲ႕သူမ်ားဟာ*အေအးရုပ္
နဲ႕အေအးသီတဓါတ္မ်ားတတ္လိုပါ။
   $*ဒါေၾကာင္မီးယပ္ေသြးေပၚအပူေဆးကို
ေသာက္ေပးပါ။
&*ပိန္သူမ်ားမီးယပ္ေသြးငုတ္/ေသြးခဴပ္ေသာ္
  ***************************************
     ပိန္သူမ်ားအေနနဲ႕ေတာ  ့အပူေတေဇါရုပ္
နဲ႕အပူဓါတ္ခံမ်ားပါတယ္။ဒါေၾကာင့္မီးယပ္ငုတ္/ထိန္/ခဴပ္ျဖစ္ရင္ေဆးေအးကိုေသာက္
ရပါမယ္။အပူအားၾကီးျပီးေသြးခမ္းေသြးအား
နညး္ခဴပ္တာမ်ားပါတယ္။ေဆးပူေတြအေသာက္လြန္ရင္အပူလြန္ေသြးခမ္းေရာဂါစုံျဖစ္
လာတတ္ပါတယ္။ပိန္သူအမဴိးသမီး၉၅%ဟာ
အပူလြန္မီးယပ္ငုတ္ေသြးခဴပ္နာျဖစ္တာမ်ားပါ
တယ္။
    &$*ဒါေၾကာင့္ပိန္သူမ်ားအေနနဲ႕မီးယပ္
ေသြးေပၚေဆးေအးကိုအဓိကထာျပီးေသာက္
သင္ပါေၾကာင္းအၾကံေပးတင္ျပလိုက္ပါတယ္။
      က်မ္းမာခ်မ္းသာၾကပါေစ     ္

ဆရာ-မင္းမင္းထက္သာ

က်မ္းမာေရးသုတပေဒသ
စပ္မိစပ္ရာျမန္မာ့ေဆးပညာ
**************************
(ေက်းဇဴးတင္စကားမ်ားၾကြားစရာေဆးျမီတို)
-------------------------------------
    ဒီရက္ပိုင္အတြင္းမက္ေဆ့နဲ႕ေဆးျမီးတို
ေဆးကုေပးလိုေက်းဇဴတင္စကားေျပာျပသူ
ေတြရဲ႕မ်ွေဝေပးခဲ႕တဲ႕ေဆးနည္းတိုေလးေတြ
ေဖၚျပေပးပါရေစ
*အဖ်ားအားၾကီးမွတ္ဥာဏ္အားနည္းျခင္း
အတြက္ေဆးနည္းတိုေလး
     မက့္ေဆ့ကေနအကူေတာင္းတဲ႕ကိုဟန္ျဖိဳး
ရဲ႕သား၁၀ႏွစ္ရြယ္ငွက္ဖ်ားေဆးေသာက္ရလြန္းလို႕နည္ရိွရင္ေပးပါလို႕၁ႏွစ္ေနီးပါးကအကူအညီေတာင္း္ခံခဲ႕ေတာ႕
  &*(ဖီးၾကမ္းငွက္ေပ်ာသီး၁လုးံမွာပင္စိမ္းရြက္
      ကေလး၂ရြက္ေလာထည့္ျပီးတစ္ေန႕တစ္
      လုံးေက်ြးၾကည့္ေပးပါလို႕ညႊနး္လိုက္ပါ
      တယ္ ေပးျပီးေမ့ေနတာဒီရက္ပိုင္မွာဘဲ
      ၉လေလာက္ေန႕စဥ္မျပတ္ေက်ြးခဲ႕တာ
      မွတ္ဥာဏ္တိုးတက္ခဲျပီးေက်ာင္သား၅၇
      ေယာက္ရိွတဲ႕အတန္းမွာ လစဥ္အဆင္၁နဲ
    ၂မွာကိုရပ္တည္နိုင္ခဲ႕ပါတယ္တဲ႕။
 &*ကဲ  ကေလးေတြဥာဏ္ရည္ထက္က်မ္းမာ
      ေအာင္ေက်ြးၾကည့္ပါလားခင္ဗ်ာ။
************
ေနာက္တစ္ေစာင္က
         အစာအိမ္ေလနာနာတာရွည္ျဖစ္လို႕
ေဆးကုဖို႕ေတာင္ေငြမတတ္နိင္ေတာ့လို႕ကူညီပါလိုေျပာတဲ႕မတၲရာျမိဳ႕နယ္ကကိုေက်ာ္နိင္
ပါ  သူအတြက္
       *ငွက္ေပ်ာသီးအစိမ္းတစ္ဖီးယူပါအခြံခြါ
ပါးပါးလွီအေျခာက္လွန္းျပီးအမူန္႕ေထာင္း
ျပီးေၾကြဇြန္းတစ္ဇြန္းစာ  ႏြားႏို႕နဲေသာက္ေပး
ပါလိုေျပာေပးလိုက္တာ အဲ႕ဒီတစ္ဖီစာကုန္ထဲ
ကေပ်ာက္သြားတာခု၁ႏွစ္ျပည့္လို႕ဆရာကို
ေက်းဇဴတင္ရင္း  သတင္းေကာင္းပါးတာပါတဲ႕
သူ႕အမဴိးသမီးအတြက္မီးယပ္ေဆးေလးေတာင္းရင္းေျပာလာတာတင္ျပတာပါေနာ္။
********
  ေနာက္တစ္ေယာက္ကေတာ့
      မသိဂၤ ီထြန္းတဲ႕ အသက္၂၈ႏွစ္ေပါ့
   အဆစ္ေတြေရာင္ျပီးညာေျခခ်င္းဝတ္နဲ႕ေျခ
ေခ်ာင္းေလးေတြနာတာပါတဲ႕ေဆးစစ္ေတာ့
လဲေလးဘက္နာပိုးလဲမရိွဘူးတဲ႕ျဖစ္ေနတာ
၂ႏွစ္ေက်ာ္ျပီေဆးခန္းေပါင္းလဲစုံေနပါျပီခဏဘဲသက္တာျပီး ေဆးေသာက္ေဆးထိုးလဲ
၁လအာနာကုန္ဘဲျပီးျပန္ျပန္ျဖစ္လိုကူညီပါ
တဲ႕မီးယပ္ေသြးလဲမွန္ပါတယ္တဲ
     &*ဒါနဲ႕က်ေနာ္ က(ေပါက္ပန္းျဖဴျမစ္အႏွစ္
ကိုေသြးယူျပီး ရလာတဲ႕အႏွစ္ကိုမီးအပူေပး
ျပီးခပ္ေႏြးေႏြး နာတဲ႕ေနရာကိုလိမ္းေပးပါ။
၁လေလာက္ေပ်ာက္လဲဆက္လိမ္းပါလို႕
ေရးပို႕လိုက္ပါတယ္။
      ခုဆိုရင္၁ႏွစ္နီးပါးလုးံဝမေရာင္မနာေတာ့
ဘဲ  သူလိုျဖစ္တဲ႕  ေဂါက္ေရာဂါရိွတဲ႕အသိ
၃ေယာက္ကိုနည္းေရာေဆးျမစ္ပါေပးလိုက္
တာ သူတိုလဲ၆လေလာက္ရိွျပီသက္သာ
ေပ်ာက္ကင္းေနပါတယ္။ေက်းဇဴးတင္ပါတယ္တဲ႕။
       &*ကဲ  တိုက္ဆိုင္ရင္ေတာ့ စမ္းၾကည့္ေပါ့
ဗ်ာ  ၾကြားလဲၾကြားရင္း ေဆးပင္ေတြဘယ္ေ
ေလာက္စြမ္းတယ္ဆိုတာသိေအာင္လို႕ပါ။
&*(ေလာကၾကီးမွာ  ကိုယ္မျဖစ္နိင္တာနဲ႕
      ျဖစ္နိင္သူေတြျဖစ္ေအာင္လုပ္ျပတာကို
       ကံေကာင္းျပီးၾကက္ကန္းဆန္အိုးတိုး
      တာပါလိုမကဲ႕ရဲ႕ေကာင္းဘူး)
                **မွတ္မွတ္သားသားစာစကား
                            မွတ္စုမ်ားမွ……့

ေတာကနခုိ ၊ၾကက္ဆူကနခုိ ၊သေဘၤာကနခုိ၊
ကနခုိႀကီး
ရုကၡအမည္: Jatropha gossypifolia L.,
Family Euphorbiaceae
အညာေရာက္ရင္ျမင္ရေသာ ေတာကနခုိပင္ေလးေတြပါ ၊ အလြယ္မွတ္လ်င္ "ကနခုိႀကီး" "ကနခုိေလး"ေပါ့ ၊ သူ႔ကုိ "ကနခုိႀကီး"လုိ႔လည္း ေခၚၾကတယ္ ၊ ဝမ္းႏႈတ္ေစေသာ "ကနခုိေလး"ပင္ မဟုတ္ပါ၊ အပင္မတူသလုိ genus name လည္းမတူႏုိင္ပါ တျခားစီျဖစ္ပါတယ္၊ အမ်ားစုကေရာေထြးေနၾကပါတယ္၊ ကနခုိပင္ဆုိတာနဲ႔ ဒီအပင္ကုိတန္းျမင္ၾကတယ္ ၊ဒီအပင္က ေနရာအေတာ္မ်ားမ်ားမင္းမူေနေသာအပင္တပင္ပါ၊ လူတရပ္သာသာျမင့္ေသာ ပင္ေျပာ့ခ်ဳံပင္ႀကီးမ်ဳိးပါ၊ အပင္ကုိခုတ္လ်င္ေရလုိအရည္မ်ားထြက္က်လာပါတယ္၊ ပင္စည္နဲ႔အရြက္ႏုေတြက နီညိဳေရာင္သန္းၾကတယ္၊ ထူးတာကေတာ့ တပင္လုံး ေစးကပ္ကပ္ ဂလင္းအေမႊးေတြ႐ွိေနတာပါ၊ သာမာန္ျမက္ေစ့နဲ႔ကုိျမင္ပါတယ္၊ အရြက္က လက္ဝါးပုံျဖစ္ၿပီးအဝုိက္ ၃ဝုိက္ပါ ႏုစဥ္အခါ နီညိဳေရာင္ျဖစ္ေသာ္လည္းႀကီးလာလ်ွင္ အစိမ္းေရာင္ပါ၊ ရြက္စြယ္ေလးေတြက ဂလင္းအေမႊးေလးေတြျဖစ္ေနတာက ဒီအပင္ရဲ႕ ထူးျခားခ်က္ပါ၊ ပန္းခုိင္က ထိပ္ထြက္ dichasial cyme ပါ၊ ထိပ္မွာ အမပြင့္႐ွိေနၿပီးေဘးကေန အဖုိပြင့္မ်ားကရံလုိ႔ေနပါတယ္၊ ပန္းပြင့္ေတြကအနီေရာင္ပါ၊ ပြင့္ဖတ္ ပြင့္ခ်ပ္ ၅ခုစီပါၾကတယ္၊ အဖုိပြင့္မွာ တစုစည္း ဝတ္ဆံတန္ပါၿပီး tetrathecous anthers မ်ားထိပ္မွာ႐ွိေနပါတယ္၊ အမပြင့္မွာ ဝတ္ဆံဖုိမပါဘဲ tricarpellary ovary ပါပါတယ္၊ အသီးကေတာ့ ပုံမွာအတုိင္း အက္ကြဲသီး capsules ပါ၊ အေစ့ေတြမွာ ေစ့တြင္းစာပါၿပီး သူ႔မွာ caruncle ပါေနပါတယ္၊ ပန္းပြင့္ခ်ိန္က အခုလ August ကေန November အထိပါ၊ ဒီအပင္က ေပါက္ပြားႏႈံးအလြန္ျမန္ၿပီး အၾကမ္းခံလွတယ္ ဘယ္ေလာက္ၾကမ္းတမ္းေသာေနရာမဆုိေပါက္ႏုိင္တယ္ အသက္လည္းျပင္းလွတယ္ အစုလုိက္ေပါက္တယ္၊ အညာမွာ စိမ္းစိမ္းစုိစုိ႐ွိေနတာ သူ႕ေၾကာင့္ပါ၊ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ကုိအလွဆင္သူေပါ့၊ ဒီအပင္ေဆးဖက္လည္းဝင္တယ္ အ႐ွင္နာဂသိန္ေဆးက်မ္းမွာဆုိ
."အပင္အေခါက္ျပဳတ္ေရ ဥတုေသြးကုိမွန္ေစ၏ အရြက္ကုိ ဆံပင္ကြၽတ္ျခင္း အနာမီးလ်ွံ ယားယံျခင္းလိမ္းေပးရ၏၊ အေစ့သည္အန္ေစတတ္၏၊ စားလ်ွင္မူးေစတတ္၏၊သတၳဳရည္ကုိ႐ွဴပါက ေျခဆတ္ၿပီး ေခါင္းကုိက္ေပ်ာက္၏၊ အရြက္အပြင့္ ဝမ္းသကိ၏၊ အရြက္အရည္ကုိလိမ္းပါက အနာမ်ားေပ်ာက္၏၊ ဆီးဝမ္းတုိ႔ကုိႏုိင္၏ အဆိပ္ကုိႏုိင္၏ ကုိယ္ေရာင္နာ သလိပ္နာကုိႏုိင္၏၊ သလိပ္သည္းေျခကုိႏုိင္၏ ဒဏ္ထိ၍ရင္၌ေသြးျပည့္ေသာအနာ စျမင္းေဒါသနာ ပုိးေၾကာင့္ျဖစ္ေသာအနာ သုတ္ေသြးခန္းေျခာက္ေသာအနာ ေလခ်ဳပ္အနာ အပင္းအဖုအနာတုိ႔ေပ်ာက္ေစ၏" လုိ႔ေရးသားထားတယ္၊ အညာေဒသမွာေပါက္တဲ့အပင္တုိင္းကုိ အညာသူ အညာသားသာမက ေဆးဆရာေတြကလည္းရင္းႏွီးၾကတယ္၊ အဓိကရည္ရြယ္တာက အပင္နဲ႔႐ုကၡအမည္မွန္ကန္စြာတြဲသိေစျခင္တာပါ၊ ႏြယ္ျမက္သစ္ပင္ေဆးဖက္ဝင္ဆုိတဲ့စကားလုိ တန္ဖုိး႐ွိေသာ အညာက ေတာကနခုိ အပင္ေလးပါ၊

မူရင္း စာေရးသူ၏ FB adress ..

https://m.facebook.com/story.php…

ဆရာ- ရာဝဏ

***တပင္ေရႊထီး ဂမုန္း

***တပင္ေရႊထီး ဂမုန္းအေၾကာင္းကို အဂၢိ
ရတ္က်မ္းမ်ားႏွင့္ ေဆးက်မ္းမ်ားစြာတို႕၌ဖတ္
ရွဳဖူးၾကေပလိမ့္မည္။
gp မွာလည္းဆရာမ်ားတင္ၿပီးျဖစ္ပါသည္။
ေဒသအလိုက္တပင္ေရႊထီးဟုေခၚၾက
ေသာအပင္တို႕လည္းမ်ားၾက၏။ဤသို႕ျဖင့္
မူလ တပင္ေရႊထီး ဂမုန္းပင္မွာေဝေဝဝါးဝါးျဖစ္
လာသည္။
အဂၢိရတ္က်မ္းမ်ား၌ ျပဒါးကိုခဲေစနိဳင္၏ ဟုပါရွိ
သည္ အရသာမွာ ပူ ခါး တက္ျဖစ္သည္ မူးရစ္
ေဆးဝါးျဖစ္ေသာဘိန္ကဲ႔သို႕တူညီေသာအာနိ
သင္ရွိသျဖင့္ ဝမ္းေလွ်ာေရာဂါ ဝမ္းကိုက္ေရာ
ဂါ တို႕တြင္ဘိန္းအစားထိုး၍သံုးစြဲကုသနိဳင္
သည္။
ယခုအခါ တရုတ္ျပည္မွ ရသမွ်စု
ေဆာင္းဝယ္ယူေနၾကပါသည္။
အပင္ကိုၾကည့္လွ်င္ထီးတေခ်ာင္းႏွင့္တူ
လွ၏ အရြက္ဝိုင္းဝိုင္းျဖစ္သည္ အပင္တပင္
ခ်င္းသာေပါက္သည္ အျမင့္တစ္ေပခန္႔အထိ
ေတြ႕ရသည္။
အပင္ရင္း ေျမထဲ၌ေဂၚလီလံုးအရြယ္
ျဖဴဝါေရာင္ဥတစ္လံုးသာရွိသည္ ေဆးသံုးရာ
တြင္ ဥကပိုစြမ္းသည္ ။
အေရွ႕ရိုးမေတာတြင္းႏွင့္ မိုးမ်ားေသာေဒ
သတိုင္း၌ရွိနဳိင္သည္ အပင္ႏွင့္အမည္တြဲ၍မ
သိျခင္း အပင္ကိုေတြ႕ဘူးေသာ္လည္း ေဆး
အျဖစ္အသံုးမခ်တတ္ျခင္းေၾကာင့္ အသံုးမဝင္
ျဖစ္ေနၾကသည္။
ေရရေသာေနရာမ်ားတြင္စိုက္ပ်ဳိးျဖစ္
ထြန္းနဳိင္သျဖင့္ ေဆးဝါးအျဖစ္အလြယ္တကူ
သံုးစြဲနဳိင္ေစရန္ ပန္းအိုးမ်ားျဖင့္စိုက္ပ်ဳိးထား
သင့္ပါသည္။
**သတိျပဳရန္မွာ အပင္ရိုးတန္မွဆြဲ
နဳတ္ယူလွ်င္ ဥမပါလာဘဲေျမႀကီးတြင္က်န္
ရစ္ေလ့ရွိသျဖင့္ ပင္ရင္းေျမေအာက္ကို ဂရု
တစိုက္တူးႏႈိက္၍ ဥကိုပါေအာင္နဳတ္ယူရမည္။

Like