Wednesday 18 November 2015

ဆရာ-Kothetnaing  Kothetnaingoo

ၾကယ္ပဲSACHA INCHI, Plukenetia volubilis
မ်ဳိးရင္း Euphorbiaceae
Sacha Peanut, Mountain Peanut or INCA-PEANUT
မေန႔က မိတ္ေဆြ မဘုတ္ဘုတ္တို႔ လင္မယား ဖိတ္ၾကားလို႔ သူတို႔ ယာေတာေလးကိုေရာက္ခဲ့တယ္၊ သဘာဝ ေတာင္က်စမ္းေခ်ာင္းေလးနေဘး မွာရွိတဲ့ ယာေတာေလးက အရမ္းကိုေအးခ်မ္းလွတယ္ ၊ စားပင္သီးပင္ေတြကလည္းစုံလွတယ္၊ ထန္းေတာအရိပ္ နားေနတုံး " ၾကယ္ပဲ လဘက္ရည္နဲ႔ " ဧည့္ခံပါတယ္၊ တခါမွ မေသာက္ဖူးလို႔ စမ္းေသာက္ၾကည့္တာ မဆိုးဘူး အရသာရွိလွတယ္၊ မခါးဘူ၊ ႐ိုး႐ိုး လဘက္ရည္ၾကမ္းလိုပါဘဲ၊ ၾကယ္ပဲပင္ဆိုတာ ၾကားသာၾကားဖူးၿပီး အျပင္မွာမျမင္ဖူးဘူး၊ အပင္ကို လက္ေတြ႕ျမင္ရေအာင္ လိုက္ၾကည့္ရင္း ဓါတ္ပုံ႐ိုက္ရတယ္၊ ကိုယ္လိုဘဲ မျမင္ဖူးတဲ့သူေတြအတြက္ ဗဟုသုတ မွ်ေဝျခင္စိတ္ေပၚလာမိတယ္၊ ၾကယ္ပဲပင္ဟာ မ်ဳိးရင္း Euphorbiaceae ထဲမွာပါဝင္တယ္၊ Euphorbiaceae ဆိုတာ ၾကက္ဆူပင္မ်ိးရင္းပါ။ ဒါ့ေၾကာင့္လည္း ၾကယ္ပဲကို အပူပိုင္းေဒသမွာ စိုက္ပ်ဳိးလို႔ ရႏိုင္တယ္လို႔ မွတ္ယူႏိုင္တယ္၊ ၾကယ္ပဲရဲ႕ trade name က SACHA INCHI လို႔ အသိမ်ားပါတယ္၊ အျခားအမည္ေတြက Sacha Peanut, Mountain Peanut or INCA-PEANUT လို႔လည္း ေခၚၾကတယ္၊ ဒီအပင္ရဲ႕ မူရင္းေဒသေတြက South America (Suriname, Venezuela, Bolivia, Colombia, Ecuador, Peru, and northwestern Brazil) ျဖစ္ၾကတယ္ ၊ ဒါ့ျပင္ Windward Islands in the Caribbean မွာလည္းစိုက္ၾကတယ္၊ ပီ႐ူးႏိုင္ငံရဲ႕ အေမဇုံအၿမဲစိမ္းသစ္ေတာႀကီးထဲမွာ ေဒသခံေတြက လြန္ခဲ့ေသာ ရာစုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာကတည္းက စိုက္ပ်ဳိးခဲ့တာပါ၊ ၾကယ္ပဲေတြဟာ ပူေႏြးေသာဥတု အျမင့္ေပ ၅ ေထာင္ေက်ာ္ မွာ ေကာင္းစြာျဖစ္ထြန္းၾကတယ္၊ ေရစီးေရလာေကာင္းၿပီး အက္ဆစ္ဆန္ေသာေျမ နဲ႔ ျမစ္နားနီးေသာ alluvial flats လိုေနရာမ်ဳိးကို သိပ္ႀကိဳက္တယ္၊ အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ ၾကယ္ပဲေတြကို South East Asia မွစတင္ၿပီး စိုက္ပ်ဳိးလာၾကဘီ။ အမ်ားဆုံးစိုက္ပ်ဳိးေနတာကေတာ့ ထိုင္းႏိုင္ငံ ျဖစ္ပါတယ္ ၊ ၾကယ္ပဲအေစ့ကို SUPER FOOD လို႔လည္း ေခၚၾကတယ္၊ ၾကယ္ပဲပင္ေလးေတြက ႏွစ္ရွည္ခံ အပင္အမ်ဳိးအစားပါ၊ ပင္စည္မွာ အေမႊးေလးေတြပါၿပီး ထင္ရွားေသာ အစင္းေၾကာင္းေတြပါတယ္၊ အရြက္ေလးေတြက ရြက္ထီးျဖစ္သလို ရြက္လႊဲထြက္ၾကတယ္၊ သိသာေသာ အခ်က္တခုကေတာ့ ရြက္ညႇာ ရဲ႕ ထိပ္ဖ်ား ရြက္ျပားနဲ႔ ဆက္တဲ့ေနရာမွာ အစိမ္းေရာင္ ဂလင္း ၂ ခုကို ထင္ရွားစြာျမင္ရတာပါ၊ အရြက္ပုံစံက ဘဲဥပုံရွိၿပီး အရြက္အရင္းက ႏွလုံးပုံလို အတြင္းဖက္ဟိုက္လို႔ေနတယ္ ၊ ရြက္သားကအနဲငယ္ထူၿပီးၾကမ္းတယ္ ၊ ရြက္နားကေတာ လႊသြားပုံ အနားေလးေတြနဲ႔ဆင္ယင္ထားတယ္၊ ထင္ရွားေသာ ရြက္ေၾကာႀကီး ၃ ခုက ျမင္ေနရပါတယ္၊ အပင္က တပင္တည္း လိင္စုံ monoecious အပင္ေလးပါ၊ monoecious ဆိုတာ လိင္မစုံေသာ ပန္းပြင့္ေလးေတြ တပင္ထဲ၊ တခိုင္ထဲမွာရွိတာကိုဆိုလိုပါတယ္၊ ပန္းခိုင္ေလးေတြက ၾကားထြက္ ေရစင္း ပန္းခိုင္အမ်ဳိးပါ၊ အဖိုပြင့္ ေလးေတြက ပန္းခိုင္ အေပၚဖက္မွာ အစီအရီလိုက္ပြင့္ေနၿပီး ပန္းခိုင္ရဲ႕ အေျခပိုင္းမွာ အမပြင့္ေလး ကိုေတြ႕ရပါတယ္၊ အဖိုပြင့္ေလးေတြက စိမ္းဝါဝါအေရာင္ျဖစ္ၾကတယ္၊ ပန္းပြင့္ခ်ိန္မွာ ပြင့္ရြက္ ၅ ခုပါဝင္ပါတယ္၊ ဝတ္ဆံဖိုမ်ားစြာပါတယ္၊ အမပြင့္ေလးေတြက တခိုင္မွာ တပြင့္သာပါပါတယ္ တခါတေလ ၂ ပြင့္ပါတတ္ပါတယ္၊ အမပြင့္မွာ ထူးျခားေနတာကေတာ့ အေျခပိုင္းမွာ ၾကယ္ပုံစံ အေစ့အိမ္ စိမ္းစိမ္းေလးရွိသလို အဆမတန္ရွည္ထြက္ေနေသာ ဝတ္မႈံခံတိုင္ ကိုျမင္ရမွာပါ၊ အဝါေရာင္ ဝတ္မႈံခံ ၅ ခုကို ကိုလည္းျမင္ရပါတယ္၊ အဖိုပြင့္ ၅၀ ေက်ာ္နဲ႔ အမပြင့္ တပြင့္ထဲရွိေသာပန္းခိုင္ဆိုေတာ့ ဘဲအုပ္ကတရာ ၂ ရာ မေဗဒါကတပင္ထဲဆိုသလိုျဖစ္ေနတယ္၊ အခ်ိန္တန္ရင္ ဝတ္မႈံေတြ က်လာရင္ ခံဖို႔ ဝတ္မႈံခံ ကေကြးၫႊတ္ေတာင္ေနပါတယ္၊ အပူပိုင္းေဒသမွာစိုက္ရင္ အပင္ေလးေတြမွီတြယ္ဖို႔ အေထာက္အပံ့လိုပါတယ္၊ ဒီဖက္မွာ သြပ္နန္းႀကိဳးလိုတယ္ ၊ စပ်စ္စိုက္ပုံနဲ႔ ဆင္ပါတယ္၊ ၾကယ္ပဲအသီး ရင့္မဲ့လာရင္ အဝိုက္အဝိုက္နဲ႔ တကယ္ကို ၾကယ္ပုံစံ ျဖစ္လာပါတယ္၊ အသီးျဖစ္သည္အထိ တည္ၿမဲ ဝတ္မႈံခံက ေႂကြက်မသြားပါဘူး၊ အဝိုက္က ၄ ခုကေန အမ်ားဆုံး ၇ ဝိုက္အထိရွိပါတယ္၊ တေျဖးေျဖးရင့္လာေလေလ ညိဳရာမွ အနက္ေရာင္ေျပာင္းလဲလာပါတယ္၊ အသီးက အက္ကြဲသီး capsules အမ်ဳိးအစားပါ၊ အသီးမွဲ႕ရင္ အသီးထဲမွာ ႏုညံ့ၿပီး အနက္ေရာင္ pulp ပါေနပါတယ္ ဒီအပိုင္းက စားလို႔မရပါဘူး၊ ေအာင္ျမင္ေသာ ၂ ႏွစ္သားအပင္တပင္ကေန တႏွစ္မွာ အေစ့ေပါင္း ၄၀၀ ကေန ၅၀၀ အထိ ထုတ္ေပးႏိုင္ပါတယ္၊ အေစ့ေတြက အညိဳေရာင္ရင့္ရင့္ျဖစ္ၿပီး ဘဲဥပုံဆန္လွတယ္၊ အစိမ္းလိုက္စားလို႔မရေပမဲ့ ဖုတ္ ကင္စားရင္ေတာ့ ရႏိုင္တယ္၊ ၾကယ္ပဲ အေစ့မွာ ပ႐ိုတင္း ၂၇% ၊ အဆီ ၃၅- ၆၀% အထိပါဝင္တယ္၊ ၾကယ္ပဲဟာ အပင္အားလုံးထဲမွာ Omega fatty acids အမ်ားဆုံးပါေသာ အရင္းပင္တပင္ပါ၊ omega တခုထဲသာမက ၃ ခုေတာင္ပါတယ္ ၊ သူ႔ထဲမွာ Omega 3 (48%), Omega 6 (36%), Omega 9 (9%). အထိပါဝင္ေနတယ္၊ ဒါ့ျပင္ fiber, iodine , vitamin A နဲ႔ vitamin E လည္းပါဝင္ေနပါတယ္၊ nine special amino acids လည္းပါဝင္ေနတယ္ ၊ ၾကယ္ပဲကို super food အေနနဲ႔ south America မွာ အမ်ားဆုံးအသုံးျပဳခဲ့ၾကတယ္၊
Sacha Inchi ကို super food လို႔ေခၚတာ အေၾကာင္းရွိပါတယ္၊ သူ႔မွာ တကယ္ကို အေရးပါတဲ့ fatty acids ေတြပါေနလို႔ပါ၊ ဒါေတြက omega 3 နဲ႔ ၿပီးျပည့္စုံေသာ ပ႐ိုတင္းမ်ားပါလို႔ပါ ဒီပစၥည္းေတြက အမ်ဳိးမ်ဳိးေသာ က်မ္းမာေရး အတြက္ physical တင္သာမက mental အပိုင္း အထိ အက်ဳိးျပဳေနေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္၊ ဒီအဆီက ရနံ႕သင္းသင္း ျဖစ္ၿပီး ခါးသက္မႈမရွိပါဘူး၊ Sacha Inchi oil ကို သားသတ္လြတ္စားသူေတြအတြက္ vegetarian diets အေနနဲ႔သုံးၿပီး အဓိကက Omega-3 fatty acids ရဖို႔ စားသုံးၾကတယ္၊ Omega-3 fatty acid ဟာ လူ႕အေရျပားကို မ်ားစြာ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈ ရွိေစတယ္၊ သူ႔မွာ antioxidant properties လည္းရွိပါတယ္၊ အေရျပားအေပၚ long-lasting positive effect သက္ေရာက္ေစတယ္၊ သူဟာ skin hydration, freshness and comfort ကိုလည္း ပိုမိုေကာင္းမြန္ေစတယ္၊ အဆီဟာ အိုမင္းရင့္ေရာ္ျခင္းကို တားျမစ္ၿပီး အရြယ္တင္ႏုပ်ဳိေစတယ္၊ ဒါ့ေၾကာင့္လည္း သူ႔ကို အလွကုန္ပစၥည္းေတြမွာ အဓိက ထည့္သြင္းအသုံးျပဳၾကတယ္ ဥပမာ facial powders, blushes, lipsticks, & mask ေတြမွာလည္းသုံးၾကတယ္၊ ဆံပင္ကိုလည္းအားေပးတယ္၊ ဆံပင္သန္ေဆးအျဖစ္ shampoos and conditioners. ေတြမွာလည္း သုံးၾကတယ္၊ Peruvian Amazon အရပ္က မိန္းမ ေတြက အဆီကို flour meal နဲ႔ ေရာကာ special cream အျဖစ္ အသုံးျပဳၿပီး လိမ္းရင္ အေရျပားဟာ ငယ္ရြယ္သူတေယာက္လို ျပန္လည္ရရွိေစႏိုင္ပါတယ္၊ ဟုတ္မဟုတ္စမ္းၾကည့္ေစလိုတယ္၊ အေစ့ကို အမႈံ႕ အဆီထုတ္ၿပီး သုံးစြဲခဲ့ၾကတယ္၊ အေစ့ကိုႀကိတ္ဖတ္ေတြကို Peruvian Amazon ေဒသံေတြဟာ အစားအစာတင္မက ကၽြဲနားစာအတြက္လည္းသုံးၾကတယ္၊ ပီ႐ူးႏိုင္ငံက ေဒသခံေတြဟာ ဒီအေစ့ေတြဟာ ႐ိုးရာအရ ေရွးကတဲက စားသုံးခဲ့ၾကတယ္၊ မီးဖုတ္ထားေသာ အေစ့မ်ားကိုစားျခင္းျဖင့္ ခြန္အားမ်ားကို ျပန္လည္ျပည့္ျဖဳိးလာေစၿပီး စြမ္းအင္အားတိုးေဆး tonic အေနနဲ႔လည္းသုံးစြဲခဲ့ၾကတယ္၊ အေစ့ကိုစားၿပီး လုပ္ငန္းခြင္ အလုပ္ေတြပိုမိုလုပ္ေဆာင္ႏိုင္တယ္လို႔ ယုံၾကည္ၾကတယ္၊ အဆီကို အေရျပားလိမ္းေစျခင္းျဖင့္ ႂကြက္သားမ်ားက်မ္းမာလာေစၿပီး အဆစ္အျမစ္နာျခင္းတို႔ ေပ်ာက္ကင္းေစသည္ဟုယုံၾကည္ခဲ့ၾကသည္၊ အဆီမွာပါေသာ omega 3 fatty acid ပါဝင္ေနျခင္းေၾကာင့္ ကင္ဆာ ေရာဂါ မ်ားမျဖစ္ေအာင္ ႀကိဳတင္ကာကြယ္ႏိုင္သလို cardiovascular disease မ်ားကိုလည္း ကာကြယ္ႏိုင္ပါတယ္၊ အေစ့တင္သာမက အရြက္မ်ားကလည္း ေဆးဖက္ဝင္လွပါတယ္၊ ၾကယ္ပဲအရြက္ေျခာက္ကို လဘက္ရည္လိုေန႔စဥ္ ေသာက္သုံးျခင္းျဖင့္ အ႐ိုးမ်ားသန္မာျခင္း အဆစ္အျမစ္ေရာဂါမ်ားသက္သာျခင္း ေသြးတြင္း ကိုလက္စထေရာက်ေစၿပီး အစာစားျခင္စိတ္မွ်တေစၿပီး ခႏၶာကိုယ္အေလးခ်ိန္ထိမ္းညႇိေပးျခင္း အသားအေရပ်က္စီးမႈနဲၿပီး အရြယ္တင္ႏုပ်ဳိေစျခင္း ဆံပင္သားမ်ားေကာင္းျခင္း၊ ဆီးခ်ဳိ ေသြးတိုးကာကြယ္ေပးႏိုင္ျခင္း၊ ႏွလုံးေရာဂါ ေရာဂါမ်ားျဖစ္ပြားမႈကိုကာကြယ္ေပးႏိုင္ျခင္း၊ ကင္ဆာေရာဂါျဖစ္ပြားမႈ ၾကဳိတင္ကာကြယ္ႏိုင္ျခင္း၊ အာ႐ုံေၾကာအားတိုးေစၿပီး မွတ္ဉာဏ္စြမ္းအားတိုးလာေစျခင္း မ်က္ေစ့အားေကာင္းလာေစျခင္း ၊ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္ ေသြးဆုံးခ်ိန္တြင္ျဖစ္တတ္ေသာေရာဂါမ်ားတားဆီးႏိုင္ျခင္းတို႔ကိုရေစႏိုင္ပါတယ္၊ ၾကယ္ပဲလဘက္ရည္ က်က် တခြက္ကို တစိမ့္စိမ့္ေသာက္ရင္း ဒီ post ေလးကို ေရးမိပါတယ္ ၊ ၾကယ္ပဲ လဘက္ေျခာက္ထုပ္ လက္ေဆာင္ေပးေသာ မိတ္ေဆြမ်ားကို အထူးေက်းဇူးတင္မိတယ္၊ ေသြးတိုးရွိတာမို႔ ၾကယ္ပဲ လဘက္ရည္ကိုေန႔စဥ္ေသာက္ဖို႔ စိတ္ကူးမိေတာ့တယ္၊ ကဲ မိတ္ေဆြမ်ားေရာ့ ၾကယ္ပဲ လဘက္ရည္ေသာက္ၿပီးဘီလား....ဆီေလ်ာ္ေအာင္ဘာသာျပန္ရတာမို႔ လိုအပ္ခ်က္မ်ားရွိလွ်င္ျဖည့္စြက္ အၾကံျပဳေပးပါ.......
Hufstader, Chris (Winter 2009). "Looking to Sacha Inchi for their future". Oxfam Exchange 9 (1): 2–3. Guillen D. Maria, et al. "Characterization of Sacha Inchi (Plukenetia volubi L.) by FTIR Spectroscopy and 1H NMR. Comparison with Linseed Oil." Journal of the American Oil Chemists' Society. 2003.
Ref: Apollo Botanical Technologies from Facebook. Wikipedia

No comments: